Chiều 9/10, phiên xử sơ thẩm Châu Thị Thu Nga (cựu Chủ tịch HĐQT Housing Group) và đồng phạm lừa đảo gần 400 tỷ bước tiếp tục phần tranh tụng.
Nhiều mâu thuẫn chưa được làm rõ
Là người đầu tiên tham gia tranh tụng sau giờ nghỉ trưa, luật sư Phạm Quang Biên (bào chữa cho nguyên Phó tổng giám đốc Housing Group Nguyễn Vũ Hùng) khẳng định việc định tội trong vụ án là không chính xác.
Theo lời ông Hùng, dự án là có thật, không phải dự án "ma". Housing Group và bà Nga đang hoàn thiện các thủ tục để làm chủ đầu tư, khởi công công trình. Việc ký hợp đồng với khách hàng là hợp pháp nên không thể định tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản cho Châu Thị Thu Nga, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền của bị cáo.
Quá trình tố tụng, theo ông Biên còn nhiều điểm mâu thuẫn chưa được làm rõ. Ngoài 3 khách hàng ký lại hợp đồng chưa được xác minh thì nhiều khách hàng khác, trong đó có người đã ký 10 hợp đồng chưa được lấy lời khai. Luật sư nhận định khi nội dung hợp đồng chưa được làm rõ thì không có căn cứ xác định ông Hùng ký các giấy tờ này và chịu trách nhiệm về số tiền liên quan.
 |
| Luật sư Phạm Quang Biên. Ảnh: Việt Hùng. |
Vị luật sư đề nghị HĐXX trả hồ sơ để điều tra và làm rõ một số phiếu thu không có chữ ký thủ quỹ nhưng vẫn thể hiện số liệu trong sổ sách hay việc chuyển nhượng hợp đồng giữa các khách hàng với nhau.
Có cùng quan điểm, ông Phan Minh Thanh (thuộc nhóm luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Vũ Hùng) cho rằng quá trình điều tra, vụ án có nhiều vi phạm tố tụng nên không thể cáo buộc ông Hùng liên quan đến số tiền 14 tỷ đồng.
Ông Thanh nói cơ quan điều tra chưa triệu tập đầy đủ bị hại lấy lời khai. 18 trong số 31 người đã ký hợp đồng với ông Hùng không có đơn tố cáo. "Không triệu tập bị hại mà lấy số liệu hợp đồng để cáo buộc ông Hùng là vi phạm tố tụng".
Luật sư cũng chỉ ra các chứng cứ quan trọng chưa được làm rõ như nguồn gốc hình thành, trình tự thiết lập, biến động, giá trị hợp đồng đã ký. Người bào chữa cho Phó tổng giám đốc Housing Group nói có 4 hợp đồng điều tra không chính xác, 2 hợp đồng điều tra rồi nhưng bỏ sót và một hợp đồng lấy lời khai nhưng không có đơn tố cáo.
Ngoài ra, theo luật sư, số tiền ông Hùng ký mua sắt thép xây văn phòng không thể coi là giúp sức bị cáo Nga chiếm đoạt.
Bị hại bác quan điểm của luật sư
Bào chữa cho bị cáo Nguyễn Thị Tình (cựu Giám đốc sàn giao dịch bất động sản Housing), luật sư Đỗ Ngọc Quang cho rằng thân chủ của mình không ký bất cứ giao dịch nào. Ông Quang nhận định VKS đang cá thể hóa trách nhiệm hình sự cho các bị cáo.
 |
| Bị cáo Đinh Phúc Tiếu. Ảnh: Việt Hùng. |
“Một mình bị cáo Nga không thể chiếm đoạt 377 tỷ đồng. Việc giúp sức có đúng với điều 20 BLHS quy định về đồng phạm hay không? Những người giúp sức phải biết được hành vi của bà Nga là chiếm đoạt tiền của khách hàng. Trong khi các bị cáo không biết, chỉ làm công ăn lương, không được hưởng lợi gì, không lừa dối ai”, luật sư Quang nói và cho rằng bị cáo không phải chịu trách nhiệm hình sự khi không nhận thức được tính nguy hiểm của hành vi.
Trong bản luận tội sáng cùng ngày, đại diện VKS giữ quyền công tố tại tòa đề nghị HĐXX tuyên Châu Thị Thu Nga án chung thân. 9 bị cáo còn lại bị đề nghị mức án từ 30 tháng tù đến 9 năm tù.
Người bào chữa cho nguyên Giám đốc sàn giao dịch bất động sản Housing nói nguyên nhân, hậu quả là bị hại vì biết tình trạng pháp lý mà vẫn ký kết hợp đồng. “Mong HĐXX cho các bị cáo được hưởng tình tiết giảm nhẹ khi bị hại cũng có lỗi. Đối với bị cáo Tình, ông Quang cho rằng thân chủ của mình không có hành vi gian dối", luật sư Quang nói.
Ông Quang khẳng định cáo trạng truy tố chưa rõ ràng vì thân chủ của ông chỉ là người làm thuê, không biết hành vi của Nga là phạm pháp. “Nếu bị cáo Tình có sai phạm, luật sư cho rằng sai phạm ở mức độ nhất định, mong HĐXX xem xét giảm nhẹ cho bị cáo, để bị cáo không bị tù giam để chăm sóc mẹ già và chồng bệnh nặng”.
Phát biểu sau khi luật sư dùng bày tỏ quan điểm, Nguyễn Thị Tình vừa khóc vừa nói rằng hình phạt mà VKS đề nghị là quá nặng (8-9 năm tù).
