Thượng tá Bùi Đức Thiêm, Phó trưởng Phòng phòng chống tội phạm về tiền chất và ma túy tổng hợp (Phòng 5), Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C47, Bộ Công an) nhận định tội phạm ma túy là nguồn căn của nhiều loại tội phạm khác. Cảnh sát ghi nhận có nhiều vụ trọng án, hung thủ đã "đập đá" trước khi ra tay đoạt mạng người.
- Nghi phạm sát hại 4 bà cháu ở Quảng Ninh khai gây án trong lúc "ngáo đá", ông có đánh giá gì qua lời khai này?
- Doãn Trung Dũng sử dụng ma túy tổng hợp dạng đá nên bị ảo giác, khiến hắn có động lực để giết người không ghê tay. Nếu không sử dụng ma túy đá, chưa chắc Dũng dám làm việc như thế.
Việc Dũng khai nửa đêm tỉnh dậy nghe tiếng rầm rập, đập cửa, tiếng người xì xào và nghĩ rằng bà Hát báo công an tới bắt mình - chính là biểu hiện rõ nhất của ảo giác. Người sử dụng ma túy đá tùy liều lượng có thể bị ảo giác dài từ 2-3 ngày.
- Vì sao người sử dụng ma túy đá thường không điều khiển được hành vi?
- Ma túy tổng hợp đá (ma túy đá) là một sản phẩm của ma túy tổng hợp nhưng ở mức độ cao hơn, xuất hiện ở Việt Nam năm 2008.
Sau khi sử dụng loại ma túy này, chất kích thích sẽ tác động trực tiếp lên não, khiến não không điều khiển được hành vi. Người có biểu hiện dạng này chúng ta quen gọi là “ngáo đá”, còn khoa học nhìn nhận đây là ảo giác.
Ảo giác có thể khiến người đang bình thường trở nên liều lĩnh. Họ có thể nhìn dòng ôtô lưu thông trên đường như những con cua đang bò, sẵn sàng dẫm đạp. Số khác thì có hành động kỳ quặc như trèo cột điện, leo mái nhà, chui gầm giường…
Nghiêm trọng hơn, có người sử dụng ma túy đá còn gây án nghiêm trọng, như vụ Doãn Trung Dũng sát hại 4 bà cháu ở Quảng Ninh; đối tượng cắt chân chị gái ở Bệnh viện Xanh-Pôn (Hà Nội); hay thanh niên sát hại bố mẹ trong đêm ở Nam Định.
 |
| Thượng tá Bùi Đức Thiêm. Ảnh: Mạnh Thắng. |
- Ông từng gặp tên tội phạm hình sự nào sử dụng ma túy đá để có can đảm làm các hành vi không tưởng, hoặc gây nguy hiểm cho cán bộ thực thi nhiệm vụ?
- Thực trạng sử dụng ma túy đá hiện ngày càng phức tạp, tăng cả số lượng và chất lượng, làm ảnh hưởng lớn đến trật tự an toàn xã hội. Trong quá trình đấu tranh phòng chống tội phạm, chúng tôi phát hiện nhiều kẻ sử dụng ma túy đá trước lúc gây án để tăng thêm dũng khí, độ liều lĩnh trong lúc phạm tội. Tuy nhiên, Cục C47 chưa có điều kiện thống kê số vụ việc này.
- Dấu hiệu nào để nhận biết người sử dụng ma túy đá?
- Đến thời điểm này, chưa có dấu hiệu rõ rệt để nhận biết người sử dụng ma túy tổng hợp. Chúng tôi đang phối hợp với các cơ quan chuyên môn để tìm hiểu.
Để chứng minh ai đó có nghiện ma túy đá hay không là rất khó. Bởi lẽ, người mới sử dụng sẽ không vật vã, không cảm thấy "đói thuốc". Nhưng khi sử dụng nhiều lần sẽ có những tác hại ghê gớm, khiến não tổn thương, ảnh hưởng đặc biệt tới hệ thần kinh.
