N.H.T. (27 tuổi, sống ở Hai Bà Trưng, Hà Nội), vừa sinh con được 5 tháng. Do chăm con nhỏ, nội trợ vất vả, T. có dấu hiệu hay quên.
“Nhiều khi pha sữa cho con mà tôi không biết đã bỏ bao nhiêu thìa vào bình. Vào bếp nấu nướng làm cháy các món ăn vì quên tính thời gian. Mọi người trong gia đình hay phàn nàn về tôi. Chứng hay quên ảnh hưởng đến cuộc sống, việc chăm con, khiến tôi tủi thân, stress kéo dài”, chị tâm sự.
Thực tế, chị T. không phải là trường hợp duy nhất bị suy giảm trí nhớ sau sinh.
L.H.M. (25 tuổi, sống ở Hà Nội), mới sinh con đầu lòng được hơn 2 tháng. Lần đầu chăm con, áp lực từ gia đình khiến M. bị căng thẳng, không nhớ những công việc hàng ngày.
Mỗi lần chồng đi làm, M. ở nhà cùng con phải nhờ bà ngoại đến để cùng chăm cháu. “Tôi sợ chứng hay quên của mình sẽ ảnh hưởng đến con. Có lúc, tôi để cháu tự chơi một mình mà không nhớ đặt cháu ở đâu”, M. nói.
 |
| Chăm con nhỏ không phải việc dễ dàng. Ảnh: usnews. |
Vì sao nữ giới suy giảm trí nhớ sau sinh?
Theo ThS.BS Phan Chí Thành, chánh văn phòng, Trung tâm Đào tạo, Chỉ đạo tuyến Bệnh viện Phụ sản Trung ương (Hà Nội), có nhiều nguyên nhân khiến phụ nữ bị suy giảm trí nhớ sau sinh.
Khi mang thai và sinh nở, lượng estrogen trong cơ thể người phụ nữ bị mất cân bằng, thiếu hụt nghiêm trọng. Estrogen có tác dụng làm thay đổi tế bào gốc của hệ thần kinh trung ương, tái sinh đồi hải mã, thay đổi hình dáng não bộ, có vai trò quan trọng trong khả năng ghi nhớ của con người. Vì vậy, việc thiếu hoặc mất cân bằng hormone này sẽ dẫn đến tình trạng suy giảm trí nhớ.
Cùng đó, khi mẹ cho con bú có thể tiết ra prolactin ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt. Nhiều phụ nữ bị mất kinh hoàn toàn suốt thời kỳ cho con bú. Đây là một biện pháp tránh thai tự nhiên, tránh mang thai liên tục khiến chất lượng của con giảm đi. Việc mất kinh nguyệt làm giảm estrogen gây tiền mãn kinh tạm thời, khiến chị em bị suy giảm trí nhớ.
Hầu hết phụ nữ chăm con nhỏ đều thức khuya. Trẻ thường ngủ ngày, chơi đêm khiến chị em dễ căng thẳng, mất ngủ vì phải dậy giữa đêm để cho con bú. Khoa học đã chứng minh chứng thiếu ngủ có thể ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ.
Một nguyên nhân nữa khiến nữ giới bị suy giảm trí nhớ sau sinh, là do người phụ nữ mang thai được bổ sung nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng. Phần lớn chất dinh dưỡng được hấp thụ vào bào thai. Sau khi vượt cạn, phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ. Vì vậy, lượng chất mà người mẹ hấp thụ đôi khi không đủ cung cấp cho cả mẹ và bé, dễ dẫn đến thiếu chất, thiếu máu lên não làm suy giảm trí nhớ.
Ngoài ra, phụ nữ nuôi con có thói quen hạn chế ra ngoài nên cơ thể không tổng hợp được vitamin D do không tiếp xúc với ánh nắng. Bên cạnh đó, nhiều chị em đẻ con không uống canxi dẫn đến tình trạng thiếu canxi, vitamin D ở cả mẹ và con. Canxi là chất dẫn truyền thần kinh quan trọng. Thiếu hụt canxi, người mẹ dễ mệt mỏi, giảm chức năng thần kinh, ghi nhớ.
Nguyên nhân cuối cùng là do trầm cảm sau sinh. Đây là tình trạng khiến phụ nữ mất ngủ, mệt mỏi, thậm chí có thể tự tử, bỏ con, trầm cảm, stress, ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ. Đặc biệt, áp lực nuôi con, sự vô tâm của những người xung quanh cũng có thể là tác nhân gây “sương mù não” ở phụ nữ sau sinh.
 |
| Mẹ có thể tập yoga cùng con để rèn luyện sức khỏe. Ảnh: squarespace. |
Biện pháp khắc phục
Bác sĩ Thành cho hay để “kéo” phụ nữ ra khỏi tình trạng suy giảm trí nhớ sau sinh, bữa ăn cần bổ sung chất dinh dưỡng, estrogen đường ăn, uống như đậu nành, một số loại hạt (điều, lạc, vừng, hướng dương,…). Cung cấp thêm thực phẩm cho não bộ, giàu B6 và acid folic như ngũ cốc, bột yến mạch, rau bina, súp lơ xanh, dâu tây, táo, hạnh nhân.
Đáng chú ý, mẹ nuôi con nhỏ cần hạn chế chất kích thích như rượu bia, thuốc lá,… ăn uống đúng bữa, không nên bỏ bữa.
Để tránh thiếu ngủ, chị em có thể rèn luyện con cách ăn uống, ngủ nghỉ hợp lý, người thân trong gia đình nên hỗ trợ để phụ nữ có nhiều thời gian nghỉ ngơi. Người chồng cần thấu hiểu vợ bằng cách tâm sự, chia sẻ những nỗi niềm khi chăm con.
“Đôi lúc, những lời hỏi han động viên cũng khiến chị em vui vẻ, thoải mái. Người chồng khi rời Cơ quan về nhà cần hỗ trợ vợ chăm con, chơi với con và phụ giúp những việc vợ đang làm dở”, vị này nói.
Theo chuyên gia, việc hỗ trợ vợ việc nhà không tốn nhiều thời gian của nam giới. Bù lại, người vợ được san sẻ một phần đỡ căng thẳng, có thời gian để ngủ nghỉ đủ giấc. Còn phụ nữ cho con bú cần uống canxi cho đến khi cai sữa. Bởi canxi đi qua sữa tốt hơn so với trẻ uống canxi trực tiếp.
Chị em sau sinh có thể tập luyện các bài thể dục nhẹ, yoga, nghe nhạc, ngồi thiền,… giúp thư giãn tinh thần, sắp xếp công việc trong ngày hợp lý, tránh quên việc cần làm. Nếu tình trạng nhớ nhớ quên quên của phụ nữ ở mức độ trầm trọng, cần đi khám, tránh nguy cơ trầm cảm sau sinh.
