|
|
Giáo sư Svante Pääbo đoạt giải Nobel Y sinh 2022. Ảnh: Reuters. |
Giải Nobel Y sinh mở màn cho "mùa Nobel" năm nay được Ủy ban Nobel công bố chiều 3/10 trong sự kiện được truyền trực tiếp trên website của giải thưởng.
Ủy ban Nobel cho biết ông Pääbo, một nhà di truyền học người Thụy Điển, “đã hoàn thành một điều dường như không thể” khi ông giải trình tự bộ gene của người Neanderthal đầu tiên và phát hiện ra rằng người Homo sapiens lai với người Neanderthal, CNN đưa tin.
Nhà khoa học 67 tuổi sẽ nhận giải thưởng trị giá 10 triệu krona Thụy Điển, tương đương 900.357 USD.
 |
| Nhà di truyền học Pääbo cùng chiếc cúp ông nhận được trong lễ trao giải Japan Prize tại Tokyo (Nhật Bản) ngày 13/4. Ảnh: Reuters. |
Ông Pääbo sinh năm 1955 tại Stockholm, Thụy Điển, từng là Giám đốc Viện Nhân chủng học tiến hóa Max Planck tại Leipzig, Đức. Từ năm 2020, ông làm việc tại Viện Khoa học Công nghệ Okinawa, Nhật Bản.
Thông qua nghiên cứu tiên phong của mình, giáo sư Svante Pääbo đã thực hiện được một điều dường như không thể: Giải trình tự bộ gene của người Neanderthal, một họ hàng đã tuyệt chủng của loài người ngày nay.
Ông cũng đã phát hiện ra Denisova, một hominin chưa từng được biết đến trước đây.
Đặc biệt, ông Pääbo cũng phát hiện ra rằng sự chuyển gene đã xảy ra từ những hominin đã tuyệt chủng này sang Homo sapiens sau khi di cư ra khỏi châu Phi khoảng 70.000 năm trước.
Dòng gene cổ xưa này đối với con người ngày nay có liên quan về mặt sinh lý học, chẳng hạn ảnh hưởng đến cách hệ thống miễn dịch của chúng ta phản ứng với các bệnh truyền nhiễm.
Nghiên cứu của ông Pääbo đã tạo ra một lĩnh vực khoa học hoàn toàn mới. Bằng cách tiết lộ những khác biệt về gene giúp phân biệt con người ngày nay với các hominin đã tuyệt chủng, những khám phá của ông cung cấp cơ sở để tìm hiểu điều gì khiến chúng ta trở nên độc nhất.
 |
| Thomas Perlmann, thành viên của Ủy ban Nobel Y sinh công bố người chiến thắng giải thưởng năm nay bằng cả tiếng Thụy Điển và tiếng Anh. Ảnh: Reuters. |
Vào năm 2021, giải Nobel Y sinh được trao cho hai nhà khoa học David Julius và Ardem Patapoutian “vì những khám phá của họ về các thụ thể đối với nhiệt độ và xúc giác”.
Những khám phá mang tính đột phá của hai nhà khoa học đã giải thích cách thức nhiệt độ nóng, lạnh và lực cơ học có thể kích hoạt các xung thần kinh và cho phép chúng ta nhận thức, thích nghi với thế giới xung quanh.
Kiến thức này đang được sử dụng để phát triển các phương pháp điều trị cho hàng loạt chứng bệnh, bao gồm cả cơn đau mạn tính.
Giải Nobel Vật lý, Hóa học, Văn học và Hòa bình dự kiến lần lượt được công bố trong 4 ngày tiếp theo. Giải Nobel Khoa học kinh tế dự kiến được công bố vào ngày 10/10, theo kế hoạch được công bố trên website "The Nobel Prize".
Trong lịch sử, người trẻ nhất từng được trao giải Nobel Y Sinh là bác sĩ Frederick Banting nhờ nghiên cứu phát hiện ra insulin. Khi ông nhận giải vào năm 1923, nhà khoa học người Canada khi đó mới 32 tuổi. Ông nhận giải cùng đồng nghiệp là John Macleod.
Giải thưởng được trao bởi Hội đồng Nobel thuộc Viện Karolinska của Thụy Điển và trị giá 10 triệu krona Thụy Điển.
Mỗi năm, Ủy ban Nobel trao các giải thưởng trong 6 lĩnh vực gồm y sinh học, vật lý, hóa học, văn học, khoa học kinh tế và hòa bình.
