PGS.TS.BS Bùi Quang Huy, Trưởng khoa Tâm thần (Bệnh viện 103) cảnh báo thói quen lạm dụng thuốc giải rượu của cánh mày râu hiện nay là rất nguy hại.
Theo ông, trên thị trường có nhiều loại thuốc nhưng thường kết hợp 2 trong 1 theo hai cơ chế. Thứ nhất, thuốc làm môn vị dạ dày (một cơ vòng nối liền dạ dày với đoạn đầu của ruột non) đóng lại trước khi uống rượu. Theo đó, rượu sẽ nằm trong dạ dày, không bị đi xuống ruột non và khiến người uống có cảm giác không say.
3 bệnh lý từ rượu nguy hiểm ít người biết
Sảng rượu: 1/3 bệnh nhân không được điều trị đúng cách sẽ tử vong. Gặp ở người uống rượu khoảng 20 năm nhưng buộc phải dừng uống. Người bệnh có 3 triệu chứng: mất ngủ hoàn toàn, ảo thị giác và không định hướng được không gian thời gian, rối loạn ý thức.
Say rượu bệnh lý: Tự dưng một người hiền lành uống rượu vào trở nên hung dữ, có thể giết người trong cơn loạn thần (nhìn thấy ma quỷ, yêu quái), sau khi tỉnh rượu họ trở lại như thường.
Viêm tụy cấp: Bệnh chủ yếu do rượu. Đây là bệnh ngoại khoa hay tử vong, nếu bệnh nhân kèm thêm sảng rượu thì hiện chưa chữa được ca nào.
Đến một thời gian nhất định, thường khi về nhà, môn vị dạ dày cần mở ra, rượu sẽ ồ ạt chảy xuống dưới khiến mức độ ảnh hưởng lớn hơn. Lượng rượu trong máu quá cao nên đa số những người uống thuốc giải rượu không thể dậy nổi vào sáng hôm sau.
Thứ hai, thuốc giải rượu góp phần làm chuyển hóa rượu. Về điều này, chuyên gia nhấn mạnh trên thực tế, không có bất cứ loại thuốc nào giúp chuyển hóa rượu nhanh hơn như nhiều người vẫn lầm tưởng.
Những loại thuốc giải rượu được bán ở thị trường, thành phần chính là vitamin nhóm B, vitamin PP, B1, B2, B6. Chúng có thể giúp chuyển hóa nhưng đó là chuyện sau này, không phải tức thì khi uống rượu. Khi uống vào, thuốc nằm ở dạ dày cùng rượu nên rất khó để hấp thu. Kể cả khi đã được hấp thu, chúng chỉ có tác dụng làm chuyển hóa thuận lợi hơn chứ không phải nhanh hơn. Do đó, trông đợi vào thuốc giải rượu và các loại vitamin này là sai lầm.
Riêng vitamin B1, PGS Huy cảnh báo, B1 chỉ được tiêm vào bắp nhưng không phải để giải rượu cho người say mà chỉ tiêm để bệnh nhân thật đau và nhớ, sau không uống rượu nữa. Một lưu ý khác là nếu tiêm B1 qua đường tĩnh mạch sẽ gây sốc và tử vong.
Làm cách nào để cắt cơn say?
PGS Huy khuyến cáo các đấng mày râu nên hạn chế uống rượu, nếu uống thì trước đó nên ăn (nhất là các chất đạm, chất béo) và nếu trót đã uống nhiều thì nên “móc họng” để thải rượu ra ngoài trước khi ngấm vào cơ thể.
Theo lý giải của chuyên gia, khi rượu vào máu, thời gian phân hủy là 2 giờ, cứ sau mỗi 2 giờ, nồng độ rượu trong máu giảm đi một nửa. Chúng thải ra bằng các cách chuyển hóa hết ở gan, hô hấp hoặc nước tiểu (10% nguyên vẹn qua nước tiểu).
“Thực ra, biện pháp đơn giản nhất để giải rượu là móc họng nôn và uống nước lọc, nếu cảm thấy khó, có thể pha nước chè, nước đường cho dễ uống. Mục đích của việc này là để đi vệ sinh nhiều thải hết rượu ra. Ở phương Tây, các bác sĩ thường cho uống nước máy trực tiếp để giải rượu cho bệnh nhân. Chỉ cần để qua đêm, lượng rượu sẽ được chuyển hóa hết mà không cần làm gì”, PGS Huy cho biết.
Ông cũng cảnh báo, khi một người có những dấu hiệu như lúc nào cũng thèm rượu, tay chân run, có ảo giác vọng thanh (tiếng nói trong đầu, hay nói nhảm, lúc nhớ lúc quên…) thì cần tới bệnh viện để được cai nghiện rượu.
Việc cai nghiện rất tốn kém và khá khó khăn. Có tới 95% số bệnh nhân tái nghiện. Theo ông, không thể có chuyện dùng lý trí để cai rượu mà những người này phải được điều trị theo phác đồ đặc biệt của bác sĩ. Ngay cả sau khi đã được cai thành công, họ vẫn phải dùng thuốc củng cố (một loại thuốc khiến bệnh “sợ” rượu) ít nhất 2 năm.
Một số cách giải rượu dễ làm
Mục đích: giải rượu, cắt cơn say, đồng thời làm giảm độc tố và những triệu chứng khó chịu do rượu mang lại.
- Lấy lá rau cần rửa sạch, giã nát, vắt nước cốt, pha chút đường uống từ từ. Loại nước này không chỉ giã rượu mà còn giảm đa đầu một cách hiệu quả.
- Dùng 100-200 g lá dong (lá dùng gói bánh chưng) giã nát, lấy nước cốt pha đường uống.
- Trà búp 5 g, 16 g quất tươi thái vụn (có thể thay bằng quất khô) hãm nước sôi uống.
- Uống bột sắn dây có vắt chanh, một lúc sau sẽ tỉnh.
- Giã nát củ cải trắng, thêm chút đường, uống nhiều lần.
- Ăn các món ăn từ đậu xanh, có thể giã cả vỏ nấu cùng đường.
- Lấy quả chanh tươi vắt nước uống, hoặc thái lát mỏng ngậm từ từ.
Lương y Vũ Quốc Trung
