- Mina Chung, đại sứ về tài chính cho nền tảng cộng đồng phụ nữ.
- 15 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, fintech và quỹ đầu tư khởi nghiệp.
- Hiện tham gia quản lý tổ chức giáo dục phi lợi nhuận về tài chính cá nhân.
Thảo luận về những thách thức mà phụ nữ đối diện trong quản lý tài chính là một bước quan trọng để dần xóa bỏ các rào cản và cân bằng sân chơi.
Bài viết này đề cập một phần khó khăn đó, đồng thời đề xuất một số cơ hội giúp nữ giới phát huy hết tiềm năng tài chính của mình.
Thử thách: Thu nhập thấp, quỹ thời gian làm việc ít
Theo Bộ Luật lao động, tuổi nghỉ hưu của phụ nữ sớm hơn nam giới 5 năm. Điều này có nghĩa là nếu cả hai bắt đầu đi làm từ năm 22 tuổi, một nữ nhân viên sẽ có thời gian lao động ngắn hơn đồng nghiệp nam ít nhất là 5 năm, chưa kể đến giai đoạn nghỉ thai sản và thời gian chăm sóc gia đình, con cái.
Vì đặc điểm trên, phần đông phụ nữ có tổng thu nhập trong những năm làm việc thấp hơn các quý ông. Cùng với sự chênh lệch về lương, quỹ hưu trí mà họ xây dựng thường khá khiêm tốn hoặc không đủ trang trải khi về già.
Cuối năm 2018, Transamerica Center for Retirement Studies đã thực hiện khảo sát trên 5.168 người lao động Mỹ, trong đó có khoảng 3.000 phụ nữ.
Kết quả, họ phát hiện trung bình nữ giới chỉ tiết kiệm khoảng 23.000 USD cho thời gian về hưu (tương đương với 500 triệu đồng). Với đàn ông, số tiền tăng lên gấp 3 là 76.000 USD (khoảng 1,7 tỷ đồng).
Cơ hội: Ngày càng có nhiều phụ nữ học cao và cải thiện thu nhập
Nếu như trẻ em gái từng không được đến trường trong quá khứ thì hiện tại, số lượng phụ nữ học đại học rồi tốt nghiệp cử nhân mỗi lúc một ấn tượng.
Theo báo cáo của Tổ chức Lao động Quốc tế, phụ nữ Việt đang dần chứng minh được khả năng của mình ở các vị trí then chốt trong doanh nghiệp.
Trên tổng số lao động nữ tại Việt Nam năm 2020, tỷ lệ nữ hoàn tất chương trình cao đẳng - đại học chiếm 10%, gấp đôi so với tỷ lệ ở nam giới. Ngay cả với STEM (nhóm ngành Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học) vốn thiếu nhân lực nữ, tỷ lệ phụ nữ tham gia vẫn đang là 37% và có xu hướng phát triển.
Thử thách: Thiếu hụt về kiến thức đầu tư dẫn đến e dè
Sự khác biệt trong quá trình tiếp xúc với tiền lúc thơ ấu cũng tạo ra một vài cản trở cho nữ giới khi trưởng thành.
Ví dụ, các bé gái khi thấy mẹ quán xuyến chi tiêu trong nhà hay học được cách tiết kiệm, cân đo đong đếm. Nhiều cậu con trai quan sát bố làm việc kiếm tiền, kinh doanh,... từ đó có cái nhìn sơ khởi về đầu tư, phát triển tài sản.
Việc quen kiểm soát tiền trong phạm vi gia đình vô tình khiến một bộ phận nữ giới ngại đi sâu hơn vào lĩnh vực tài chính. Tất nhiên là trừ phi họ chọn theo đuổi và phát triển sự nghiệp ở ngành này.
Cơ hội: Nguồn giáo dục tài chính mở, sự kiên trì, bền bỉ ở phái nữ
Ở thời đại số, không khó để một người chủ động trau dồi kiến thức quản lý tài chính cá nhân. Chỉ cần chịu khó tìm tòi, cả nam và nữ đều có cơ hội tiếp cận hàng nghìn video, trang web, chuyên gia uy tín dạy cách tích lũy và đầu tư hiệu quả.
Phụ nữ cũng có thể lấy tính kiên trì, cẩn thận cùng tư duy dài hạn làm điểm mạnh mà tự tin hơn.
Vì ưu tiên gia đình, đa phần phái nữ hướng đến sự an toàn và hạn chế trường hợp rủi ro như vay nợ hoặc "lướt sóng" - nhờ vậy dễ thành công khi đầu tư, tích lũy 5-10 năm trở lên.
Theo báo cáo được công bố vào tháng 3/2021 của hãng tư vấn đầu tư Ấn Độ ET Money, các nhà đầu tư nữ đang tạo ra lợi nhuận khá tích cực. Trong năm 2020 khi dịch Covid-19 bùng phát, tỷ suất lợi nhuận của nhà đầu tư nữ là 14%, trong khi nam giới chỉ dừng lại ở 11%.
Phụ nữ nên đầu tư như thế nào?
Một số thách thức khác của nữ giới còn bao gồm chi phí cho vấn đề sinh nở và bệnh hiểm nghèo.
Việc chẳng may mắc ung thư vú, ung thư cổ tử cung,... sẽ tạo biến động lớn đến tài chính. Đặc biệt là khi phụ nữ chọn đầu tư tích lũy kèm bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe. Do đó khi đầu tư theo kiểu này, nữ giới nên cân nhắc phân bổ tiền hợp lý theo nhu cầu, mục tiêu riêng thay vì nghe số đông.
Thứ hai, bạn cần chuẩn bị quỹ hưu trí từ sớm và tăng tốc dần dần, bởi như đã đề cập, đường băng sau nghỉ hưu của nữ có phần dài và tốn kém hơn đàn ông.
Đầu tư an toàn và lâu dài không đồng nghĩa với việc tránh tham gia vào những kênh rủi ro cao. Nếu tuổi đời còn trẻ và có vốn nhàn rỗi, phụ nữ hoàn toàn có lợi thế để chọn kênh đem lại lợi nhuận hấp dẫn. Đến thời điểm trung niên, bạn có thể điều chỉnh để giảm thiểu rủi ro.
Trong chứng khoán, một công thức khá phổ biến để tính phần trăm vốn nên đầu tư vào cổ phiếu là "100 - độ tuổi". Giả sử bạn 30 tuổi, sự nghiệp hiện trên đà thăng tiến thì có thể đầu tư 70% vốn nhàn rỗi vào cổ phiếu, phần còn lại dành cho trái phiếu.
Để tránh bị cảm xúc chi phối và tỉnh táo trước các mánh lừa đảo tài chính, hãy tập trung phát triển kiến thức, cập nhật thông tin thường xuyên.
Song song, đầu tư bất động sản, đầu tư vào bản thân, khởi nghiệp hay kinh doanh riêng cũng là cách phái nữ trên thế giới đang làm để hướng đến thành công và độc lập tài chính.
*Các nội dung trong bài không phải khuyến nghị đầu tư.
#HerMoney là series dành cho nữ giới, nơi những nhân vật chia sẻ góc nhìn cá nhân. Với kinh nghiệm và màu sắc của họ, mỗi bài viết gửi đến người đọc một hướng tiếp cận mới về tài chính, công việc và cuộc sống.