Năm 2016, để xét công nhận tốt nghiệp, học sinh phải đăng ký thi tối thiểu bốn môn, trong đó có ba môn bắt buộc (Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ) và một môn tự chọn trong số Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý. Theo khảo sát, nhiều trường THPT trên địa bàn Hà Nội không có thí sinh nào chọn môn Lịch sử.
Số đông thí sinh chọn Địa lý
Nhà giáo Ưu tú Đặng Đình Đại – Hiệu trưởng trường THPT Wellspring Hà Nội, cho biết, 5 năm từ khi thành lập trường đến nay, chưa khi nào có học sinh chọn môn Lịch sử để thi xét tốt nghiệp.
Mặc dù vẫn rất nhiều em thích học Lịch sử, phương pháp dạy của trường đã có nhiều đổi mới nhưng nhìn vào khối lượng kiến thức với nhiều con số, sự kiện, học sinh nhận thấy chọn Địa là phương án tốt hơn. Địa lý cũng là môn khoa học xã hội nhưng mang tính chất của khoa học tự nhiên, dễ học, dễ đạt điểm.
 |
| Kỳ thi THPT quốc gia 2015, có phòng thi chỉ vài thí sinh thi Lịch sử. Ảnh: Anh Tuấn. |
Tại trường THPT Sóc Sơn, Hà Nội, Hiệu trưởng Nguyễn Tu Tập thông tin, trường đã cho học sinh đăng ký môn thi tạm thời ngay từ học kỳ 1. Ngoài môn bắt buộc, phần lớn các em chọn Địa lý, sau đó đến Vật lý, Hóa học, Sinh học. Toàn trường không em nào đăng ký Lịch sử.
Năm 2015, theo thống kê của Cục khảo thí và Kiểm định Chất lượng, Bộ GD&ĐT, chỉ 15,3% học sinh đăng ký dự thi Lịch sử, thấp nhất trong số các môn tự chọn trong kỳ thi THPT quốc gia sắp tới.
Ông Tập đánh giá, lựa chọn môn thi là nguyện vọng của học sinh, nhà trường không có quyền bắt buộc các em. Vì được đăng ký sớm nên các em có định hướng học tập, tuy nhiên, giai đoạn này vẫn có học sinh hỏi ý kiến thầy cô để thay đổi nguyện vọng.
"Chúng tôi tư vấn các em có thể thay đổi môn thi theo quy định của Bộ GD&ĐT, tuy nhiên, nên có tư tưởng kiên định để việc ôn tập được đảm bảo tốt nhất", ông Tập nói.
PGS Văn Như Cương - Chủ tịch Hội đồng Quản trị trường THPT Lương Thế Vinh - chia sẻ, theo thống kê ban đầu, không có học sinh lớp 12 nào lựa chọn môn Lịch sử. Ông cũng cho biết thêm, không chỉ riêng năm học này mà từ ba năm trước, trường không có thí sinh chọn thi Lịch sử. Phần lớn các em đều học khối A.
Nhà trường cũng sớm có định hướng ôn tập cho học sinh ngay từ đầu năm học, vì vậy, không cần chờ đến thi thử mới có thể biết được tỷ lệ học sinh lựa chọn môn thi.
Theo Hiệu trưởng Lưu Danh Chiêm, trường THPT Tây Đô (Bắc từ Liêm, Hà Nội) có 120 thí sinh đang theo học khối 12. Đa số các em đều chọn môn Địa lý, không ai chọn Lịch Sử. Trước đó, năm 2015, trường có thí sinh duy nhất chọn môn thi này và đạt điểm số cao.
Ông Đào Tuấn Đạt, Hiệu trưởng trường THPT Anhxtanh (Hà Nội) chia sẻ, học sinh chỉ chọn hai môn Vật lý và Hóa học.
Xu thế chung
Ông Lưu Danh Chiêm không chắc chắn nguyên nhân học sinh trong trường lại thờ ơ với môn Sử. Ông phán đoán: “Học sinh một phần chọn Địa lý vì có số liệu và thông tin dễ nhớ. Mặt khác, nhiều em còn thi theo phong trào, nên chọn theo số đông”.
Vị hiệu trưởng này bày tỏ, nhà trường sẽ tiếp tục tìm hiểu lý do học sinh không chọn Lịch sử để có sự tư vấn tốt nhất cho các em và phụ huynh.
Thạc sĩ Trần Trung Hiếu, giáo viên dạy Lịch sử trường THPT Phan Bội Châu, Nghệ An - người có nhiều kinh nghiệm trong nghề - khẳng định, học sinh không chọn môn học này vì xu thế chung. Chúng ta không vì lựa chọn của các em mà đánh giá giới trẻ ngày càng chán Lịch sử. Trên thực tế, nhiều học sinh thích học và khám phá môn này nhưng không chọn thi vì sợ điểm thấp, khó làm bài.
Không chọn Lịch sử cũng nằm trong xu thế xã hội ngày càng coi nhẹ các môn khoa học xã hội. Thêm nữa, sách giáo khoa Lịch sử hiện còn nhiều bất cập, lỗi thời, thi cử chưa thật sự phù hợp… Một lý do quan trọng nữa là hình ảnh người thầy “thủy chung” với cách dạy thầy đọc trò chép, triệt tiêu tư duy sáng tạo của học trò, khiến các em chán nản.
Thầy Hiếu đánh giá, người thầy dạy Sử tài năng là biết “thổi hồn” vào những tiết học và khơi dậy khả năng tư duy của học trò từ những sự kiện, con số khô khan.
Còn GS Phan Huy Lê, người đứng đầu Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, khẳng định, chương trình giáo dục Lịch sử đang bắt trẻ “lao dịch” để phục vụ thi cử, nội dung sách giáo khoa áp đặt.
“Sách giáo khoa có nội dung chung chung ta thắng, địch thua, khiến học sinh nhàm chán là điều đương nhiên. Thực chất, chương trình Lịch sử của bậc phổ thông hiện nay là giáo trình rút gọn bậc đại học”, GS Phan Huy Lê phân tích.
Mặt khác, ông cũng cho rằng: “Một triệu dân chỉ cần vài trăm em học chuyên sâu về môn Lịch sử bậc đại học. Vị trí của môn này lên cao không cần lấy số lượng mà cần những người giỏi”.
| > Tranh luận về tích hợp môn Lịch sử |
Sở GD&ĐT Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu các trường THPT, Trung tâm Giáo dục thường xuyên thăm dò nguyện vọng đăng ký dự thi THPT quốc gia năm 2016 của học sinh.
Theo đó, các trường THPT và Trung tâm Giáo dục thường xuyên tổ chức thăm dò hai nội dung: Học sinh dự thi để xét tuyển đại học, cao đẳng hay chỉ để xét tốt nghiệp THPT và các môn đăng ký dự thi.
