Nhìn sơ qua BXH #zingchart sẽ dễ dàng nhìn thấy những cái tên nổi bật, chiếm giữ thứ hạng cao trên BXH Vpop trong năm qua đều là những ca khúc đến từ giới indie/underground như Người âm phủ, Buồn của anh, Thằng điên... Nhạc indie đã và đang chiếm lĩnh thị trường nhạc Việt theo một cách không ai ngờ tới.
Nhạc indie nguyên gốc tiếng Anh là independent music - âm nhạc độc lập. Những người nghệ sĩ indie mang theo tư tưởng rằng phải "độc lập" thì tâm hồn mới tự do, khi tự do rồi thì âm nhạc mới đến.
Nhạc indie nguyên gốc tiếng Anh là independent music - âm nhạc độc lập. |
Indie là thứ âm nhạc không có nhiều ràng buộc về chuyên môn, chuẩn mực hay rào cản. Vì vậy, không ai có quyền hay khả năng lý tưởng hóa nhạc indie. Trái lại, công chúng hãy cho thứ âm nhạc ấy một cuộc đời tự tại như cách nó ra đời.
Lê Cát Trọng Lý mở đường cho indie Việt
Ban đầu, công chúng có những suy nghĩ khá sai và có phần ngộ nhận về indie, cho rằng đó là một dòng nhạc. Điều này không chính xác. Indie là sự độc lập của những sản phẩm âm nhạc, ở đó phần lớn người nghệ sĩ tự bỏ tiền túi ra làm sản phẩm và không có bất kỳ sự đỡ đầu nào.
Ở Việt Nam, trước khi nhạc indie lên ngôi mạnh mẽ như hiện nay, Lê Cát Trọng Lý là một trong những tên tuổi nghệ sĩ indie hiếm hoi tạo ra "sức nặng" với sở thích âm nhạc đại chúng. Một trong những sự kiện đánh dấu làn sóng mạnh mẽ của âm nhạc indie là Lễ hội Gió mùa 2017 (Monsoon).
Indie được vẽ nên rõ rệt qua hình dáng của những chuyến du ca bất tận mà mục đích chính đôi lúc không phải vì tiền. Các ca khúc nằm trong "ngăn kéo" của nghệ sĩ indie được mang theo trên các chuyến đi dài, âm nhạc của họ đến gần hơn với mọi tầng lớp nhân dân.
Trước kia, indie từng hiện lên một cách mong manh qua những chuyến rong ruổi khắp đất nước, mang lời ca tiếng hát gieo đầy trên những vùng đất mới của nhạc sĩ Trần Tiến và nhóm du ca Đồng quê.
Lê Cát Trọng Lý là một trong những tên tuổi indie thế hệ đầu của Vpop. |
Sau này, indie dần trở nên rõ rệt hơn, hiện rõ vóc hình qua qua Khù khờ tour của Lê Cát Trọng Lý. Trên chuyến xe cùng những người đồng hành, những người nghệ sĩ theo đuổi indie đã đi ca hát giữa cánh đồng mùa gặt hay ngôi trường trên rẻo cao, mang âm nhạc hát lên cho tất cả chúng ta.
Tại sao indie đang lên ngôi? Bởi nhạc indie mang theo câu chuyện của người trẻ, mang theo sự tự do của bản thân đến với người nghe. Những câu chuyện không đầu không cuối, những câu chuyện có vui có buồn, có đúng và cũng có sai nhưng thu hút đại chúng vì sự trong sáng và nhiệt thành.
Âm nhạc indie không theo chuẩn mực và cũng không cần bất kỳ sự thừa nhận nào. Ngọt Band, Vũ, Dalab… những người trẻ “hồn nhiên” ấy tạo nên dấu ấn nhờ việc hát lên câu chuyện của chính họ.
Họ trình bày thứ âm nhạc toát ra từ bản năng, tràn đầy khát khao tự do và sự ngông nghênh của tuổi trẻ, của khoảng thời gian không thể quay trở lại.
Indie sẽ còn bùng nổ ở Việt Nam
Khi người nghệ sĩ indie khi đứng trên sân khấu, lúc rèm mở ra và ánh sáng sân khấu rọi vào, họ sẽ hát. Dù phía dưới sân khấu có hàng nghìn khán giả hay chỉ loe hoe vài người, họ vẫn hát.
