Năm 2024 có thể nắng nóng gay gắt

Các kỷ lục nhiệt độ có thể được xác lập trong bối cảnh thiên tai ngày càng dị thường và khốc liệt.

Tây Bắc Bộ có thể nắng nóng cục bộ vào tháng 2

Ngay tháng 1 và những ngày đầu tháng 2, TP.HCM và nhiều tỉnh Đông Nam Bộ đã xuất hiện những ngày nắng nóng đầu tiên của năm nay khi nhiệt độ cao nhất ghi nhận từ 35-36 độ, chỉ số tia UV ở mức gây hại cao đến rất cao.

Nhận định về tình hình nắng nóng 2024, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia cho biết, hiện tượng El Nino còn duy trì đến tháng 4 với xác suất trên 90%, sau đó suy yếu và chuyển sang pha trung tính trong giai đoạn từ tháng 5-7 với xác suất 60%, cuối năm 2024 có khả năng chuyển sang La Nina với xác suất 50-60%.

Nếu kịch bản này xảy ra, nắng nóng tại khu vực Nam Bộ, Tây Bắc Bắc Bộ và Trung Bộ có khả năng đến sớm và xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN).

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia nhận định nửa cuối tháng 2, Đông Nam Bộ có thể xuất hiện nắng nóng diện rộng. Một số nơi thậm chí xuất hiện nắng nóng gay gắt (nhiệt độ trên 37 độ). TP.HCM trong khoảng 10 ngày tới, duy trì mức nhiệt cao nhất phổ biến 36 độ.

Tại Tây Bắc của Bắc Bộ và phía Tây các tỉnh Thanh Hoá đến Thừa Thiên Huế từ 19-22/2 cũng có khả năng xuất hiện nắng nóng cục bộ với nhiệt độ cao nhất 33-35 độ.

Dự báo nắng nóng sẽ mở rộng dần sang khu vực miền Tây Nam Bộ trong tháng 3, tháng 4 đến nửa đầu tháng 5.

Tại khu vực Tây Bắc Bắc Bộ và Trung Bộ, nắng nóng có khả năng đến sớm và xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm. Tháng 3-5, trên phạm vi toàn quốc, nhiệt độ phổ biến cao hơn khoảng 0,5-1,5 độ so với trung bình nhiều năm.

Năm 2024 nắng nóng có thể đến sớm và gay gắt hơn trung bình nhiều năm. Ảnh: Như Ý/Tiền Phong.

Trước đó, Việt Nam trải qua năm 2023 nóng thứ hai trong lịch sử, chỉ sau năm 2019. Nhiệt độ trung bình trên toàn quốc năm 2023 cao hơn 1,09 độ so với TBNN.

Đáng chú ý, hầu hết tháng trong năm đều quan trắc được giá trị nhiệt độ cao nhất tuyệt đối ngày vượt giá trị lịch sử cùng thời kỳ, đặc biệt các tháng 5 và 6.

Thiên tai ngày càng khốc liệt

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia cho biết năm 2023 đã xuất hiện 20 đợt nắng nóng ở Việt Nam, là năm xuất hiện nhiều đợt nắng nóng diện rộng nhất trong 6 năm qua và nhiều hơn 5 đợt so với trung bình nhiều năm.

Trong đó, nhiệt độ ghi nhận tại Tương Dương (Nghệ An) ngày 7/5/2023 là kỷ lục nhiệt độ cao nhất trong lịch sử khí tượng Việt Nam, vượt qua kỷ lục 43,4 độ thiết lập tại Hương Khê (Hà Tĩnh) ngày 20/4/2019.

Trên thế giới, năm 2023 được Tổ chức khí tượng thế giới (WMO) xác nhận là năm nóng nhất trong 174 năm qua với nhiệt độ trung bình toàn cầu cao hơn khoảng 1,45 độ so với mức nhiệt độ trung bình nhiều năm thời kỳ tiền công nghiệp (giai đoạn 1850-1900).

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia cho biết Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu đặt mục tiêu mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu ở mức dưới 2 độ so với mức tiền công nghiệp, đồng thời theo đuổi các nỗ lực nhằm hạn chế mức tăng nhiệt độ ở mức 1,5 độ.

Như vậy, thế giới đang tiến gần hơn đến các giới hạn được đặt ra trong Thỏa thuận Paris. Tổng thư ký Liên Hợp Quốc đã nêu rõ, hiện không còn là ấm lên toàn cầu mà thế giới đã chuyển sang kỷ nguyên nung nóng toàn cầu.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia, năm 2023, trên thế giới và khu vực đã xảy ra nhiều thiên tai lớn, phạm vi ảnh hưởng rộng, vượt mức lịch sử, gây thiệt hại rất nghiêm trọng về người và tài sản.

Một số thiên tai gần đây là lũ quét do vỡ đập tại Libya làm trên 11.300 người chết và mất tích; lũ lụt trên diện rộng tại Bắc Kinh và một số địa phương của Trung Quốc làm 115 người chết, mất tích; bão tuyết mạnh nhất trong vòng 100 năm tại 20 bang miền Tây, miền Trung nước Mỹ hay tuyết rơi kỷ lục trong vòng 100 năm tại Moskva, khu vực miền Trung nước Nga và mạnh nhất trong 70 năm tại Trung Quốc.

Ngoài ra, nắng nóng gay gắt cực đoan và kéo dài bất thường đã xảy ra ở miền Nam nước Mỹ, Địa Trung Hải, Bắc Phi, Trung Đông và một số nước châu Á.