|
|
Rất hiếm người nhận bao cao su miễn phí tại một điển phân phát ở Mỹ. Ảnh: Washington Post. |
Theo dữ liệu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), quốc gia này đã ghi nhận gần 2,5 triệu trường hợp nhiễm chlamydia, lậu và giang mai vào năm 2021, tăng hơn gấp đôi trong 20 năm qua.
Khoảng một nửa số ca nhiễm mới vào năm ngoái là ở những người trẻ trong độ tuổi 15-24. Trong đó, nam giới quan hệ tình dục đồng giới có tỷ lệ mắc bệnh lây qua đường tình dục cao hơn so với những người dị tính.
Từng là biện pháp được tuyên truyền nhiều nhất để xóa bỏ bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao cao su giờ đây đã trở thành mặt hàng khó bán nhờ những tiến bộ y học về biện pháp tránh thai và các loại thuốc giảm lây nhiễm HIV.
Bao cao su và PrEP
Các cuộc khảo sát về kế hoạch hóa gia đình tại Mỹ cũng cho thấy tỷ lệ đàn ông Mỹ sử dụng bao cao su như một biện pháp tránh thai giảm từ 75% (năm 2011) xuống còn 42% (năm 2021).
Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu phát hiện sự gia tăng quan hệ tình dục đồng giới không an toàn ở nam giới. Theo một cuộc khảo sát hàng năm của chính phủ, tỷ lệ học sinh trung học sử dụng bao cao su trong lần quan hệ tình dục gần đây nhất đã giảm từ 63% năm 2003 xuống còn 54% vào năm 2019.
"Giới trẻ sử dụng bao cao su từ trước đến nay đều là vì sợ HIV hoặc mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên, thời đại giờ cho họ nhiều lựa chọn hơn để hạn chế mắc bệnh mà không cần sử dụng biện pháp này", David Harvey, Giám đốc điều hành của Liên minh các tổ chức phòng bệnh lây qua đường tình dục, cho biết.
Các nhà khoa học gần đây đã phát hiện ra một biện pháp giảm lây lan virus từ người mắc HIV có tên là PrEP, cho phép họ quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su với tỷ lệ lây lan virus thấp. Tuy nhiên, biện pháp này vẫn khiến họ nhiễm các bệnh khác lây qua đường tình dục qua chất lỏng và tiếp xúc da kề da.
 |
| PrEP nổi lên như một phương pháp chống bệnh lây qua đường tình dục thay thế bao cao su. Ảnh: 123rf. |
John Guggenmos, chủ chuỗi quán bar dành cho người đồng tính nam ở Washington D.C., cho hay chuỗi các cơ sở kinh doanh của ông đã không còn có sẵn bao cao su vì khách hàng thích PrEP hơn để ngăn ngừa HIV.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn tranh cãi về tác dụng của PrEP trong việc hạn chế các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác. Các nghiên cứu cho thấy người sử dụng PrEP ít sử dụng bao cao su hơn, nhưng họ cũng phải trải qua sàng lọc bệnh lây qua đường tình dục thường xuyên để nhận thuốc điều trị.
PrEP có sự chênh lệch về chủng tộc trong đối tượng người sử dụng và giá cả so với bao cao su. Từ đó, các nhà nghiên cứu cho rằng nên lợi dụng điểm này để quảng cáo bao cao su đến với các đối tượng học sinh trung học và sinh viên.
Các cán bộ tại Whitman-Walker, trung tâm y tế dành cho cộng đồng LGBT, cho biết người da đen quan tâm đến bao cao su hơn những người khác. Theo đó, cộng đồng này có tỷ lệ nhiễm HIV cao hơn và tỷ lệ sử dụng PrEP thấp hơn.
Tuy nhiên, các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe LGBT cho biết thường không có đủ kinh phí cho các chương trình phân phối bao cao su do phải dựa vào trợ cấp từ chính phủ.
Ngoài ra, bao cao su trở nên bớt phổ biến còn là vì các cơ quan y tế công cộng ưu tiên các hình thức phòng ngừa khác như PrEP.
Theo Davin Wedel, Chủ tịch của Global Protection Corp.- đơn vị cung cấp bao cao su cho chính phủ và các tổ chức phi lợi nhuận, các cơ quan y tế công cộng đã đặt hàng ít hơn kể từ khi PrEP ra đời. Tuy nhiên, ông cũng cho hay doanh số bán bao cao su đã bắt đầu tăng trở lại trong những tháng gần đây khi các cảnh báo về sự gia tăng các bệnh lây truyền qua đường tình dục được đưa ra.
Các biện pháp khác
Hiện tại, ngoài bao cao su, các nhà khoa học và cán bộ y tế cũng đang tập trung phát triển và nghiên cứu những biện pháp mới chống bệnh lây qua đường tình dục như vaccine, bộ xét nghiệm tại nhà giá phải chăng và thuốc dùng sau khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên, phương pháp khả quan nhất bây giờ là uống thuốc kháng sinh sau khi quan hệ tình dục càng sớm càng tốt.
Theo dữ liệu từ một nghiên cứu do Viện Y tế Mỹ (NIH) tài trợ, phương pháp này có thể ngăn ngừa bệnh lậu, chlamydia và giang mai. CDC cũng đang phát triển hướng dẫn sử dụng kháng sinh để phòng ngừa bệnh lây qua đường tình dục ở người đồng tính nam, song tính nam cũng như phụ nữ chuyển giới bị nhiễm HIV hoặc dùng thuốc để ngăn ngừa HIV.
Mặc dù ngày càng phổ biến, các bộ dụng cụ xét nghiệm bệnh lây qua đường tình dục tại nhà trên thị trường hiện nay lại không có giá cả phải chăng hay được phân phối rộng rãi. Các chuyên gia hy vọng cuối cùng chúng có thể tiếp cận được như các xét nghiệm nhanh về virus corona.
Ngoài ra, hiện chưa có vaccine phòng bệnh giang mai, lậu hoặc chlamydia, tuy nhiên các chuyên gia hy vọng chúng có thể sớm được bổ sung vào kho vaccine phòng bệnh của loài người.
Cuốn sách bên bờ sự sống
Ngành y là ngành luôn chứng kiến ranh giới sự sống - cái chết của người khác, nhưng Khi hơi thở hóa thinh không lại là một cuốn sách đặc biệt khi nó là khoảnh khắc đối diện cái chết của người viết trong cả vai trò bác sĩ lẫn bệnh nhân. Cuốn hồi ký được bác sĩ thần kinh Paul Kalanithi viết khi căn bệnh ung thư trở nặng, anh ngồi trên xe lăn và nhớ về những tháng ngày cống hiến cho ngành y.