Nhạc indie mang theo câu chuyện của những người trẻ tuổi tự do và phóng khoáng. |
Âm nhạc đó không phải là thứ nhất định phải chia sẻ với thật nhiều người. Họ có thể chỉ cần gửi gắm tâm tình cho những người muốn hiểu và yêu âm nhạc cũng như bản thân người hát. "Tôi hát cho những người thật sự lắng nghe chúng tôi".
Sự nỗ lực và tình yêu âm nhạc của họ đã được công nhận, tạo nên làn sóng và sự lên ngôi của nhạc Indie trong năm 2018. Nhạc indie thống trị các BXH và có độ phủ sóng mạnh mẽ trong thị trường Vpop.
Nhiều bài indie đã lặp kỉ lục đứng đầu BXH #zingchart trong nhiều tuần như Cùng anh (Ngọc Dolil), Người âm phủ (OSAD, VRT), Vô tình (Xesi, Hoaprox), Buồn của anh (K-ICM, Đạt G, Masew), Đố em biết anh đang nghĩ gì (Đen, JustaTee, Biên), Trạm dừng chân (Kimmese, Đen), SOFAR (Binz)…
Đây cũng là minh chứng rõ ràng và mạnh mẽ cho việc indie đang lên ngôi ở Việt Nam và sẽ bùng nổ, lan toả mạnh mẽ hơn nữa trong tương lai.
Nhiều nghệ sĩ indie đến với âm nhạc từ niềm yêu thích, không có bất kì sự hỗ trợ nào từ phía sau. Vì vậy, họ đã gặp phải không ít chướng ngại từ kinh tế cho đến việc duy trì quá trình sản xuất sản phẩm và tìm cách tồn tại giữa thị trường âm nhạc rộng lớn.
Nhạc indie mang theo những đặc thù khác biệt, đậm tính cá nhân của người nghệ sĩ. |
Họ không có tiền thuê những nhà sản xuất danh tiếng, mặc những bộ trang phục hàng hiệu hoặc thiết kế riêng, đầu tư các MV hào nhoáng… Vậy nên, không phải ai trong số họ cũng may mắn có thể chống chọi đến ngày thành công.
Có những tiếng hát đã bị lụi dần theo nỗi lo cơm áo gạo tiền. Một thành viên của Ngọt trải lòng: “Là một nghệ sĩ độc lập thì luôn trong trạng thái như đi trên dây, ngã lúc nào chẳng biết. Mà có những cú ngã không gượng dậy nổi. Ngọt may mắn chưa gặp phải tình trạng đó nhưng mình đã nhìn thấy nhiều anh em khác. Họ ra sản phẩm không ai quan tâm dù nhạc hay. Sau đó tan rã rồi bỏ”.
Vì vậy, khi một tác phẩm indie ra đời, khán giả đừng quá khắt khe với nó. Bởi vì đó là dòng nhạc của sự tự do, bắt nguồn từ những quyết định tự do. Mà những điều quá tự do, bản năng và cảm xúc thì cũng sẽ có những lúc bấp bênh.
Thay vào đó, chúng ta hãy nhìn vào điều cuối cùng mà indie và chủ nhân của nó mong muốn. Đó chính là khát khao, đam mê tạo ra một sản phẩm âm nhạc cho bản thân, cho những người tri kỷ và cũng là khán giả trung thành của họ.
Âm nhạc Indie không theo khuôn khổ và không thể đánh giá bằng những quy chuẩn thông thường. |
Zing Music Awards 2018 - câu chuyện âm nhạc đã bước sang năm thứ 9 với thông điệp #playnow, cổ vũ cho những xu hướng âm nhạc mới. Đồng thời giúp chúng ta nhìn lại hình trình ghi lại dấu ấn cá nhân của các nghệ sĩ trên BXH #zingchart trong năm qua.
Trong đó, indie và những nghệ sĩ indie là một trong những điều mới mẻ không thể bỏ lỡ. Với những gì mà những nghệ sĩ indie thể hiện trên #zingchart trong năm 2018, họ xứng đáng được vinh danh trên sân khấu ZMA - nơi mà âm nhạc được trả lại đúng giá trị của nó, nơi mà sự tự do, niềm đam mê và sáng tạo của những người trẻ hiện đại được công nhận.