Câu đố như sau:
Trên hòn đảo nọ, đám cướp bắt được 100 tù nhân và phán họ tử hình nhưng chưa định ngày hành quyết.
Để giết thời gian, chúng cho 100 người xếp thành hàng thẳng và đặt lên đầu họ mũ xanh hoặc mũ đỏ, màu ngẫu nhiên.
Mỗi người không thể biết màu chiếc mũ mình đang đội và mũ của những người đứng sau nhưng họ có thể thấy màu mũ của tất cả bạn tù đứng trước mình.
Như vậy, tù nhân đứng cuối hàng sẽ biết màu mũ của 99 người kia. Người đứng thứ 50 biết màu mũ của 49 người đứng trước anh ta. Người tù đứng đầu hàng không biết màu mũ của bất kỳ ai.
100 tù nhân cũng không biết số lượng hay tỷ lệ số mũ xanh với mũ đỏ. Nó có thể là 50/50 nhưng cũng có thể là một số khác miễn sao tổng số mũ là 100.
Tên cướp phụ trách trông coi tù nhân bước dọc theo hàng, bắt đầu từ cuối hàng và hỏi từng người tù màu mũ họ đang đội. Họ chỉ được phép trả lời "xanh" hoặc "đỏ".
Nếu trả lời sai hoặc câu trả lời khác với hai phương án do bọn cướp đặt ra, người đó bị bắn chết ngay lập tức. Nếu trả lời đúng, họ sẽ được phóng thích.
Mọi người tù có thể nghe thấy câu trả lời của những người khác đồng thời căn cứ vào tiếng súng nổ để xác định nó đúng hay sai. Liên quan đến mạng sống, họ nỗ lực ghi nhớ tất cả thông tin này. Đương nhiên, họ nhớ được hết.
Trước khi bắt đầu vụ đánh cuộc sinh tử, 100 tù nhân được phép bàn bạc để lên kế hoạch. Làm cách nào để họ cứu vãn tình hình, càng nhiều người sống sót càng tốt?
Bạn đọc có bài toán khó cần giải đáp hoặc muốn chia sẻ những phép tính hay, có thể gửi về tòa soạn theo địa chỉ email giaoduc@zing.vn.