Theo IDOLOGY - một trong những chuyên trang phê bình, đánh giá Kpop lâu đời nhất tại Hàn Quốc - tính tới hiện tại, quá trình hình thành và phát triển của ngành công nghiệp thần tượng xứ kim chi được chia thành 4 thế hệ riêng biệt.
IDOLOGY cho biết cách thức phân loại có thể tạo ra một số bất đồng, tuy nhiên việc phân chia thế hệ trong Kpop không phải để tạo ra tranh chấp, mà là nhằm "vạch ra lộ trình hỗ trợ thể loại nhạc cùng văn hóa chứa đựng trong nó tiến về phía trước".
Thế hệ 1
Năm 1996, SM Entertainment cho ra mắt H.O.T - nhóm nhạc nam thần tượng đầu tiên của Hàn Quốc. Phong cách H.O.T theo đuổi được lấy cảm hứng từ nhóm nhạc nam Mỹ và thần tượng Nhật Bản. Theo giới truyền thông Hàn Quốc, H.O.T chính là ngôi sao đặt nền móng phát triển cho thể loại nhạc Kpop và văn hóa hâm mộ thần tượng tại quốc gia này.
    |
H.O.T là nhóm nhạc mở đầu nền văn hóa thần tượng tại Hàn Quốc. Ảnh: Naver. |
Nối bước H.O.T, một số công ty giải trí mới thành lập khác như DSP Media bắt đầu cho ra mắt nhóm nhạc thần tượng để cạnh tranh trực tiếp cùng SM Entertainment. Những cái tên một thời như H.O.T, Sechs Kies, Fin.K.L hay S.E.S đã tạo nên thế hệ đầu tiên trong Kpop.
Thế hệ 1,5
Trước khi thế hệ 2 tại Kpop bắt đầu, ngành công nghiệp âm nhạc xứ kim chi trải qua "thời kỳ thử nghiệm" ngắn cùng thế hệ 1,5. Shinhwa, Click-B, g.o.d, Chakra, Jewelry và BoA đều thuộc thế hệ này.
Thế hệ 1,5 đánh dấu thời điểm Kpop dần phát triển. Văn hóa thần tượng Hàn Quốc trở nên phổ biến hơn tại Trung Quốc, Nhật Bản và các nước Đông Á khác. Thuật ngữ "Hallyu", hay còn gọi là "làn sóng Hàn Quốc", ra đời vào khoảng thời gian này khi một số báo chí quốc tế bắt đầu đưa tin về Kpop và thần tượng Hàn Quốc.
   |
Thế hệ 1,5 tại Kpop tập trung thử nghiệm phong cách âm nhạc, vũ đạo, hình ảnh mới lạ. Ảnh: Naver. |
Thế hệ 2
Thế hệ thứ hai của Kpop xuất hiện trong bối cảnh Hàn Quốc rơi vào tình trạng khủng hoảng kinh tế.
Tuy nhiên, khi ấy, bản thân Kpop đã cực kỳ thương mại hóa. Kpop trở thành một trong số ngành công nghiệp đem lại lợi nhuận cao nhất trong nước.
Có nhiều yếu tố quan trọng cấu thành "mô hình kinh doanh" thần tượng như công chúng biết hiện nay bắt đầu phát triển ở thế hệ thứ hai. Ngôi sao như DBSK, SS501, Big Bang, Super Junior, SNSD, KARA, Wonder Girls ra mắt và trở nên nổi tiếng trong khoảng thời gian này.
Thế hệ thứ hai cũng đánh dấu thời điểm ngành công nghiệp thần tượng Hàn Quốc thực sự phát triển ra thị trường quốc tế. Ý tưởng để nhóm nhạc thần tượng thực hiện "chuyến lưu diễn vòng quanh thế giới" xuất hiện từ thời kỳ này.
     |
Kpop thực sự phát triển ra thị trường quốc tế từ thế hệ 2. Ảnh: Naver. |
Không giống thế hệ đi trước, nhóm nhạc thế hệ hai quyết định từ bỏ phong cách "người nổi tiếng bí ẩn không thể chạm tới" và bắt đầu theo đuổi hình ảnh "ngôi sao thân thiện như hàng xóm". Thần tượng tích cực xuất hiện trên chương trình truyền hình, sản xuất show thực tế riêng của họ, hay thậm chí là thử sức với diễn xuất thông qua phim truyền hình.
Thế hệ 2,5
Được thúc đẩy bởi thành công của thần tượng đầu thế hệ 2, ngành công nghiệp Kpop cho ra mắt nhiều ngôi sao mới hơn như SHINee, 2PM, Infinite, f(x), 2NE1, Miss A, Sistar. IDOLOGY xếp họ vào thế hệ 2,5.
Kỳ vọng người hâm mộ đặt vào thần tượng tăng dần. Người hâm mộ mong muốn chứng kiến nhiều khía cạnh đa dạng của thần tượng. Do vậy, Kpop bắt đầu giới thiệu tới công chúng nhiều ca sĩ thần tượng đa tài hơn. Bên cạnh công việc chính là nhảy và hát, họ còn được rèn luyện khả năng sáng tác, chơi nhạc cụ, diễn xuất, kỹ năng làm MC, tham gia show giải trí, làm người mẫu...
