Khi nghĩ về cái chết, tôi luôn hình dung ra lúc nửa đêm, tiếng gõ cửa u ám từ ai đó trông có vẻ ảm đạm. Có lẽ là cú thúc nhẹ từ chồng giúp tôi thoát khỏi bi kịch xảy ra trong giấc mơ.
9h37 sáng thứ 2, tôi có cuộc gọi nhỡ từ đồng nghiệp cũ.
Đó là điều thường xuyên xảy ra, không có gì đáng bận tâm. Có lẽ tôi sẽ gọi lại, có lẽ không. Ngoài lo ngại về chiếc điện thoại “cùi bắp”, tôi không cảm thấy có gì thiếu sót với sự kết nối không thành đó.
Cuối cùng, tôi gọi lại. Những gì cô ấy nói khiến tim tôi như nhảy ra khỏi lồng ngực.
“Sally, cô cũng biết rằng Dave đã phải vật lộn với sức khỏe tâm thần”.
“Anh ấy... anh ấy không qua khỏi”.
 |
| Hình ảnh phản chiếu của một phụ nữ khi nhìn vào chiếc quan tài trong nhà xác ở Milan, Italy tháng 3/2020. Ảnh: Gabriele Galimberti. |
Thuyền cứu sinh đơn độc
Một cuộc đời vừa mất. Dave mới 39 tuổi. Anh ấy rất vui vẻ và hài hước.
Lần đầu chúng tôi gặp gỡ, anh ấy nhảy ra khỏi chiếc thùng màu xanh lá cây để tạo sự cường điệu cho chương trình tái chế văn phòng mà bản thân vừa khởi xướng.
Dave tốt bụng. Anh ấy tình nguyện dạy trẻ em có hoàn cảnh khó khăn cách chơi bóng rổ. Anh ấy luôn chăm chú lắng nghe khi hỏi thăm người khác. Mọi người có thể trải lòng với anh ấy về nỗi buồn, sự tức giận, nỗi sợ hãi và cuộc sống.
Dave có đôi mắt ngọc bích, mái tóc ngắn màu cát và nụ cười tươi đầy ẩn ý khiến người đối diện cảm thấy như đang tham gia vào trò đùa bí mật nào đó mà cả hai chia sẻ với nhau.
Sao Dave có thể ra đi?
 |
| Hai bà cháu ôm nhau qua tấm vải nhựa treo trên dây phơi quần áo ở Wantagh, New York tháng 5/2020. Hai người gặp nhau lần đầu tiên kể từ khi đại dịch bùng phát. Ảnh: Al Bello. |
Hai tuần trước khi qua đời, Dave rủ tôi đi xem phim. Khi đó, những người dân Melbourne chúng tôi đã trải qua lần phong tỏa thứ 5. Tôi kiệt sức nên không có tâm trạng ra ngoài sau nhiều tháng chôn chân ở nhà. Tôi hủy hẹn và không bao giờ gặp lại anh ấy nữa.
Cái chết xa cách xã hội của Dave không chỉ bi thảm mà còn gây bối rối sâu sắc. Bị mắc kẹt và xa rời những người yêu thương quá lâu, không có bằng chứng hữu hình nào cho thấy kết cục đau buồn này tồn tại bên ngoài 4 bức tường nhà tôi.
Tôi tự hỏi nếu một người bạn chết trong thời gian phong tỏa và không có ai dự đám tang, điều đó có thực sự xảy ra không?
Đám tang là chiếc thuyền cứu sinh đơn độc trong đại dương đau thương. Đó là cơ hội để bày tỏ nỗi thương xót và cố gắng xoa dịu mất mát. Thế nhưng, chúng ta đều biết rằng tất cả đều bị cuốn trôi bởi đại dịch toàn cầu.
Không có tang lễ, cuộc hành hương qua sự đau buồn của tôi trở nên phi tuyến tính lạ kỳ. Vài tuần sau cái chết của Dave, tôi phải nằm liệt giường trong nhiều ngày. Cơn đau mưng mủ như vết thương hở. Khi biến chủng Delta nuốt chửng Sydney, tang lễ phải hoãn lại cho đến khi người thân của Dave có thể đến đây.
Và đến giờ, điều đó vẫn chưa xảy ra.
Xoay xở với nỗi buồn
Tất cả chúng ta đều đã nghe câu chuyện về những người thân yêu tuyệt vọng trước bức tường vô hình phân chia các bang, vùng lãnh thổ và thế giới của Australia, cầu xin được cho vào. Trên bản tin, nhiều câu chuyện đau lòng về lời tạm biệt cuối cùng được phát qua màn hình.
Hãy tưởng tượng cả một cuộc đời chỉ giới hạn ở 5 người và không gian 4 m2, với những chiếc khẩu trang che đi khuôn mặt của người yêu thương.
Đó không chỉ là cuộc sống của Dave mà còn là nỗi đau của tất cả người yêu mến anh. Không có sự tiễn đưa xứng đáng, Dave biến thành tro bụi và chìm vào lãng quên.
 |
| Francisco España, trong thời gian hồi phục sau khi mắc Covid-19, nhìn ra Biển Địa Trung Hải từ bãi biển ở Barcelona, Tây Ban Nha tháng 9/2020. Ảnh: Emilio Morenatti/AP. |
Ngày Dave mất, tôi gửi cho anh ấy một tin nhắn. Thật tuyệt khi dành một giây ngắn ngủi trong trạng thái hy vọng rằng tin nhắn sẽ được xem. Tại sao tôi làm điều đó?
Nếu Dave ở đây, anh ấy sẽ nói rằng tôi đang làm rất tốt. Dave đọc hết bài báo này và sau đó bật cười khi tôi xem việc anh ấy rời khỏi thế giới này nghiêm túc như thế nào.
Dave sẽ rút chiếc kèn harmonica ra và chơi giai điệu vui nhộn nào đó. Anh chàng này thích trở thành trung tâm của sự chú ý. Anh ấy sẽ mỉm cười với tôi.
Những lời này là thay cho lời chia buồn tôi gửi đến Dave. Đáng buồn thay, tôi biết rằng mình không đơn độc trong nỗi đau buồn. Có hàng trăm, hàng nghìn người trên khắp đất nước này cũng đã bị cướp mất lời tạm biệt cuối cùng.
Bỏ qua các nghi lễ, chúng tôi vẫn xoay xở để thích nghi. Nỗi đau của tôi có thể phức tạp, nhưng tôi sẽ không chết chìm trong đó như bản thân từng lo sợ. Dave không muốn tôi làm vậy.
