Hãng tàu biển ra quy định vận chuyển riêng với xe điện và PHEV

Matson, Inc., một trong những hãng vận tải biển lớn nhất khu vực Thái Bình Dương và cũng là nhà cung cấp dịch vụ vận chuyển chủ lực tới Hawaii, vừa ra quyết định dừng hoàn toàn việc vận chuyển các loại xe thuần điện (EV) và xe plug-in hybrid (PHEV).

Matson, Inc. là một trong những công ty vận tải đường biển lớn nhất thế giới, được thành lập từ năm 1882. Đội tàu của Matson chủ yếu hoạt động trên tuyến Thái Bình Dương, kết nối Trung Quốc, Nhật Bản và các khu vực lân cận.

Matson phục vụ nhiều khu vực khác nhau, bao gồm Alaska, Guam và Micronesia. Tuy nhiên, chính sách mới này sẽ ngay lập tức ảnh hưởng hoạt động nhập khẩu xe điện và PHEV đến các đảo, ít nhất là trong thời gian trước mắt.

Quyết định này được đưa ra sau vụ tai nạn hàng hải nghiêm trọng hồi tháng 6 vừa qua, khi tàu Morning Midas bị chìm do hỏa hoạn trong lúc chở tổng cộng 3.048 xe, bao gồm 70 xe điện và 681 xe hybrid. Sự cố này đã khiến Matson lo ngại về mức độ an toàn khi vận chuyển các phương tiện sử dụng pin lithium-ion dung lượng lớn.

Hàng loạt các hãng vận tải biển trở nên thận trọng hơn sau thảm họa tàu Morning Midas vào tháng 6/2025. Sau 20 ngày bốc cháy, chiếc tàu chở hơn 3.000 phương tiện đã chìm sâu vào lòng Thái Bình Dương. Đại diện đơn vị quản lý cho biết ngọn lửa được phát hiện sau khi khói bốc ra từ boong tàu, nơi có khoảng 800 chiếc xe điện và hybrid.

"Do mối quan ngại ngày càng gia tăng về an toàn khi vận chuyển xe sử dụng pin lithium-ion dung lượng lớn, Matson, Inc. quyết định tạm ngừng nhận vận chuyển xe điện và xe hybrid PHEV, mới hoặc đã qua sử dụng, trên tất cả các tuyến vận tải của chúng tôi. Quyết định này có hiệu lực ngay lập tức."

Trước đó, Matson từng thành lập một nhóm chuyên trách phối hợp tìm giải pháp an toàn khi vận chuyển xe điện. Tuy nhiên, nguy cơ hỏa hoạn trên biển vẫn là mối đe dọa khó kiểm soát. Khác với các tàu chở ôtô chuyên dụng kiểu roll-on/roll-off (cho phép phương tiện tự chạy lên và xuống boong tàu qua cầu dẫn) như Felicity Ace hay Fremantle Highway, tàu của Matson thường chở ôtô trong các container riêng lẻ. Cách sắp xếp này tuy linh hoạt cho hàng hóa thông thường, nhưng lại khiến việc phát hiện và dập lửa trở nên phức tạp hơn nhiều.

Khác với kiểu tàu vận tải roll-on/roll-off "RORO", các loại tàu vận tải của Matson, Inc. sử dụng cơ cấu container rời, khiến việc dập lửa xuất phát từ các mẫu xe thuần điện và xe PHEV khó khăn hơn nhiều.

Hawaii hiện có khoảng 37.000 xe điện đang lưu hành và nhu cầu vẫn không ngừng tăng. Tuy nhiên, lệnh cấm này của Matson có thể chỉ mang tính tạm thời. Trong thư gửi khách hàng, Matson cho biết hãng "tiếp tục ủng hộ các nỗ lực trong ngành nhằm phát triển tiêu chuẩn và quy trình toàn diện để giảm thiểu rủi ro cháy nổ do pin lithium-ion trên biển" và sẽ "xem xét vận chuyển trở lại khi các giải pháp an toàn phù hợp được áp dụng".

Những năm gần đây, một loạt vụ cháy nổ nghiêm trọng trên tàu chở ôtô đã làm dấy lên lo ngại về nguy cơ từ xe điện và xe hybrid. Năm 2023, tàu Fremantle Highway bốc cháy ngoài khơi Hà Lan khi chở gần 500 xe điện, khiến một người thiệt mạng. Trước đó, năm 2022, tàu Felicity Ace cũng chìm sau một vụ hỏa hoạn khó kiểm soát xuất phát từ xe điện. Các vụ như Höegh Xiamen (2020) và Grande America (2019) cũng để lại thiệt hại lớn và gây chú ý vì khả năng cháy lan nhanh từ pin lithium-ion. Sau những sự cố này, một số hãng tàu lớn bắt đầu hạn chế hoặc ngừng vận chuyển xe điện để giảm thiểu rủi ro.

Trong những năm gần đây, các vụ tai nạn hàng hải nghiêm trọng liên quan đến xe điện và xe hybrid xuất hiện ngày càng nhiều, gióng lên hồi chuông cảnh báo về vấn đề an toàn và tính ổn định của các phương tiện sử dụng pin.

Còn hiện tại, những khách hàng muốn vận chuyển xe điện đến các đảo Hawaii hoặc các điểm đến khác mà Matson phục vụ sẽ phải tìm các phương án thay thế, hoặc chờ đợi đến khi ngành vận tải biển có thể đảm bảo an toàn hơn cho loại hàng hóa đặc biệt này.