Gen Z Việt Nam tạo ra hàng nghìn dự án khởi nghiệp

Gen Z được Thủ tướng Chính phủ khuyến khích khởi nghiệp. Ảnh: Phương Lâm.

Tại ngày hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu tạo động lực, truyền cảm hứng để gen Z sống một cuộc sống tràn đầy đam mê, hoài bão, khát vọng vươn lên, ý chí lập thân, lập nghiệp bằng tình cảm của trái tim, sáng tạo của khối óc, tình cảm yêu nước nồng nàn...

Hàng nghìn dự án khởi nghiệp

Để khơi dậy tinh thần khởi nghiệp, tạo môi trường thuận lợi hỗ trợ học sinh, sinh viên hình thành và hiện thực hóa các ý tưởng, dự án khởi nghiệp, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án "Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025" bằng Quyết định số 1665/QĐ-TTg ngày 30/10/2017 (Đề án 1665).

Theo tinh thần Đề án 1665, ngày hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên được tổ chức hàng năm từ năm 2018 đến nay đã trở thành sân chơi trí tuệ, nơi hình thành các ý tưởng, những nghiên cứu khoa học giá trị nhằm thúc đẩy khát vọng khởi nghiệp của giới trẻ.

Ngày hội này cũng tạo môi trường thuận lợi để hỗ trợ học sinh, sinh viên hình thành và hiện thực hóa các ý tưởng, dự án khởi nghiệp.

Trong giai đoạn 2018-2023, đề án đạt được hầu hết mục tiêu về việc triển khai, tuyên truyền, hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp. Đặc biệt, khoảng 8% sinh viên đã khởi nghiệp sau 5 năm tốt nghiệp.

Ước tính, học sinh, sinh viên tạo ra hơn 3.000 dự án khởi nghiệp và hơn 4.000 ý tưởng thuộc lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tại ngày hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên. Ảnh: Thông tin Chính phủ.

Đến hết năm 2023, 110 không gian làm việc chung được xây dựng dành cho việc khởi nghiệp trong các trường đại học; hơn 120 trường đại học đã đưa khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thành một môn học bắt buộc hoặc tự chọn; 10 cơ sở đào tạo bố trí các quỹ hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp.

Phát biểu tại lễ khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo là một động lực và nguồn lực quan trọng trong sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia.

Theo đó, muốn có khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chúng ta phải có con người đổi mới sáng tạo. Khởi nghiệp cần sự đam mê, quyết tâm, lòng kiên trì và sự dũng cảm vượt qua chông gai, thử thách để hướng tới thành công.

"Tôi mong muốn tinh thần khởi nghiệp sống mãi, không có giới hạn, không có điểm dừng trong thế hệ trẻ. Khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo phải dũng cảm và chấp nhận rủi ro, có sự đầu tư, không cầu toàn, không nóng vội", Thủ tướng chia sẻ thêm.

Vẫn còn hạn chế

Trong những năm gần đây, phong trào khởi nghiệp đã lan tỏa rộng khắp, từ thành phố đến nông thôn và đến tận các vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tinh thần doanh nhân, khát vọng khởi nghiệp khởi sắc ở hầu hết tầng lớp, thế hệ người dân, nhất là trong giới trẻ.

Thủ tướng đánh giá qua hơn 6 năm thực hiện, Đề án 1665 đã đạt được những kết quả quan trọng như các báo cáo, ý kiến đã chỉ ra.

Đặc biệt, Thủ tướng vui mừng khi các hoạt động, dự án khởi nghiệp của học sinh, sinh viên đều dựa trên đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, dựa vào nhu cầu thị trường, của người dân, của cuộc sống và dựa vào tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của đất nước, đi vào các vấn đề khó khăn, thách thức để đưa ra các giải pháp hóa giải, tháo gỡ.

"Chúng ta tự hào có nhiều học sinh, sinh viên Việt Nam đã đạt thành tích cao trong học tập, nghiên cứu khoa học ở trong nước, nước ngoài và được tuyển dụng làm việc tại các tập đoàn, công ty công nghệ lớn của thế giới như Facebook, Space X, Google, Quora…", Thủ tướng chia sẻ.

Bên cạnh những kết quả đạt được là cơ bản, Thủ tướng chỉ ra hệ sinh thái khởi nghiệp của chúng ta vẫn còn những hạn chế, bất cập.

Thứ nhất là hệ sinh thái khởi nghiệp nói chung và hệ sinh thái khởi nghiệp trong các cơ sở giáo dục nói riêng vẫn còn hạn chế, thiếu sự gắn kết; còn có khoảng cách so với các nước trong khu vực, thế giới.

Thứ hai là các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp đối với học sinh, sinh viên triển khai còn chậm. Hoạt động ươm tạo, khởi nghiệp trong các cơ sở giáo dục đại học chưa đi vào chiều sâu; hệ thống cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm chưa đầy đủ.

