Trước khi tham gia chương trình quản lý cân nặng tại bệnh viện Khoo Teck Puat (Singapore) nơi Mabel Yum làm việc, Yuen (37 tuổi) từng giảm cân thành công trong quá khứ.
Anh dành thời gian nấu những bữa ăn lành mạnh và tập thể dục mỗi ngày, nói chung là thực hiện tất cả điều đúng đắn nên làm, theo Channel News Asia.
Tuy nhiên, sau một thời gian có hiệu quả, cân nặng của Yuen dần tăng trở lại và đạt đỉnh vào dịp Tết Nguyên đán. Anh thậm chí không biết lý do và tình trạng này bắt đầu khi nào.
Những trường hợp như Yuen là không hiếm. Họ biết cách quản lý cân nặng tốt là như thế nào nhưng không thể giảm cân. Đó là lý do "phần cứng" của việc giảm cân (kế hoạch ăn uống, chế độ tập luyện) là điều cần thiết nhưng vẫn chưa đủ.
Theo nhà tâm lý học Mabel Yum, người giảm cân còn cần cả "phần mềm" - những kỹ năng giúp họ áp dụng hiệu quả "phần cứng". Họ cũng cần nhận thức được những hành vi nào cần thay đổi và cách theo dõi, giải quyết vấn đề, tìm ra giải pháp bền vững hơn về lâu dài.
 |
| Việc ăn uống thoải mái dịp lễ Tết khiến nhiều người tăng cân. Ảnh: Shutterstock. |
Việc sử dụng những biện pháp can thiệp tâm lý trong việc quản lý cân nặng không phải là mới.
Theo Ủy ban Thúc đẩy Sức khỏe - Bộ Y tế Hướng dẫn Thực hành Lâm sàng Singapore năm 2016, các chương trình giảm cân nên kết hợp can thiệp tâm lý, cụ thể là can thiệp nhận thức - hành vi.
Tại Mỹ, Hiệp hội Tâm lý nước này cũng nhấn mạnh trong các bài báo xuất bản vào năm 2013 và 2020 rằng khía cạnh chính của kiểm soát cân nặng liên quan đến việc hiểu và quản lý những suy nghĩ, hành vi có thể cản trở việc giảm cân.
Ví dụ, một người có thể nghĩ rằng việc từ chối ăn sẽ khiến người mời họ món đó khó chịu hoặc cảm thấy cần phải ăn hết đồ trên đĩa để không làm mất lòng một người bạn tốt nấu cho họ bữa ăn ngon. Hầu hết chúng ta đều sẽ gặp phải những tình huống này, nhưng không phải ai cũng có thể quản lý những suy nghĩ như vậy để không ảnh hưởng đến nỗ lực giảm cân.
Giảm cân bền vững
Trong các mùa lễ hội, với việc tụ họp, gặp gỡ nhiều hơn, không lạ khi nhiều người nghĩ rằng họ không có thời gian và năng lượng để tập thể dục. Số khác lại có tâm lý "thả cửa", thỏa sức ăn uống và tranh thủ tận hưởng dịp mỗi năm có một lần.
Tất nhiên cũng có người nhận thấy các bữa tiệc với gia đình sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch giảm cân của mình và từ chối mọi cuộc vui. Đương nhiên, không có cách đối diện nào trong số này là lý tưởng bởi chúng mang suy nghĩ "hoặc tất cả hoặc không gì hết".
Giảm cân là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự nhất quán và linh hoạt. Chúng ta cần cân bằng các nhu cầu khác nhau từ các khía cạnh khác nhau của cuộc sống.
Đối với những người vẫn đang phải vật lộn với vấn đề cân nặng, nhà tâm lý học Mabel Yum khuyên mọi người đều cần bắt đầu có kế hoạch. Trong khi một số người thành công trong việc giảm cân dựa trên một số công thức “chung chung” học được từ Internet hoặc bạn bè, nhiều người lại cảm thấy khó thực hiện và cuối cùng bỏ cuộc.
 |
| Đặt ra mục tiêu và kế hoạch ăn uống hợp lý sẽ giúp giảm cân hiệu quả. Ảnh: Istock. |
Điều này là do những người khác nhau có nhu cầu, nguồn lực và ràng buộc khác nhau. Không có kế hoạch nào phù hợp với tất cả, vì vậy việc điều chỉnh một kế hoạch giảm cân hiệu quả cho bản thân sẽ giúp mọi người quản lý cân nặng dễ dàng hơn và tăng tỷ lệ thành công.
Hãy đặt mục tiêu phù hợp với khả năng của mình, quyết định khi nào và làm thế nào để đạt được mục tiêu đó là rất quan trọng. Ví dụ, thay vì nói "Tôi sẽ ăn vặt ít hơn", hãy tự nhủ rằng chỉ ăn 5 chiếc bánh tart dứa trong một lần.
Một mục tiêu cần phải thực tế, các mục tiêu cực đoan thường phản tác dụng vì chúng khó thực hiện và duy trì. Tuy nhiên, chúng ta sẽ không phát huy hết khả năng giảm cân nếu mục tiêu quá dễ dàng, chẳng hạn như chỉ đặt mục tiêu đi bộ thêm 100 bước mỗi ngày.
Theo các chuyên gia, mỗi người nên kiểm tra thói quen ăn uống, tập thể dục hiện tại của mình và đặt ra các mục tiêu mang tính thử thách song không quá xa vời. Sẽ tốt hơn nếu tìm đến chuyên gia chăm sóc sức khỏe và nhận tư vấn.
Bên cạnh đó, đánh giá mục tiêu và xem xét tiến độ thường xuyên để quản lý cân nặng là rất quan trọng. Mọi người dễ dàng đi chệch hướng khi không có sự tự giám sát, ví dụ như không cân thường xuyên, không ghi lại chế độ ăn uống (cả bữa chính và phụ) hoặc mức độ vận động...
Mùa lễ Tết là một trong những "cạm bẫy" phổ biến trong việc quản lý cân nặng. Tuy nhiên, nếu có kế hoạch hợp lý và sự kiên trì, mọi người vẫn có thể thưởng thức những chiếc bánh thơm ngon mà không sợ tăng cân.