Ma túy đá kích thích khác so với thuốc phiện hay heroin. Loại ma túy này sẽ tác động mạnh lên não, thời gian lưu lại dài hơn các chất gây nghiện truyền thống.
Người hút thuốc phiện hoặc heroin không ai trèo lên cột điện, hoặc đội mũ bảo hiểm chui xuống gầm giường như người “đạp đá”. Chúng tôi cũng chưa thấy ai sử dụng ma túy truyền thống bị kích thích đến mức giết người dã man, nhưng với số dùng ma túy đá thì nhiều.
 |
| Doãn Trung Dũng (giữa) khai sử dụng ma túy đá trước khi sát hại 4 bà cháu ở Quảng Ninh. |
- Người nghiện ma túy đá có cai được không?
- Đến thời điểm này, Việt Nam chưa có bài thuốc cai nghiện ma túy tổng hợp, thế giới cũng chưa có.
Người nghiện ma túy truyền thống hiện có thuốc methadone hỗ trợ cai. Còn với ma túy đá, ai nghiện nặng thì tự vào khoa tâm thần điều trị. Tại đây, các bác sĩ sẽ động viên tinh thần người nghiện, cho họ uống thuốc an thần. Do chưa có thuốc hỗ trợ cai nên từ bỏ ma túy đá sẽ khó.
- Thực trạng sử dụng ma túy đá tại Việt Nam hiện ra sao. Có phải loại ma túy này đang lấn át chất gây nghiện truyền thống?
- Nhiều năm trước, tại Việt Nam chỉ có người sử dụng thuốc phiện. Những năm 1990 bắt đầu xuất hiện heroin, 10 năm sau thì có ma túy tổng hợp.
Đến thời điểm này, ma túy đá được dân chơi truyền tai nhau là loại ma túy đẳng cấp, sành điệu. Thực tế, hàm lượng chất ma túy trong ma túy đá rất cao, chiếm từ 60-80%, trong khi thuốc lắc chỉ 30-40%. Hàm lượng cao đồng nghĩa với kích thích lớn, khiến người chơi bị mê hoặc.
Từ chỗ không có ai sử dụng, hiện người dùng ma túy tổng hợp đã tăng cao hơn cả heroin và thuốc phiện. Qua thống kê, tại các thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, TP.HCM, trong tổng số án ma túy được khám phá, tỷ lệ các vụ án liên quan đến ma túy tổng hợp chiếm từ 60-70%. Các địa phương khác dao động 20-30%.
Ma túy tổng hợp và ma túy đá chủ yếu được vận chuyển từ nước ngoài về Việt Nam. Năm 2013, qua quá trình điều tra các vụ án, lực lượng công an toàn quốc thu 140 kg ma túy đá. Đến 2014, cảnh sát thu tổng cộng 274 kg. Năm 2015, lượng ma túy cơ quan chức năng thu giữ tăng gần gấp đôi, với 736 kg.
 |
| Chị Vũ Thị Oanh rơi lệ khi nghe con gái và người thân bị sát hại. Ảnh: Quỳnh Như. |
Sáng sớm 24/9, khi đi làm ca về, chị Vũ Thị Thanh (33 tuổi) ở khu Hợp Thành, phường Phương Nam, TP Uông Bí, Quảng Ninh phát hiện mẹ, 2 con cùng cháu ruột bị giết. Lực lượng nghiệp vụ Bộ Công an được huy động phối hợp với công an địa phương điều tra.
Sau 48 giờ điều tra, cảnh sát phát lệnh truy nã đặc biệt Doãn Trung Dũng (45 tuổi, ở TP Uông Bí) về tội Giết người và Cướp tài sản. Tối cùng ngày, anh ta bị bắt khi đang lẩn trốn ở huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng.
Khai với công an, Dũng cho biết tối 23/9 đến nhà chị Thanh xin tiền để sử dụng ma túy nhưng không được, nên nói với bà Hát (mẹ chị Thanh) cho ngủ lại. Đêm đó, trằn trọc không ngủ được do ảo giác ma túy, Dũng đã ra tay sát hại 4 bà cháu.