Thứ ba là nhiều thành tố của hệ sinh thái chưa thực sự đủ mạnh. Cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các cơ sở giáo dục, đào tạo tại các địa phương còn khá thận trọng; các dự án triển khai còn ở mức độ khiêm tốn, sức lan tỏa chưa cao, tác động chưa lớn.

Thứ tư là ngũ cán bộ tư vấn hỗ trợ khởi nghiệp có kinh nghiệm, kỹ năng chuyên sâu còn ít. Tâm lý ngại rủi ro vẫn tồn tại trong đội ngũ cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục và đội ngũ chuyên gia.

Thủ tướng nhất trí với giải pháp của Bộ GD&ĐT nhằm cải thiện hoạt động khởi nghiệp của học sinh, sinh viên. Ảnh minh họa: Duy Hiệu.

Giải pháp

Từ những vấn đề trên, Thủ tướng nhấn mạnh để hoạt động khởi nghiệp trong học sinh, sinh viên phát triển đột phá, thực sự trở thành phong trào rộng khắp trên cả nước, cần có sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, sự hỗ trợ của nhân dân, doanh nghiệp, cùng với đó là những cơ chế, chính sách, giải pháp hỗ trợ cụ thể, phù hợp, thiết thực, hiệu quả cả trước mắt và lâu dài.

Về nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới, Thủ tướng nhất trí với giải pháp do Bộ GD&ĐT nêu, bao gồm đẩy mạnh, tăng cường, kết nối, tập trung và khuyến khích, cụ thể như sau:

Đẩy mạnh: Đẩy mạnh triển khai hiệu quả các chính sách hiện hành; đồng thời rà soát, sửa đổi, bổ sung kịp thời các cơ chế, chính sách phù hợp, tạo môi trường, điều kiện, cơ sở pháp lý thuận lợi để thanh niên, học sinh sinh viên không ngừng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

Tăng cường:

• Tăng cường liên kết giữa các trường đại học, trường cao đẳng với các trung tâm nghiên cứu có đầy đủ trang thiết bị hiện đại giúp học sinh sinh viên có thể nghiên cứu, tạo nên những sản phẩm mẫu, tạo sự gắn kết giữa các nhóm ngành nghề thông qua sự hỗ trợ của đội ngũ cán bộ, giảng viên, điều phối viên.
• Tăng cường huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực hợp pháp cho thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong học sinh, sinh viên, nhất là nguồn lực xã hội, doanh nghiệp.

Kết nối:

• Kết nối các trung tâm hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp trong các trường đại học, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp với các trung tâm khởi nghiệp tại các địa phương, hình thành mạng lưới kết nối khởi nghiệp quốc gia.
• Kết nối các địa phương với các trường đại học trong việc đặt hàng, giao nhiệm vụ phát triển các dự án khởi nghiệp trên tinh thần giải quyết các vấn đề thực tiễn của địa phương và mong muốn, nhu cầu của người dân, địa phương.
• Kết nối giáo dục khởi nghiệp từ phổ thông lên các bậc học cao hơn thành những nội dung, chương trình xuyên suốt.

Tập trung:

• Tập trung nâng cao tinh thần đổi mới sáng tạo trong ngành giáo dục, trong đội ngũ cán bộ quản lý, nhân viên, giáo viên, học sinh, sinh viên. Đổi mới từ cách nghĩ cách làm đến nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy và mang lại hiệu quả.
• Tập trung đề xuất, hình thành và phát triển các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, doanh nghiệp.
• Tập trung đề xuất xây dựng sàn giao dịch ý tưởng, dự án khởi nghiệp của học sinh sinh viên, thanh niên với các doanh nghiệp; có cơ chế bảo đảm các ý tưởng dự án được bảo hộ tránh việc mất bản quyền.
• Tập trung giải quyết dứt điểm các vấn đề tồn đọng.

Khuyến khích:

• Khuyến khích các doanh nghiệp, các cơ quan đơn vị sử dụng các sản phẩm được hình thành từ các dự án khởi nghiệp.
• Khuyến khích doanh nghiệp phối hợp, hỗ trợ các cơ sở giáo dục triển khai thực hiện công tác tư vấn nghề nghiệp, việc làm và hỗ trợ khởi nghiệp.
• Khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng không gian trải nghiệm, không gian sáng tạo khởi nghiệp dùng chung cho các cơ sở giáo dục, gắn việc học đi đôi với hành, tránh tình trạng học trải nghiệm không có nội dung, phương pháp làm giảm hiệu quả công tác tư vấn nghề nghiệp, việc làm.
• Khuyến khích học sinh, sinh viên giảng viên tích cực tham gia các hoạt động khởi nghiệp và để thúc đẩy thương mại hóa được các sản phẩm nghiên cứu.
• Khuyến khích cán bộ giảng viên, đoàn viên thanh niên tích cực chủ động đổi mới sáng tạo, có cách nghĩ mới, cách làm mới để tạo ra giá trị mới, tham gia các hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, các hoạt động hỗ trợ cộng đồng và giúp đỡ lẫn nhau.