Lĩnh án chung thân trong vụ lừa đảo tại dự án 409 Lĩnh Nam

Các bị cáo Nguyễn Hoàng Long và Trần Lê Nghĩa tại tòa. Ảnh: H.H.

Ngày 13/1, TAND TP Hà Nội tiếp tục ngày thứ 2 phiên xử sơ thẩm vụ án lừa đảo tại dự án 409 Lĩnh Nam khiến hơn 1.000 khách hàng sập bẫy. Ba bị cáo hầu tòa gồm: Nguyễn Hoàng Long (sinh năm 1972, cựu Chủ tịch HĐQT Công ty nhà Vĩnh Hưng, trú quận Hai Bà Trưng, Hà Nội), Phạm Như Quỳnh (sinh năm 1980, cựu Giám đốc CTCP phát triển và thương mại Hạ Long, trú quận Hà Đông, Hà Nội) và Trần Lê Nghĩa (sinh năm 1972, cựu Giám đốc Công ty TNHH kinh doanh nhà Vĩnh Hưng, trú quận Hai Bà Trưng, Hà Nội). Trong số này, bị cáo Trần Lê Nghĩa có đơn xin xét xử vắng mặt do bị bệnh.

Xác định được 229 bị hại

Trong quá trình truy tố và chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án này, VKSND và TAND TP Hà Nội đã nhiều lần trả hồ sơ để làm rõ, bổ sung và điều tra lại. Cơ quan điều tra đã tiến hành các thủ tục thông báo, truy tìm các bị hại, đến nay, HĐXX xác nhận số bị hại được xác định trong vụ án này là 229 người đã ký hợp đồng góp vốn và nộp tổng số tiền hơn 115 tỷ đồng. Trong số các bị hại này, chỉ một người được bị cáo Nguyễn Hoàng Long trả lại số tiền 120 triệu đồng.

Trước đó, tháng 7/2022, bị cáo Nguyễn Hoàng Long và đồng phạm đã bị đưa ra xét xử. Tuy nhiên, khi đó, HĐXX quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung thêm lời khai và các tài liệu, chứng cứ của những bị hại mới đến trình báo tại tòa.

Theo cáo trạng, Công ty nhà Vĩnh Hưng không phải chủ đầu tư Dự án xây dựng nhà ở kết hợp văn phòng và dịch vụ tại 409 Lĩnh Nam. Tuy nhiên, Nguyễn Hoàng Long là chủ tịch công ty này đưa ra những thông tin gian dối, cho rằng dự án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, đồng thời Long thuê Công ty Cổ phần nền móng Sông Đà Thăng Long đóng cọc, làm tường vây tại khu đất 409 Lĩnh Nam. Công ty của Long đã gửi thư mời các khách hàng đến dự lễ khởi công nhằm gây dựng lòng tin.

Từ cuối năm 2009 đến năm 2013, Long đã ký 122 hợp đồng vay tài sản và cam kết mua nhà hình thành trong tương lai với các khách hàng, thu tổng số tiền hơn 113 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Long cũng là Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần tập đoàn VinaMegasta, đơn vị không liên quan đến vụ án, nhưng ký hợp đồng hợp tác kinh doanh với Phạm Như Quỳnh. Cùng thủ đoạn như trên, mục đích của Long là để Quỳnh ký hợp đồng huy động vốn của 574 khách hàng tổng số tiền hơn 191 tỷ đồng. Sau đó, Quỳnh chuyển cho Long hơn 147 tỷ đồng, còn hơn 43,7 tỷ đồng Quỳnh giữ lại sử dụng.

Tháng 11/2020, Long bổ nhiệm Trần Lê Nghĩa làm giám đốc Công ty nhà Vĩnh Hưng. Tháng 6/2022, Long ký giấy ủy quyền và chỉ đạo Nghĩa trong thời gian từ tháng 6/2011 đến giữa năm 2012 ký 328 hợp đồng huy động vốn, chiếm đoạt số tiền hơn 157,7 tỷ đồng.

Như vậy, Long đã chiếm đoạt của 1.024 khách hàng tổng số tiền hơn 461,9 tỷ đồng. Long mới trả lại khách hàng hơn 5,2 tỷ đồng, chiếm hưởng số tiền hơn 418,2 tỷ đồng. Long đã sử dụng số tiền vào mục đích cá nhân, đến nay không có khả năng hoàn trả cho các bị hại. Trong khi đó, Quỳnh đồng phạm với Long chiếm đoạt hơn 191,2 tỷ đồng, trong đó Quỳnh chiếm hưởng hơn 43,7 tỷ đồng, đến nay cũng không có khả năng hoàn trả cho các bị hại. Còn Nghĩa là đồng phạm giúp sức cho Long chiếm đoạt hơn 157,7 tỷ đồng, nhưng không được hưởng lợi.

