Trên các kênh truyền hình tiếp thị nước Mỹ, mái tóc vàng óng, nụ cười thường trực trên môi và các sản phẩm sáng tạo, tiện dụng đã biến Joy Mangano trở thành cái tên thân thuộc đối với nhiều bà nội trợ xứ sở cờ hoa.
 |
| Ngoài đời thực, doanh nhân Joy Mangano là gương mặt quen thuộc đối với các bà nội trợ nước Mỹ. |
Nhưng ít ai biết rằng để có được thành công ấy, bà mẹ đơn thân Joy đã phải trải qua rất nhiều thất bại, rất nhiều khó khăn mới có thể đem những sáng chế thiết thực của mình tới công chúng. Chuỗi ngày khởi nghiệp vất vả của Joy Mangano chính là nội dung tác phẩm tiểu sử Joy đến từ đạo diễn David O. Russell.
Con đường thành công gian truân của một bà mẹ đơn thân
Joy (Jennifer Lawrence) là một cô gái thông minh, mạnh mẽ, mang giấc mơ về những sáng chế tiện ích cho cuộc sống thường nhật từ thuở nhỏ. Nhưng những mơ ước ấy của Joy dần trở nên nhạt nhòa giữa lo toan cuộc sống của một bà mẹ đơn thân với hai đứa con nhỏ.
 |
| Bộ phim Joy của David O. Russell và ngôi sao Jennifer Lawrence kể lại quãng thời gian khởi nghiệp đầy khó khăn của nữ doanh nhân. |
Không chỉ có gánh nặng con cái, Joy còn phải chăm lo cho bà mẹ nhạy cảm suốt ngày làm bạn với các bộ phim truyền hình nhạt nhẽo (Virginia Madsen), ông bố vô tâm chỉ lo kiếm tìm hạnh phúc cho bản thân (Robert De Niro), và thậm chí là cả ông chồng nghệ sĩ đã ly dị vài năm, nhưng vẫn nhất quyết bám trụ ở nhà vợ cũ (Edgar Ramirez).
Nhưng rồi với sự động viên của bà ngoại (Diane Ladd), và nhất là với ngọn lửa đam mê chưa bao giờ tắt ngấm, Joy Mangano quyết tâm đổi đời với sáng chế tâm huyết: chiếc chổi lau tiện ích Miracle Mop.
Dĩ nhiên con đường đến thành công trong kinh doanh chẳng bao giờ dễ dàng. Tâm lý khó tính của người tiêu dùng, vô số cạm bẫy từ đối tác, định kiến về các bà mẹ đơn thân… là những điều đang chờ đợi cô gái. Không có kinh nghiệm thương trường, lại chẳng có được nguồn vốn khởi nghiệp dồi dào, Joy Mangano chỉ có thể tiến lên phía trước bằng hành trang là niềm tin, trí sáng tạo và sự động viên của những người yêu quý.
Khi Jennifer Lawrence tỏa sáng và lấn át
Cũng giống như các bộ phim gần đây do David O. Russell thực hiện, diễn viên trung tâm ở Joy là nàng thơ của nhà làm phim: Jennifer Lawrence. Nếu so với Tiffany Maxwell trong Silver Linings Playbook (2012) - vai diễn đem lại cho JLaw giải thưởng Oscar đầu tiên, thì Joy Mangano chưa hẳn là thử thách mới dành cho ngôi sao trẻ hàng đầu Hollywood.
Lý do bởi nhân vật Joy được xây dựng với tính cách tương đối đơn giản, dễ dàng để khám phá và cảm nhận. Lớn lên với ước mơ sáng tạo, cô luôn bị số phận và những người xung quanh dồn vào đường cùng, để rồi phải tự thân chiến đấu, tìm ra cho mình lối thoát. Xuyên suốt bộ phim, Joy Mangano luôn ở một trong hai thái cực: hoặc vị tha, cam chịu sống hết mình vì mọi người, hoặc kiên quyết, làm mọi thứ để hiện thực hóa giấc mơ cá nhân.
 |
| Joy Mangano thực chất không phải là thách thức quá lớn dành cho Jennifer Lawrence. Nhân vật được nữ diễn viên 25 tuổi thể hiện đầy trọn vẹn. |
Dù thiếu đi những giây phút suy tư, chông chênh giữa các lựa chọn, hai thái cực ấy của nhân vật được Jennifer Lawrence thể hiện trọn vẹn tới mức khiến người xem phải kinh ngạc trước đức tính nhẫn nhịn của Joy Mangano trong mọi tình huống. Để rồi, tất cả nhận ra rằng ẩn sau lớp vỏ nhũn nhặn ấy là một Joy “thủ lĩnh”, một Joy quyết liệt, sẵn sàng giành lấy những cơ hội mà cô xứng đáng có được. Qua đó, ngôi sao 25 tuổi thêm một lần nữa chứng minh vị thế hàng đầu cả về tài năng lẫn sắc đẹp trong làng diễn viên Hollywood.
David O. Russell vốn nổi tiếng là đạo diễn thượng hạng trong việc lựa chọn diễn viên và xây dựng hình tượng nhân vật trong phim của ông. Tuy nhiên, ở Joy, dường như mọi ưu ái được nhà làm phim dồn hết cho cả vai chính của Jennifer Lawrence, khiến các nhân vật phụ xung quanh cô trở nên mờ nhạt, thiếu sức sống.
