Tây du ký phiên bản 1986 là một trong những bộ phim kinh điển của nền điện ảnh Hoa ngữ. Dù được quay dựng vào thời điểm khó khăn, kinh phí eo hẹp nhưng đoàn làm phim vẫn cố gắng hoàn thiện mọi khâu sản xuất một cách chỉn chu nhất. Cho đến nay, thế hệ các nhà làm phim trẻ vẫn phải nể phục kỹ thuật hóa trang cùng chế tác trang phục ấn tượng của ê-kíp Tây du ký. Đặc biệt, tạo hình Tôn Ngộ Không và hóa trang Trư Bát Giới được xem là những phần việc đầu tư nhiều công sức và thời gian nhất.
Tôn Ngộ Không và hai bộ giáp đặc biệt
Nhân vật Tôn Ngộ Không được tổ chế tác ưu ái hai bộ giáp đặc biệt dùng cho các cảnh quay khác nhau trong phim. Đầu tiên là bộ giáp mang tính lễ phục, hay còn gọi là bộ giáp “cứng” để Lục Tiểu Linh Đồng diện trong những phân đoạn thể hiện uy quyền. Bộ giáp này được thiết kế công phu, tỉ mỉ nhằm hợp với thân phận của Ngộ Không khi là Mỹ Hầu Vương. Tổ chế tác đã trang trí nhiều họa tiết cùng kim loại mảnh màu vàng, tạo hiệu ứng lấp lánh trên bề mặt trang phục.
 |
| Tạo hình Tôn Ngộ Không trong bộ giáp "cứng" được chăm chút tỉ mỉ. |
Bộ giáp thứ hai được gọi đơn giản là giáp “mềm”. Khác với những chi tiết cồng kềnh thể hiện quyền uy như bộ giáp “cứng”, bộ giáp này có trọng lượng nhẹ hơn, chú trọng các đường may, thêu. Toàn bộ thân áo được may bằng chỉ kim tuyến màu vàng nhằm tạo hiệu ứng lấp lánh, đồng thời tạo cảm giác thoải mái, không bị gò bó khi diễn viên khoác lên người.
Bộ giáp “mềm” chủ yếu được sử dụng trong các phân cảnh giao đấu, những pha hành động nguy hiểm. Đặc biệt, dù chỉ là trang phục nhưng hai bộ giáp mà Ngộ Không mặc được định giá không hề nhỏ, bởi nhà thiết kế đã sử dụng nhiều vật liệu đắt tiền và hiếm có.
Hóa trang Tôn Ngộ Không - công phu, tỉ mỉ
Các chuyên gia hóa trang đã tốn rất nhiều thời gian và công sức cho khâu tạo hình Tôn Ngộ Không. Trước tiên, họ cắm từng sợi lông được nhuộm màu lên một mảnh vải mắt lưới chuyên dụng nhằm tạo thành những mảng lông khác nhau cho cơ thể nhân vật. Nam diễn viên gạo cội Lục Tiểu Linh Đồng đã khoác lên mình nhiều trang phục lông khỉ theo từng bộ phận khác nhau như quần lông, vòng cổ lông, đầu lông, tay lông, áo lông...
 |
| Toàn bộ cơ thể của Lục Tiểu Linh Đồng được bao phủ bởi các loại trang phục lông khỉ theo từng bộ phận khác nhau. |
Bên cạnh đó, đội ngũ chế tác phải sử dụng một loại keo dán đặc biệt để tạo ra khuôn mặt của Tôn Ngộ Không. Đây là khâu hóa trang phức tạp, công phu, đòi hỏi nhiều thời gian. Bởi vậy, mỗi khi có cảnh quay vào buổi sáng, Lục Tiểu Linh Đồng phải dậy từ rất sớm để hóa trang. Có khi nam diễn viên không kịp ăn sáng bởi một khi chuyên viên hóa trang đã thực hiện đến khâu dán lớp da mặt thì chuyện ăn uống sẽ trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
Vùng miệng của Lục Tiểu Linh Đồng gần như đã bị lớp mặt nạ và keo dán dính chặt nên không thể nhai một cách linh hoạt, chỉ có thể dùng chút đồ ăn lỏng. Với vùng mặt bị dán đầy keo, nam diễn viên phải chịu đựng cảm giác khó chịu mỗi khi nhiệt độ ngoài trời xuống thấp trong một thời gian dài. Lúc thời tiết trở nên nóng nực, oi bức, lớp hóa trang sẽ khiến diễn viên cảm thấy bí bách, khó thở. Chỉ qua một thời gian ngắn, phần da bị dính keo tiết mồ hôi bắt đầu xuất hiện tình trạng phồng rộp, khiến Lục Tiểu Linh Đồng vừa ngứa vừa đau.
