Bộ Ngoại giao Mỹ hiện có khoảng 1.700 phiên dịch viên và 300 biên dịch viên, phiên dịch nhiều ngôn ngữ và đảm nhận nhiều nhiệm vụ khác nhau, trong đó có việc phiên dịch cho tổng thống, theo The Paper.
Harry Obst, người từng phiên dịch cho 7 đời tổng thống Mỹ, từ Tổng thống Lyndon B. Johnson cho đến Tổng thống Bill Clinton, cho biết nếu muốn gia nhập bộ phận phiên dịch của Bộ Ngoại giao Mỹ, ứng viên phải trải qua kỳ kiểm tra lý lịch và trình độ ngoại ngữ nghiêm ngặt.
Thông tin lý lịch của người biên, phiên dịch sẽ được gửi cho Cục An ninh Ngoại giao Mỹ để xem xét nhằm đảm bảo rằng người đó không liên kết với tổ chức khủng bố hay có lịch sử phạm tội.
Quá trình này mất ít nhất 3 tháng và nếu ứng viên thực hiện các bài dịch có mức độ bảo mật cao hơn, việc xem xét sẽ nghiêm ngặt hơn.
 |
| Làm phiên dịch viên cho tổng thống không phải là công việc đơn giản. Ảnh: EPA. |
Gia nhập bộ phận dịch thuật của Bộ Ngoại giao Mỹ đã khó, trở thành một phiên dịch viên cho tổng thống càng không phải điều dễ dàng. Ngay cả khi ứng viên thông thạo nhiều ngôn ngữ, biết nhiều kiến thức chung cũng chưa chắc sẽ làm tốt.
Trước khi tổng thống Mỹ gặp gỡ các nhà lãnh đạo nước ngoài, phiên dịch viên không chỉ cần nắm rõ các tài liệu về mục tiêu cuộc gặp và kinh nghiệm gặp gỡ trước đây của hai bên mà còn phải bao quát nhiều khía cạnh khác.
Ông Obst cho biết phiên dịch viên phải có kiến thức về càng nhiều chủ đề càng tốt, bởi vì cuộc trò chuyện giữa các nhà lãnh đạo quốc gia có thể đi theo bất kỳ hướng nào, từ tàu ngầm hạt nhân đến sản xuất nông nghiệp, từ hiệp ước chính trị đến sinh vật biển, từ thời trang đến cách ăn mặc.
Khi nói đến vấn đề lao động, ngoài việc biết cách dịch từ vựng về các lĩnh vực này, người phiên dịch còn phải nắm được một số kiến thức chuyên môn. Nếu không biết cách máy bay cất cánh hay cách hoạt động của lò phản ứng hạt nhân, phiên dịch viên rất có khả năng mắc lỗi dịch thuật.
Bên cạnh đó, các nhà lãnh đạo thường có phong cách nói chuyện riêng, đôi khi sử dụng tiếng lóng hoặc từ mang nghĩa đặc biệt. Khi đó, người dịch vừa phải tự mình hiểu ẩn dụ, nắm được bản chất vừa phải giải thích một cách dễ hiểu.
 |
| Mỗi nhà lãnh đạo có phong cách nói chuyện riêng. Ảnh: Reuters. |
Tuy nhiên, phiên dịch viên cho tổng thống không phải lúc nào cũng toàn năng và có thể xử lý mọi việc.
Năm 1972, khi cựu Tổng thống Mỹ Richard Nixon có chuyến công du lịch sử tới Trung Quốc, người đi cùng ông là phiên dịch viên Chas Freeman.
Freeman kể lại rằng lúc đó thư ký riêng của ông Nixon đã yêu cầu ông dịch bài phát biểu của tổng thống tại bữa tối, song tổng thống từ chối cung cấp bài phát biểu cho Freeman.
Trong trường hợp này, Freeman đã dứt khoát từ chối thực hiện nhiệm vụ phiên dịch và cuối cùng được thay thế bằng một phiên dịch viên người Trung Quốc. Sau đó, Nixon không những không trách mà còn xin lỗi Freeman, thừa nhận đây là một yêu cầu quá đáng.