Còn đó là dàn diễn viên tên tuổi, như Bradley Cooper với vai Neil Walker - người đưa Joy Mangano đến với sức mạnh của truyền hình, hay các ngôi sao điện ảnh gạo cội như Robert De Niro, Isabella Rossellini… Tuy nhiên, việc thiếu đất diễn, thiếu đi những nét duyên dáng riêng khiến nhóm nhân vật trở thành “bình phong” mờ nhạt cho Jennifer Lawrence tỏa sáng. Nếu tuyến nhân vật phụ được phát triển dày dặn, chất hài hước thâm thúy theo kiểu “tăm tối” (dark comedy) của Joy hẳn sẽ trở nên nổi bật hơn rất nhiều.
Bước lùi của đạo diễn David O. Russell
David O. Russell vốn là nhà làm phim chú trọng nội cảnh và tương tác giữa các nhân vật. Nhưng phần bối cảnh và nhạc phim trong các tác phẩm của ông luôn mang đậm hơi thở của đô thị nước Mỹ đương đại. Đó là hình ảnh của Massachusetts trong The Fighter (2010), của Pennsylvania trong Silver Linings Playbook, hay của New Jersey trong American Hustle (2013).
Khác với nước Mỹ thường thấy trên màn ảnh với các tòa nhà chọc trời hào nhoáng hay những thảo nguyên mênh mông hút tầm mắt, nước Mỹ trong phim của Russell bụi bặm hơn, góc cạnh hơn, nhưng rất giàu sức sống với nhiều tính cách đa dạng.
Chất hiện thực nước Mỹ mang đầy tính biểu tượng ấy tiếp tục xuất hiện trong Joy. Từ sự tương phản rõ rệt giữa những ngày đông u ám đằng đẵng ở New York cho tới ánh nắng chói chang rực rỡ của xứ Texas miền Nam, người xem có thể dễ dàng liên tưởng tới sự đối lập giữa cuộc sống tù túng ngột ngạt của bà mẹ đơn thân Joy với khả năng sáng tạo và lòng quyết tâm không giới hạn bên trong nhân vật.
 |
| Kịch bản vụn vặt là điểm yếu lớn của Joy, khiến tổng thể tác phẩm không thể được nhớ tới nhiều bằng riêng màn trình diễn của Jennifer Lawrence. |
Nhưng Joy lại mang nhược điểm lớn ở phần kịch bản khá vụn vặt, vốn cũng do chính David O. Russell chắp bút. Về cơ bản, đây là một phim mang nhiều chất bi, nhưng được thuật lại qua giọng kể hài hước gần giống như Silver Linings Playbook hay American Hustle. Tuy nhiên, khác với hai tác phẩm từng đem về cho Russell nhiều lời ca ngợi và các đề cử, giải thưởng điện ảnh, Joy thiếu đi phần kịch bản chắc tay và chứa đựng nhiều chi tiết thiếu hợp lý.
Để giải quyết các tình huống khó khăn cho nhân vật trong phim, kịch bản Joy nhiều lần sử dụng giải pháp tình cờ và bất ngờ theo kiểu “từ trên trời rơi xuống”. Tuy đây là thủ pháp thường được các tác phẩm “dark comedy” sử dụng (như trong các phim của anh em đạo diễn nhà Coen), nhưng việc lạm dụng các “deus ex machina” (thuật ngữ tiếng Anh gốc Latin dùng để chỉ những giải pháp bất ngờ trong câu chuyện, nhằm giải quyết các tình huống tưởng chừng tuyệt vọng) lại chỉ càng làm nổi bật hơn các chi tiết bất hợp lý trong phim, khiến người xem bị đứt mạch cảm xúc khi dõi theo số phận Joy Mangano.
Tương tự như vậy, dù chỉ có một tuyến truyện kể duy nhất về con đường gập ghềnh đến thành công của Joy Mangano với không nhiều bất ngờ, mạch phim cũng mang cảm giác đứt đoạn vì thiếu sự kết nối hợp lý giữa các trường đoạn. Những thiếu sót ấy khiến Joy, tuy có rất nhiều điểm chung với Silver Linings Playbook và American Hustle về phong cách và dàn diễn viên ăn ý, nhưng lại không có được chiều sâu cảm xúc.
Bù lại, Joy có nhịp phim nhanh, phong cách quay mạnh mẽ, dựng phim chuyển cảnh dứt khoát, tạo ra cho người xem cảm giác như đang được theo dõi một bộ phim hài - hành động có tiết tấu cao. Ở đó, súng ống được Joy Mangano thay thế bằng cây chổi lau tiện ích của cô.
Joy Mangano nổi danh tại Mỹ nhờ những sản phẩm không quá cầu kỳ, chi tiết, nhưng đơn giản, đầy tiện ích, có thiết kế nhẹ nhõm, thuận tiện cho các bà nội trợ. Bộ phim Joy của đạo diễn David O. Russell cũng không phải là một tác phẩm điện ảnh phức tạp với kịch bản biến ảo, thuyết phục. Nhưng hình ảnh tích cực về Joy Mangano qua sự thể hiện tuyệt vời của Jennifer Lawrence chắc chắn đem lại cho người xem thông điệp sống đầy hứng khởi, cũng như ý nghĩa của việc dám ước mơ và chiến đấu vì chúng tới cùng.
Joy nhận hai đề cử giải thưởng Quả cầu vàng 2015 tại hạng mục Phim truyện xuất sắc - Thể loại hài hoặc ca vũ nhạc và Nữ diễn viên chính xuất sắc - Thể loại hài hoặc ca vũ nhạc (cho Jennifer Lawrence). Tại Việt Nam, phim chính thức khởi chiếu từ 19/2 dưới tựa đề Joy - Người phụ nữ mang tên "niềm vui".
Zing.vn đánh giá: 3,5/5
