Trong chương trình Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời ngày 2/11, Bộ trưởng Nguyễn Quân đề cập đến chính sách phát triển khoa học và công nghệ. Trong đó, vấn đề tại sao nhà vô địch Đường lên đỉnh Olympia không về nước đã được bộ trưởng lý giải và nêu giải pháp.
- Một khán giả nêu vấn đề, trong số 13 nhà vô địch trong chương trình “Đường lên đỉnh Olympia” năm nào nay chỉ có 1 bạn trẻ về nước công tác. Có một thống kê trên báo cho thấy 70% du học sinh Việt Nam muốn ở lại nước ngoài làm việc mặc dù có thể tìm được 1 địa chỉ phù hợp với sở trường. Cùng ở góc độ nhà nghiên cứu khoa học, bộ trưởng cho biết làm thế nào để chúng ta ngăn chặn được tình trạng chảy máu chất xám này?
- Trước hết chúng ta phải tạo ra môi trường tương tự như vậy, dù có thể không được như các nước phát triển nhưng ít nhất ở mức độ người làm nghiên cứu khoa học thấy có thể phát huy được tài năng.
Mời những nhà nghiên cứu về làm việc ở nơi không có trang thiết bị, thiếu những điều kiện làm việc tối thiểu nhất, không có đồng nghiệp cùng trình độ thì chắc chắn những tài năng của họ sẽ thui chột, lãng phí.
 |
| Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân. |
Vì thế, Bộ KH&CN đang báo cáo với Chính phủ xây dựng 1 cơ sở nghiên cứu có điều kiện làm việc tương đối thuận lợi. Đó là Viện Công nghệ Khoa học Việt Nam - Hàn Quốc.
Chúng tôi cố gắng tạo ra ở đấy một môi trường nghiên cứu thật sự tương đồng với các nước phát triển. Ở đó, các nhà khoa học có đủ phòng thí nghiệm, trang thiết bị, thông tin và hơn cả là đồng nghiệp từ những viện nghiên cứu tốt nhất trong nước cũng như ở nước ngoài.
Tôi tin là có thể thu hút được những bạn sinh viên giỏi về nước làm việc.
- Khi chúng ta có thể nhân rộng được mô hình đó ra thì biết đâu đã làm quá muộn để thu hút họ quay trở lại làm việc, thưa ông?
- Bây giờ chúng ta thông qua được một mô hình. Nếu thí điểm thành công, với cơ chế chính sách, ưu đãi như thế, giao quyền tự chủ như thế, điều kiện làm việc như thế mà giữ được chân, tạo được điều kiện để những nhà nghiên cứu có thể sáng tạo được thì chúng ta sẽ sửa đổi Luật, Nghị định, Thông tư.
Và như vậy, các cơ sở nghiên cứu hiện tại sẽ có được những cơ chế chính sách để người giỏi có thể quay trở về làm việc. Bởi nếu với cơ chế chính sách hiện tại, ngay cả những viện lớn như Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam dù được đầu tư thế nào chăng nữa cũng không đủ sức thu hút người giỏi từ nước ngoài trở về.
