|
|
Thuốc lá điện tử đang dần xuất hiện nhiều hơn trong trường học. Ảnh: SCMP. |
Mới đây, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận trường hợp N.A. (nam, 12 tuổi, trú tại Hà Nội) trong tình trạng khó thở và co giật.
Theo thông tin khai thác từ gia đình, bố N.A. đi làm xa, mẹ bận công việc nên không dành nhiều thời gian quan tâm, giám sát con.
Gần đây, N.A. hay tụ tập với các anh lớp trên ở trường học. Nhóm học sinh này đã rủ N.A. sử dụng thuốc lá điện tử. Nam sinh cho rằng chơi với các anh lớn tuổi, bản thân được trải nghiệm, “làm người lớn” nên đã đồng ý thử.
Sau đó, N.A. tự mua thuốc lá điện tử trên Internet để tự do hút. Song song với đó, N.A. cũng có biểu hiện học sa sút hơn, bướng bỉnh, có hành vi chống đối bố mẹ.
Vào kỳ nghỉ hè vừa qua, N.A. lên chơi và ở với bà nội tại Hòa Bình và sử dụng thuốc lá điện tử thường xuyên nhưng bà không biết.
Sau khi hút thuốc lá điện tử, N.A. xuất hiện cơn run tay, chân, chóng mặt, hoảng sợ, khó thở và xuất hiện cơn co giật. Bệnh nhân được gia đình đưa đến Bệnh viện Nhi Trung ương để theo dõi, điều trị tại khoa Sức khỏe vị thành niên.
Các bác sĩ đã lấy mẫu thuốc lá điện tử A. sử dụng để gửi đến Viện Pháp y Quốc gia để tìm độc chất. Kết quả cho thấy mẫu có thành phần của một số chất gây nghiện.
Tiến sĩ, bác sĩ Ngô Anh Vinh, Phó trưởng khoa Sức khỏe vị thành niên, kết luận bệnh nhi bị ngộ độc chất gây nghiện do sử dụng thuốc lá điện tử. Sau khi điều trị ổn định, TS Vinh đã tư vấn cho gia đình về cách giám sát và quan tâm con đúng mức để phòng ngừa việc tái sử dụng thuốc lá điện tử của con.
Thuốc lá điện tử và “chiêu trò” len lỏi vào trường học
Thuốc lá điện tử là thiết bị chạy bằng pin, dùng để làm nóng dung dịch lỏng (thường chứa nicotine), biến dung dịch này thành hơi cùng những luồng khói có hương thơm để người hút có thể hít vào phổi.
 |
| Thuốc lá điện tử có nhiều hình dạng, hương vị khác nhau. Ảnh minh họa: clear_cannabis. |
Hầu hết mẫu thuốc lá điện tử hiện nay sử dụng ống chứa dung dịch - loại dùng một lần hoặc có thể bơm dịch vào để dùng tiếp. Tuy nhiên, một số thành phần chất ma túy không rõ nguồn gốc và nồng độ cũng có thể được cho vào dưới dạng chất lỏng để tăng cảm giác của người dùng. Đây cũng là nguyên nhân gây ra những hệ lụy khôn lường cho học sinh.
Thuốc lá điện tử có rất nhiều tên gọi khác nhau như vape, thuốc lá vaporizer, e-cigs, e-hookahs, bút vape, ENDS (hệ thống điện tử cung cấp nicotin), ENNDS (hệ thống phân phối không chứa nicotin)…
Chúng cũng được thiết kế đa dạng với hình dáng bắt mắt: Có thể giống điếu thuốc lá truyền thống hoặc tương tự một chiếc bút, ổ đĩa, thỏi son… Do vậy, học sinh dễ dàng sở hữu thuốc lá điện tử với đủ hình dạng có thể mang vào lớp nhưng không bị phát hiện.
Sự mới lạ của thuốc lá điện tử với hương thơm hấp dẫn (kẹo, trái cây…) cùng những lời quảng cáo như không gây hại, văn hóa hút thuốc lành mạnh, sành điệu, thuốc lá thế hệ mới… đã đánh trúng vào tâm lý thích thể hiện cái tôi của trẻ ở tuổi mới lớn, từ đó nhanh chóng xâm nhập vào trường học.
Tác hại của thuốc lá điện tử
Theo TS Ngô Anh Vinh, thuốc lá điện tử chứa nicotine là chất gây nghiện. Do đó, trẻ vị thành niên sử dụng thuốc lá điện tử có thể xuất hiện các triệu chứng vật vã, khó chịu.