Chia sẻ với Zing khi kết thúc phiên tòa, một bị hại giấu tên cho biết: "Tôi có kinh nghiệm dày dặn trong mua bán bất động sản từ năm 2010, nhưng chưa bao giờ bị lừa. Với dự án tại 409 Lĩnh Nam, tôi đã đi xem đất tận nơi, chủ đầu tư đã san mặt bằng, xây tầng hầm nên tôi yên tâm về mặt pháp lý. Tôi đã góp vốn số tiền gần 1 tỷ đồng cho 2 căn hộ được hứa hẹn nhận trong tương lai. Tôi và nhiều bị hại mong muốn có chủ đầu tư mới vào tham gia hoàn thiện công trình để chúng tôi có nhà ở”.

Tù chung thân cho người khởi xướng

Hành vi nêu trên của các bị cáo đã phạm vào tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản với tình tiết tăng nặng kịch khung là chiếm đoạt tài sản có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên. Đánh giá về tính chất, mức độ, hậu quả, hành vi, vai trò, nhân thân và các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ của từng bị cáo, HĐXX nhận thấy trong vụ án này, các bị cáo nhận thức rõ hành vi của mình là sai trái, vi phạm pháp luật, nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền sở hữu tài sản của người khác, gây bức xúc và mất trật tự trị an, an toàn xã hội, xâm phạm đến trật tự quản lý về đất đai, xây dựng và kinh tế. Hành vi đó còn gây ảnh hưởng xấu đến hoạt động sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực bất động sản, do đó cần áp dụng hình phạt tù nghiêm đối với các bị cáo nhằm cải tạo, giáo dục các bị cáo, đóng góp vào công tác đấu tranh, phòng ngừa tội phạm nói chung.

“Trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Hoàng Long (cựu Chủ tịch HĐQT Công ty nhà Vĩnh Hưng) giữ vai trò chính, đã khởi xướng lôi kéo, chỉ đạo các bị cáo khác thực hiện hành vi phạm tội, là người sử dụng phần lớn số tiền chiếm đoạt được nên chịu trách nhiệm chính trong vụ án. Bị cáo Phạm Như Quỳnh là đồng phạm rất tích cực trong việc lập, ký các hợp đồng góp vốn. Bị cáo Trần Lê Nghĩa là người được bị cáo Long bổ nhiệm, đã ký kết hợp đồng góp vốn, giúp sức cho Nguyễn Hoàng Long chiếm đoạt số tiền hơn 157 tỷ đồng”, thẩm phán, chủ tọa phiên tòa nói.

Trong quá trình điều tra và tại phiên tòa, các bị cáo đã khai nhận hành vi vi phạm, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải. Về nhân thân, tại thời điểm phạm tội, các bị cáo đều chưa có tiền án tiền sự. Bản thân bị cáo Trần Lê Nghĩa đang bị bệnh ung thư, có mẹ là người có công và đã nộp lại một phần nhỏ số tiền để khắc phục hậu quả. Ngoài ra, các bị cáo nhiều lần thực hiện hành vi phạm tội, nên phải chịu tình tiết tăng nặng là phạm tội 2 lần trở lên.

“HĐXX xử phạt bị cáo Nguyễn Hoàng Long tù chung thân, tổng hợp với hình phạt 30 năm tù của bản án trước, buộc chấp hành hình phạt chung là tù chung thân, bị cáo Phạm Như Quỳnh 18 năm tù và bị cáo Trần Lê Nghĩa 7 năm tù. Về trách nhiệm dân sự, buộc bị cáo Long và Quỳnh phải liên đới bồi thường cho 229 khách hàng tổng số tiền hơn 115,2 tỷ đồng, trong đó phần của bị cáo Long hơn 91 tỷ, còn bị cáo Quỳnh là hơn 23 tỷ”, thẩm phán tuyên án.

Đối với các khách hàng khác đã ký kết hợp đồng góp vốn với Công ty Vĩnh Hưng hoặc Công ty Hạ Long mà chưa được đưa vào danh sách các bị hại, HĐXX thấy rằng để đảm bảo quyền lợi cho họ, sẽ dành quyền khởi kiện cho những người này đối với bị cáo Nguyễn Hoàng Long và Phạm Như Quỳnh bằng vụ án dân sự khác theo thủ tục tố tụng dân sự khi có yêu cầu.

Ngoài ra, HĐXX nhận định quá trình điều tra và tại phiên tòa cho thấy để xảy ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng này còn có trách nhiệm của lãnh đạo các công ty và cá nhân khác có liên quan, cũng như của các sở ban ngành thuộc UBND TP Hà Nội, HĐXX kiến nghị cơ quan điều tra và VKSND TP Hà Nội tiếp tục xem xét để xử lý theo đúng quy định của pháp luật, tránh bỏ lọt người và hành vi phạm tội, đảm bảo công bằng, không có vùng cấm trong xử lý các vi phạm pháp luật.

Mặt khác, HĐXX cũng kiến nghị UBND TP Hà Nội cùng các sở ban ngành và các công ty, đơn vị liên quan cần phối hợp, xem xét xử lý và quản lý việc sử dụng thửa đất số 409 Lĩnh Nam, quận Hoàng Mai đảm bảo đúng quy định của pháp luật, tránh thất thoát tài sản đất đai của Nhà nước, cũng như đảm bảo lợi ích của các bên liên quan. Các bị cáo, bị hại, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, người vắng mặt có quyền kháng cáo trong thời hạn 15 ngày.