Sau đó, vào đầu những năm 2010, nền tảng YouTube phát triển mạnh mẽ và trở thành một phần không thể thay thế của Kpop. Thần tượng thế hệ 2,5 tận dụng cơ hội này để tiếp cận người hâm mộ quốc tế. Ngoài ra, những khán giả vốn chưa từng nghe đến Kpop bắt đầu có cơ hội tiếp xúc với thể loại này.
    |
Thế hệ 2,5 tại Kpop xuất hiện nhiều thần tượng đa tài hơn. Ảnh: Naver. |
Đến năm 2012, Gangnam Style của PSY đã thay đổi hoàn toàn mô hình thần tượng.
Thế hệ 3
Thế hệ thứ ba đã thực sự thổi bùng lên nền văn hóa và thể loại Kpop trên toàn thế giới. Điểm khác biệt dễ nhận thấy nhất của nhóm nhạc thế hệ 3 so với đàn anh, đàn chị là "khán giả mục tiêu".
Thế hệ 3 đánh mạnh vào thị trường âm nhạc quốc tế. Các nền tảng truyền thông xã hội phổ biến như Twitter, Instagram, cùng với nền tảng phát video, nhạc trực tuyến như YouTube và Naver góp phần thúc đẩy quá trình toàn cầu hóa của Kpop.
Thêm vào đó, thần tượng thế hệ 3 đầu tư nhiều hơn vào xây dựng câu chuyện, "vũ trụ riêng" xoay quanh phong cách nhóm theo đuổi để thu hút những người hâm mộ "muốn và cần nhiều hơn là âm nhạc đơn thuần". Ví dụ điển hình có thể kể đến EXO cùng concept siêu năng lực - mỗi thành viên trong nhóm mang một siêu năng lực khác nhau.
Kpop chứng kiến sự phát triển chưa từng có về chất lượng của không chỉ bài hát, mà còn cả vũ đạo, video âm nhạc, nội dung quảng bá, hàng hóa, vật phẩm liên quan đến thần tượng... Các nhóm như EXO, NU’EST, VIXX, BTS, GOT7, Red Velvet, TWICE, BlackPink, GFriend đi tiên phong trong thế hệ này.
     |
Thế hệ 3 của Kpop gặt hái thành công lớn trên cả thị trường nội địa và quốc tế. Ảnh: Naver. |
Thế hệ 3,5
Năm 2016, Kpop bước sang thế hệ 3,5, với series show thực tế tuyển chọn thành viên nhóm nhạc Produce 101 trở thành hit lớn trên khắp thị trường Hàn Quốc và quốc tế.
Về sau, cơ quan chức năng phát hiện hành vi gian lận, thao túng kết quả phiếu bầu trong chương trình. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng Produce 101 đã tạo ra hàng loạt thay đổi lớn trong văn hóa hâm mộ thần tượng.
Người hâm mộ, đối tượng khách hàng tiêu dùng chính của ngành công nghiệp thần tượng, bắt đầu có tiếng nói và sức ảnh hưởng hơn. Đặc biệt, với thế hệ này, trọng tâm phát triển của Kpop chuyển thành lắng nghe và đáp ứng nhu cầu từ người hâm mộ.
Các nhóm như Seventeen, Monsta X, NCT, Wanna One, I.O.I và WJSN là những ngôi sao thế hệ 3,5 hoạt động trong khoảng thời gian Kpop thay đổi một cách nhanh chóng, dồn dập.
  |
Series show tuyển chọn thần tượng Produce 101 tạo nên nhiều thay đổi lớn trong văn hóa thần tượng. Ảnh: Naver. |
Thế hệ 4
Kpop hiện bước qua thế hệ thứ tư. Nếu các thế hệ trước lấy Hàn Quốc làm trọng tâm phát triển, thì thần tượng thế hệ 4 có xu hướng nghiêng về thị trường quốc tế.
Bảng xếp hạng, giải thưởng quốc tế, điển hình Billboard, bắt đầu được coi trọng hơn. Công ty giải trí tận dụng mọi nền tảng truyền thông xã hội để giảm thiểu khoảng cách giữa thần tượng và người hâm mộ quốc tế.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa thị trường nội địa bị bỏ quên hoàn toàn. Danh tiếng tại Hàn Quốc vẫn là một trong số tiêu chí chính để các công ty đánh giá vị thế của nghệ sĩ, và người hâm mộ nước ngoài cũng quan tâm sát sao tới thành tích bán album trong nước, bảng xếp hạng âm nhạc, chương trình âm nhạc và lễ trao giải cuối năm.
Ngoài ra, điểm khởi đầu của thế hệ 4 trong Kpop còn là chủ đề gây tranh cãi. Điều này một phần xuất phát từ việc thần tượng thế hệ 3 vẫn hoạt động tích cực và để lại sức ảnh hưởng mạnh mẽ tại Kpop, trong khi thần tượng thế hệ 4 gặp khó khăn khi tìm cách xây dựng chỗ đứng riêng cho bản thân.
Một số ngôi sao tiêu biểu của thế hệ 4 có thể kể đến TXT, The Boyz, ITZY, Stray Kids, Enhypen, aespa, IVE, StayC, (g)i-dle...
   |
Nhóm nhạc nữ có phần chiếm ưu thế hơn trong thế hệ 4 của Kpop. Ảnh: Naver. |