“Nicotine còn gây hại cho sự phát triển não bộ ở trẻ em, gây suy giảm trí nhớ, ảnh hưởng đến trí tuệ do não bộ của trẻ chưa hoàn thiện. Thậm chí, sản phẩm này có thể gây ra nguy cơ đau thắt ngực, suy tim, đột quỵ, suy giảm miễn dịch, giảm sức đề kháng”, vị chuyên gia nói.
Bên cạnh đó, thuốc lá điện tử, với các ống dung dịch đốt không có định lượng về nồng độ nicotine và tạp chất, dẫn đến nguy cơ người sử dụng tăng liều lượng nicotine và gây ra ngộ độc cấp tính.
 |
| Việc tiêu thụ thuốc lá điện tử mang tới nhiều tác hại cho sức khỏe của trẻ vị thành niên. Ảnh minh họa: romain_blu. |
TS Vinh gợi ý cho phụ huynh một số dấu hiệu sớm để nhận biết trẻ vị thành niên sử dụng thuốc lá điện tử bao gồm:
- Con có những dấu hiệu bất thường về sức khỏe: Ho, hụt hơi, khó thở vì thuốc lá điện tử có một số chất có hại cho phổi.
- Con thay đổi hành vi: Con hay có biểu hiện lo âu, cáu gắt, thậm chí có xu hướng tham gia các hành vi mạo hiểm.
- Tìm thấy những vật lạ trong nhà: Thuốc lá điện tử đa dạng về kích thước và hình dáng, do vậy có thể xuất hiện dưới dạng ống, USB… Nếu cha mẹ tìm thấy những vật thể có hình dáng bất thường trong nhà, có thể mang đến bệnh viện để kiểm tra.
- Xuất hiện mùi lạ: Thuốc lá điện tử thường có mùi hoa quả hấp dẫn trẻ vị thành niên. Những mùi phổ biến là mùi cam, bạc hà, chanh… Nếu cha mẹ ngửi thấy những mùi hương bất thường trong nhà, có thể đó là dấu hiệu của việc con dùng thuốc lá điện tử.
- Những hành vi hoặc trò chuyện đáng ngờ với bạn bè: Trẻ vị thành niên có xu hướng lén lút sử dụng cùng với bạn bè. Do vậy, cha mẹ nên để ý khi con có buổi đi chơi đáng ngờ, tham gia cùng nhóm bạn mới, nhắn tin hay trò chuyện bí mật.
Từ đây, để hạn chế được vấn nạn thuốc lá điện tử hiện nay ở lứa tuổi vị thành niên, TS Vinh nhấn mạnh vai trò của gia đình:
- Dành thời gian quan tâm, lắng nghe con và giám sát các hoạt trong cuộc sống của con trên cơ sở tôn trọng, tránh dẫn đến các hành vi chống đối do bị áp đặt.
- Phối hợp với nhà trường để tìm hiểu thêm sinh hoạt, mối quan hệ của con, từ đó phát hiện những dấu hiệu bất thường.
- Khi phát hiện những dấu hiệu bất thường, cha mẹ cần liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để con được thăm khám và điều trị sớm.
Bên cạnh đó, vai trò giáo dục của nhà trường cũng là yếu tố quan trọng để trẻ vị thành niên không sa đà vào những thói hư tật xấu, tệ nạn xã hội:
- Giáo dục học sinh nhận thức được các chất gây nghiện và tác hại do sử dụng chất gây nghiện.
- Tăng cường hoạt động ngoại khóa để giải tỏa căng thẳng sau giờ học.
- Quản lý chặt chẽ vấn đề sử dụng chất kích thích ở học sinh: Nguồn cung cấp, đối tượng sử dụng để tránh nguy cơ sử dụng rộng rãi tại trường học.
TS Vinh kết luận: “Sự phối hợp chặt chẽ giữa bố mẹ và nhà trường cùng xã hội sẽ ngăn chặn tình trạng học sinh hút thuốc lá điện tử, đồng thời loại bỏ khỏi môi trường học đường. Qua đó, xây dựng một thế hệ trẻ vị thành niên khỏe mạnh và trở thành nhân tố tương lai góp phần cho sự phát triển của xã hội, đất nước”.
Độc giả có thể tìm thêm nhiều câu chuyện truyền cảm hứng về những con người vượt qua bệnh tật và những trang sách yêu mến cuộc sống ở tuyển tập sách của Zing.
> Xem thêm: Hành trình chiến thắng bệnh tật
