Từ thực tế của học sinh trường mình, thạc sĩ Nguyễn Hà Bích Vân cùng một số giáo viên THPT Trần Khai Nguyên, TP.HCM, khảo sát ngẫu nhiên 500 học sinh về ảnh hưởng và tác động của body-shaming trong cuộc sống của các em.
Nhóm nghiên cứu đã khảo sát tại các trường ở TP.HCM như THPT Trần Khai Nguyên, Trần Quang Khải, Diên Hồng, Nguyễn Du, Nguyễn Thị Minh Khai…
Kết quả khảo sát cho thấy 56% học sinh gặp phải hành vi này. Trong đó, 22,4% học sinh bị rất thường xuyên, chủ yếu tập trung những khuyết điểm của cơ thể như vóc dáng, mặt, da, eo, mông, đùi, chân, tay, răng…
 |
| Đáng lo ngại khi nhiều học sinh THPT tại TP.HCM rơi vào trạng thái trầm cảm. Ảnh minh họa. |
Một số học sinh nữ giấu tên cho biết họ thường xuyên bị chỉ trỏ tướng “đô” giống con trai”, bị bạn bè gọi là “tivi LCD”, “hai lưng”… Khi bị đánh giá như vậy, các em phải chịu nhiều áp lực. Body-shaming cũng được coi như dạng bạo lực về tâm lý.
Đa số học sinh chưa tự xử lý được vấn đề này, thậm chí còn có suy nghĩ, hành động tiêu cực như “muốn trốn cả thế giới”, “tuyệt vọng muốn trốn ở nhà luôn hoặc đi phẫu thuật”…
Phản ứng chủ yếu của nạn nhân body-shaming là thụ động, im lặng chịu đựng. Một số ít chọn hành vi đánh lại người chế nhạo mình.
Thạc sĩ Nguyễn Hà Bích Vân cho biết khi bị body-shaming, các em thường có xu hướng chia sẻ với bạn bè hơn là với gia đình. Vì thế, những buổi nói chuyện giữa phụ huynh - học sinh, giáo viên - học sinh rất cần thiết, để có được sự thông cảm, hiểu nhau, ngăn chặn được những phản ứng tiêu cực.
Trong đó, vai trò của tư vấn tâm lý học đường rất quan trọng. Thực tế, các trường đang rất thiếu những buổi học về giáo dục giới tính, trong khi nạn nhân và thủ phạm body-shaming đa số ở lứa tuổi 15-20 tuổi.
Vì thế, nhà trường cần phải chú trọng hơn trong việc tổ chức những buổi học về giới tính, nâng cao nhận thức của học sinh về các vấn đề liên quan body-shaming.
Nhân viên tư vấn phải hiểu tâm lý học sinh để có thể giải đáp thắc mắc của các em, cùng với đó là sự hỗ trợ của giáo viên khác trong trường, phát hiện những suy nghĩ, hành vi sai lệch của học sinh ngay khi mới phát sinh.
Thạc sĩ Vân cũng khuyến cáo cha mẹ học sinh cần quan tâm hơn đến con cái mình, không nên chỉ chú trọng vào điểm số mà theo dõi cả những sở thích, thay đổi bất thường của trẻ. Đặc biệt, cha mẹ không nên chỉ trích con cái, không áp đặt những kỳ vọng của mình (như giảm cân, muốn có cơ bắp…) vào con.
Theo nhóm nghiên cứu, học sinh gặp phải body-shaming hiện nay là vấn đề cấp thiết nhưng các công trình nghiên cứu khoa học chuyên sâu về lĩnh vực này, đặc biệt là tình trạng học sinh THPT ở Việt Nam, chưa được chú ý.
Số học sinh chưa hiểu về body-shaming còn khá nhiều, kể cả nạn nhân và thủ phạm. Vì thế, các phòng tư vấn tâm lý học đường có vai trò quan trọng để ngăn chặn tình trạng này.
Không chỉ tư vấn, giải tỏa tâm lý, giúp học sinh vượt qua vấn đề, quan trọng hơn phải để học sinh hiểu rõ, từ đó dẫn đến thay đổi hành vi.
