Suốt bao năm gắn bó với nghề giáo, cô Văn Quỳnh Giao, Phó hiệu trưởng trường THCS & THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội) luôn tâm niệm lời dặn của cố nhà giáo Văn Như Cương về kỷ luật học sinh.
“Hồi còn sống, bao giờ thầy cũng yêu cầu tất cả giáo viên trong trường việc kỷ luật học sinh hay có vấn đề gì, không bao giờ nêu tên các em trước lớp”, cô Giao nhớ lại.
 |
| Việc bêu tên học sinh trước lớp, trường là biện pháp kỷ luật không được cho phép. Ảnh: Getty Images. |
Nhà trường không phải tòa án hay nhà tù
Cô Quỳnh Giao cho hay thay vì bêu tên học sinh trước lớp, thầy Văn Như Cương chỉ cho phép nêu hiện tượng, vi phạm của em đó. Giáo viên sẽ nói chuyện riêng với em đó hoặc phụ huynh để phối hợp giáo dục.
Hồi đó, cô Giao hỏi lại thầy Cương tại sao lại không nêu tên người vi phạm để cảnh cáo, răn đe và nhận lại câu trả lời đầy nhân văn.
Theo cô Giao, thầy giải thích việc nêu tên học sinh phạm lỗi trước lớp có thể khiến em đó bị xa lánh vì khi họp phụ huynh xong, một số người có thể cảnh cáo con không được chơi với bạn. Như vậy là phản giáo dục.
Cô nói thêm thầy Cương thường phê bình giáo viên nào bêu tên học sinh trước lớp. Thầy quán triệt rất rõ giáo viên chủ nhiệm cần gặp riêng học sinh, phụ huynh. Nếu các em đã rút kinh nghiệm, tiến bộ, giáo viên không được nhắc lại lỗi đó nữa.
Cách làm của nhà giáo Văn Như Cương ảnh hưởng rất lớn đến nhiều thế hệ giáo viên tại trường Lương Thế Vinh. Bản thân cô Văn Quỳnh Giao cũng luôn tâm niệm nhà trường là nơi để giáo dục học sinh, không phải tòa án hay nhà tù để đẩy học sinh đến bước đường cùng, lên án đúng sai rồi trừng trị các em.
“Môi trường giáo dục cần phân tích cho học sinh hiểu đúng - sai, điều nên làm - không nên làm, giáo dục để các em hướng thiện, chứ không bêu rếu cho cả lớp thấy như trường hợp nữ sinh tự tử ở An Giang”, cô Giao nhấn mạnh.
Phó hiệu trưởng Văn Quỳnh Giao nói thêm trường Lương Thế Vinh chú trọng rèn kỷ luật cho học sinh nhưng đảm bảo tính nhân văn, yêu thương học trò để các em trưởng thành thành người tốt. Cô cho rằng người làm giáo dục không nên khiến học trò phải bức xúc, dồn các em đến bước đường cùng.
 |
| Việc kỷ luật học sinh cần mang tính nhân văn, với mong muốn tốt cho học sinh. Ảnh: Understood. |
Phạt học sinh là điều bất đắc dĩ
Tuy nhiên, cô Văn Quỳnh Giao khẳng định giáo viên vẫn phải phạt học sinh. Song đó là chuyện bất đắc dĩ, không còn cách nào khác, nhà giáo mới áp dụng hình phạt.
Theo cô, khi học trò mắc lỗi, đầu tiên, người thầy cần phân tích để các em hiểu, rút kinh nghiệm. Đây là điều giáo viên mong mỏi nhất. Nhưng với những em bị nhắc nhở vẫn không sửa đổi, thầy cô đành phạt để giáo dục học sinh.
“Nếu bỏ hết, không cho phạt học sinh, tôi nói thật, giáo viên sẽ rất khó khăn. Tuy nhiên, hình phạt không bao giờ được mang tính bạo lực”, cô Quỳnh Giao nêu ý kiến.
Theo cô, khi học sinh phạm lỗi, giáo viên cần xử lý theo trình tự. Ban đầu, họ chỉ nên nhắc nhở học sinh. Đến lần thứ hai, thầy cô có thể gặp để phân tích, hướng dẫn các em rút kinh nghiệm. Đến lần thứ 3, giáo viên nói chuyện với phụ huynh, bàn cách giải quyết. Nếu vẫn không được, giáo viên, nhà trường và cha mẹ học sinh sẽ có biện pháp phù hợp.
Thực tế, suốt bao năm gắn bó với nghề giáo, cô Giao từng gặp những học trò nhắc nhở, phân tích đến 10 lần vẫn không chịu rút kinh nghiệm. Chỉ khi bắt viết bản kiểm điểm, các em mới không tái phạm.
Cũng có trường hợp, nhà trường phải thống nhất trước với phụ huynh rồi mời cả học sinh lên, “dọa” trả học bạ nếu em còn vi phạm. Tất nhiên, cách làm này phải thỏa thuận và nhận được sự đồng ý của phụ huynh.
Cô kể thêm từng có phụ huynh nhờ trường đình chỉ học con mình 3 ngày để gia đình cho con đi làm việc rửa xe. Lúc đó, con tự thấy đi làm vất vả, đi học thích hơn rồi cố gắng sửa sai.
Với quy định mới, Bộ GD&ĐT bỏ hình thức kỷ luật phê bình học sinh trước lớp, trường. Song cô Văn Quỳnh Giao cho rằng nếu học sinh vi phạm, trường có thể nêu hiện tượng đó trước toàn trường và cho biết có thể đưa ra hình thức xử phạt như thế nào để những em khác tránh và tuyệt đối không nêu tên học sinh cụ thể.
Công tác tại trường nổi tiếng trong việc rèn nề nếp, cô Văn Quỳnh Giao khẳng định học sinh cần học tính kỷ luật. Điều này có lợi cho các em khi trưởng thành, đi làm.
“Điều quan trọng, hình thức kỷ luật phải nhân văn, hướng tới mục đích cuối cùng là giáo dục các em”, cô Giao nhắc lại.