Sau lời bào chữa trên, một nữ khách hàng tham gia vào dự án tỏ ra không đồng tình quan điểm của luật sư. "Việc ký kết này là lách luật là không đúng. Công ty có nhu cầu bán nhà, chúng tôi muốn mua, giao dịch này trước đó đã phải tìm hiểu qua nhiều kênh khác nhau, tìm xuống thực địa để kiểm tra. Đại biểu Quốc hội đại diện cho nhân dân, chúng tôi có cớ gì mà không tin tưởng? Có giả hay thật thế nào chúng tôi không thể biết hết được. Đặt lòng tin vào căn cứ đó thì làm sao có lỗi", bị hại nói.
Nữ khách hàng từng tranh luận với luật sư của bị cáo Nguyễn Thị Tình khẳng định khách hàng thỏa thuận cho Housing Group vay tiền để đổi lại quyền mua nhà khi dự án có đủ điều kiện để bán. “Không có nghĩa tại thời điểm đó tôi phải hiểu các chứng từ pháp lý kia là bất hợp pháp. Thỏa thuận đó là hợp pháp, được pháp luật bảo vệ. Việc bà Nga có đi tù hay không nó thuộc quyền của quan tòa.
Chúng tôi chỉ mong muốn HĐXX soi xét đảm bảo quyền lợi, ghi vào bản án thỏa thuận của chúng tôi là hợp pháp”, nữ bị hại khẳng định mình không có lỗi. và cho rằng việc các bị hại phải đến tòa bắt nguồn từ việc tiêu pha bất hợp pháp của bị cáo Nga.
"Suy diễn buộc tội, bất lợi cho bị cáo"
Cũng trong phiên tòa chiều nay, bào chữa cho bị cáo Đinh Phúc Tiếu (nguyên Phó tổng giám đốc Housing Group), luật sư Nguyễn Thị Thu cũng đề nghị HĐXX trả hồ sơ điều tra bổ sung do vi phạm nghiêm trọng tố tụng trong thu thập chứng cứ. Nhiều bị hại không tố cáo nhưng cơ quan tố tụng vẫn quy kết bị cáo Tiếu liên quan số tiền 50 tỷ.
Ngoài ra, bà Thu nói hành vi của Châu Thị Thu Nga không đủ yếu tố cấu thành tội lừa đảo, có chăng chỉ phạm tội lạm dụng tín nhiệm tài sản. Ngoài khoản hơn 200 tỷ chi có hóa đơn chứng từ, Chủ tịch HĐQT Housing Group chỉ phải chịu trách nhiệm về khoản chi 157 tỷ chưa chứng minh được “đầu ra”.
 |
| Luật sư Nguyễn Thị Thu. Ảnh: Việt Hùng. |
Nữ luật sư nói 9 bị cáo bị cáo buộc đồng phạm không cần giúp sức thì bị cáo Nga vẫn có thể chiếm đoạt vì bà là chủ tài khoản. Tuy nhiên số tiền trong quỹ không thể xác định được nguồn thu. "Nếu cơ quan điều tra, VKS suy diễn 50 tỷ này nằm trong số tiền bị cáo Nga sử dụng cá nhân thì các bị cáo ngồi đây cũng có thể duy diễn số tiền họ đã ký không nằm trong 157 tỷ", luật sự Thu nói về bản chất các bị cáo không liên quan việc Nga sử dụng cá nhân.
Vị luật sư cho rằng việc ông Tiếu ký vào thỏa thuận vay vốn không phạm pháp, việc này với mục đích giúp Housing Group thực hiện dự án. “Vì vậy cơ quan điều tra, kiểm sát đã đánh đồng quan điểm các bị cáo biết tình trạng pháp lý của dự án nhưng vẫn giúp bà Nga chiếm đoạt tiền của khách hàng là hơn 300 tỷ. Thực ra có thể biết tình trạng pháp lý nhưng các bị cáo không biết bà Nga chiếm đoạt tiền… Đây là suy diễn buộc tội, bất lợi cho bị cáo”, bà Thu đề nghị HĐXX, VKS xem xét suy diễn này.
Nữ luật sư nói ông Tiếu nổi tiếng trên báo vì vừa là bị cáo vừa là bị hại nộp hơn 3 tỷ đồng cho Housing Group. Đó là chứng cứ rõ nhất cho thấy nguyên Phó tổng giám đốc Housing Group không biết việc bà Nga chiếm đoạt tài sản. "Nếu như trong phiên tòa này, HĐXX vẫn quy kết bị cáo Tiếu là đồng phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì tôi mạnh dạn đề nghị HĐXX tuyên bị cáo Đinh Phúc Tiếu không phải chiếm đoạt hơn 50 tỷ, mà hơn 53 tỷ. Vì chính bị cáo mang tiền nhà mình đến giúp tích cực bà Nga chiếm đoạt tiền của gia đình mình”, luật sư nói và một lần nữa đề nghị trả hồ sơ điều tra làm rõ tội danh của Châu Thị Thu Nga, trách nhiệm của các bị cáo theo mối quan hệ nhân quả.
Theo cáo trạng, từ năm 2009 đến năm 2013, cựu đại biểu Quốc hội khóa Châu Thị Thu Nga và các bị cáo được Chủ tịch Housing Group ủy quyền đã ký 752 hợp đồng góp vốn trái quy định, thu hơn 377 tỷ đồng của khách hàng với cam kết sẽ bàn giao 752 căn hộ tại dự án B5 Cầu Diễn.
Khi không có nhà bàn giao, bà Nga đã trả lại hơn gần 29 tỷ đồng cho 43 khách hàng và chiếm đoạt, sử dụng hơn 348 tỷ đồng.
Trong vụ án này, bị cáo Nga được xác định giữ vai trò chủ mưu. 9 bị cáo còn lại đều là nhân viên dưới quyền của Nga, bị cáo buộc có hành vi giúp sức.
