Khan hiếm nhiều loại vaccine có thể kéo dài đến hết năm

Theo ghi nhận của Hệ thống tiêm chủng VNVC, vài tháng gần đây, nhiều khách hàng mới đưa trẻ đến tiêm lần đầu chia sẻ về việc một số địa phương hiện không có sẵn nhiều loại vaccine cần thiết cho trẻ em. Qua tìm hiểu thông tin, họ tìm đến VNVC vì biết luôn có đầy đủ các loại vaccine cho trẻ em và người lớn.

TP.HCM đang hết nhiều loại vaccine từ đầu tháng 5 đến nay vẫn chưa có lại, nhiều cơ sở y tế trên địa bàn vẫn treo “hết vaccine" trên bảng giá từ nhiều tháng. Đặc biệt, tình trạng này diễn ra ở cả các đơn vị y tế tiêm chủng mở rộng lẫn tiêm chủng dịch vụ với các vaccine quan trọng cho trẻ em như cúm mùa, sởi, ho gà - bạch hầu - uốn ván, vaccine phòng ung thư cổ tử cung… Điều này khiến nhiều trẻ em trễ lịch tiêm, không được phòng bệnh kịp thời.

Bà Vũ Thị Thu Hà, Giám đốc Cung ứng Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết: “Sau 2 năm Covid-19, nguồn cung vaccine trên toàn cầu có nhiều biến động, nhiều loại vaccine khan hiếm, phân bổ cho thị trường Việt Nam nhỏ giọt. Điều này có thể do việc tiêm bù vaccine đã bị trễ do dịch ở nhóm trẻ em tại nhiều nước tăng lên hoặc những khó khăn về sản xuất của các hãng. Riêng với VNVC, do chủ động dự trù vaccine từ sớm, cùng với năng lực bảo quản với khả năng giữ lạnh 200 triệu liều vaccine xin cùng một thời điểm, nên không bị đứt hàng ở bất cứ loại vaccine nào. Tuy nhiên, cũng có những loại vaccine như phòng ung thư cổ tử cung hay cúm mùa cho trẻ em cũng phải điều chuyển, cân đối hàng ngày để đảm bảo đáp ứng nhu cầu cho khách hàng đang tăng cao”.

Hiện nay, Việt Nam đang sử dụng vaccine từ 2 hình thức, vaccine dịch vụ và vaccine miễn phí thuộc chương trình Tiêm chủng mở rộng. Vaccine thuộc chương trình Tiêm chủng mở rộng gồm 10 loại cơ bản, miễn phí tại cơ sở y tế địa phương và phụ thuộc vào quy trình đấu thầu, phân bổ của ngành y tế. Vaccine dịch vụ được cung ứng theo cơ chế thị trường, tuỳ từng đơn vị mà có sự cung ứng khác nhau. Việc khan hiếm vaccine kéo dài hiện nay xảy ra ở cả các đơn vị y tế ngoài tiêm chủng mở rộng.

“Đối với hệ thống tiêm chủng VNVC - đơn vị tiêm chủng dịch vụ lớn, hoạt động độc lập, là đối tác chiến lược với các công ty vaccine hàng đầu thế giới, chúng tôi được quyền đàm phán trực tiếp, nhập khẩu chính hãng số lượng lớn vaccine. Điều này giúp VNVC luôn có đủ vaccine cho trẻ em, người lớn và dành nhiều ưu đãi cho người dân, thậm chí chấm dứt được tình trạng khan hiếm nhiều loại vaccine quan trọng như 5 trong 1, 6 trong 1 nhiều năm trước đây”, bà Vũ Thị Thu Hà cho biết thêm.

Trẻ được tiêm vaccine phòng sởi - quai bị - rubella tại VNVC Hoàng Văn Thụ. Ảnh: Nguyên An.

Thiếu nhiều vaccine quan trọng cho trẻ

Sau khi đến y tế phường và một cơ sở y tế lớn của TP.HCM, chị Lê Thị Mỹ Ngọc (25 tuổi, ngụ quận 11, TP.HCM) đều nhận thông báo hết vaccine sởi và vaccine ho gà - bạch hầu - uốn ván.