 |
| Lục Tiểu Linh Đồng phải giữ gìn lớp hóa trang khó chịu suốt ngày dài quay phim, kể cả lúc ăn uống. |
Hóa trang đã vất vả, khâu tẩy trang còn khó khăn hơn. Tổ tạo hình sẽ tiến hành lột lớp da dán keo trên mặt diễn viên. Khuôn mặt đỏ rộp vì bị keo dính, mồ hôi "tra tấn" sau một ngày dài sẽ được rửa lại bằng rượu tinh chất, cảm giác đau đớn không khác nào bị lột đi một lớp da. Lục Tiểu Linh Đồng từng chia sẻ: "Đóng Tây du ký vài năm, da mặt của tôi không biết đã bị lột bao nhiêu lần".
Hóa trang cho Trư Bát Giới - phức tạp, cầu kỳ
Nam diễn viên Mã Đức Hoa (tham gia Tây du ký phần 1), Thôi Cảnh Phú (phần 2) cũng vất vả không kém với phần hóa trang thành nhân vật Trư Bát Giới. Để ra dáng lão Trư với phần bụng phệ vượt mặt, chuyên viên hóa trang sẽ sử dụng thạch cao lấy khuôn cơ thể diễn viên. Sau đó, họ đổ lớp bọt cao su chuyên dụng lên khuôn thạch cao, đợi đến khi thành hình thì xem như hoàn tất phần tạo khuôn da bụng.
 |
| Chuyên viên hóa trang đang tạo dáng phần bụng phệ đúng chất Trư Bát Giới cho nam diễn viên Mã Đức Hoa. |
Để phần bụng trở nên to lớn và phệ hẳn ra, chuyên viên hóa trang dùng bọt biển và sợi bông nhét đầy bên trong. Đây là chất liệu nhẹ, không gây áp lực cho diễn viên mà vẫn có thể dễ dàng tạo ra một chiếc bụng ngoại cỡ cho Trư Bát Giới. Mũi và tai lợn đặc trưng của Bát Giới cũng được làm tương tự.
Tạo hình các nhân vật trên đều do nghệ sĩ hóa trang lão làng của đoàn là Vương Hy Chung tự mày mò nghiên cứu và thiết kế. Mỗi khi có nhân vật nào cần hóa trang khuôn mặt (hóa trang bộ phận) hoặc hóa trang toàn thân, đoàn làm phim Tây du ký chỉ cần gửi số đo cùng bản thạch cao lấy mẫu các bộ phận của diễn viên về Bắc Kinh. Dựa vào đó, Vương Hy Chung sẽ thiết kế tạo hình mặt nạ, đầu hay tai... của nhân vật rồi gửi lại cho ê-kíp sản xuất.
 |
| Nam diễn viên Thôi Cảnh Phú hóa thân thành Trư Bát Giới trong Tây du ký phần 2 và được hóa trang theo cách tương tự Mã Đức Hoa. |
Tuy nhiên, không phải bất cứ lúc nào Vương Hy Chung gửi mặt nạ hoàn chỉnh tới cũng sẽ được coi là đã xong việc. Ê-kíp phải đánh giá xem tạo hình đó có thực sự phù hợp với diễn viên cũng như yêu cầu của tổ đạo diễn hay không. Đôi khi, do ảnh hưởng từ cảnh quay, đặc biệt là việc quay kỹ xảo trên nền phông xanh, mặt nạ hoặc bộ phận hóa trang nào trùng màu phông sẽ ngay lập tức được mang đi sửa lại. Thông thường, phải sau 2 đến 3 lần sửa, diễn viên mới có được lớp mặt nạ hay bộ phận hóa trang như ý.