Chị Ngọc chia sẻ: “Con tôi 18 tháng tuổi. Bé đến lịch tiêm mũi 2 vaccine sởi và tiêm nhắc lại mũi DPT (ho gà - bạch hầu - uốn ván) nhưng y tế phường và một cơ sở y tế lớn khác đều thông báo hết hai vaccine này, đang chờ được phân bổ vaccine về. Không biết chờ đến bao giờ nên tôi chủ động đưa con đi tiêm vaccine dịch vụ vì vaccine này cũng không quá đắt. VNVC vẫn có đủ vaccine, nên con tôi đã được tiêm ngay”.

Theo BS Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, sởi là bệnh truyền nhiễm gây dịch lưu hành phổ biến ở trẻ em. Bệnh xuất hiện quanh năm nhưng thường xảy ra dịch vào mùa đông - xuân, hoặc giai đoạn trẻ đến trường, sinh hoạt và học tập trong môi trường đông đúc. Sởi có biểu hiện ban đầu là sốt, phát ban, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh gây nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm kết mạc, loét giác mạc, viêm phổi, tổn thương não dẫn tới viêm não, thậm chí tử vong.

Tương tự, bệnh ho gà ở trẻ nhỏ là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm bởi biến chứng viêm phế quản, viêm phổi do bội nhiễm, ho kéo dài, ngừng thở, đặc biệt ở trẻ dưới 1 tuổi. Trẻ mắc ho gà cũng có thể gặp biến chứng lồng ruột, thoát vị, sa trực tràng, nặng hơn có thể vỡ phế nang, tràn khí trung thất hoặc tràn khí màng phổi, viêm não dẫn đến tử vong.

Do lây truyền qua đường hô hấp, các giọt bắn li ti khi ho hoặc hắt hơi, nên bệnh sởi và ho gà có tính lây truyền rất cao. Chỉ có thể cắt đứt được sự lây truyền của mầm bệnh trong cộng đồng khi đạt hơn 95% tỷ lệ miễn dịch bảo vệ đặc hiệu bằng vaccine trong cộng đồng.

BS Chính chia sẻ thêm, trong chương trình Tiêm chủng mở rộng của quốc gia, trẻ được tiêm vaccine ngừa sởi ngay từ 9 tháng tuổi. Theo lịch tiêm chủng, trẻ phải được tiêm mũi sởi thứ 2 sau mũi đầu tiên 3 tháng và tiêm nhắc mũi thứ 3 sau đó 3 năm. Nếu trễ lịch tiêm, trẻ phải đối mặt với nguy cơ bị lây nhiễm virus sởi dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, nhất là trong thời điểm giao mùa và học sinh đã quay trở lại trường học như hiện nay.

Để tránh nguy cơ trẻ bị mắc sởi, phụ huynh nên cho trẻ tiêm sớm các mũi sởi còn thiếu. Hiện nay, có nhiều loại các loại vaccine phòng sởi cho trẻ như MMR II (Mỹ), Priorix (Bỉ)… Đây là các loại vaccine phối hợp phòng 3 bệnh sởi - quai bị - rubella trong một mũi tiêm, tăng cường hiệu quả phòng bệnh cho trẻ. Đặc biệt, vaccine Priorix mới có thể tiêm cho trẻ từ 9 tháng tuổi, giúp trẻ được phòng bệnh sớm hơn.

Trẻ được khám sàng lọc miễn phí trước tiêm vaccine phòng bệnh tại Hệ thống tiêm chủng VNVC. Ảnh: Nguyên An.

Đối với một số nơi thiếu vaccine DPT trong chương trình Tiêm chủng mở rộng, phụ huynh có thể thay thế bằng vaccine phối hợp 3 trong 1 Adacel (Canada) hoặc Boostrix (Bỉ) chứa thành phần ho gà vô bào hạn chế các phản ứng sau tiêm cho trẻ. Vaccine Adacel chỉ định tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn đến 64 tuổi. Vaccine Boostrix dùng để tiêm nhắc lại cho trẻ từ 4 tuổi và người lớn, đây cũng là vaccine vừa được công bố khuyến cáo cho phép tiêm cho phụ nữ mang thai tuần 27-36.