Terence Tao là cái tên quen thuộc trong giới Toán học thế giới. Ông cũng là một trong những người có IQ cao nhất trong lịch sử nhân loại.
Trí tuệ siêu phàm
T
erence Tao sinh năm 1975 trong gia đình người Australia gốc Hoa. Bố ông, Billy Tao, là bác sĩ nhi khoa. Mẹ ông là giáo viên từng tốt nghiệp hạng ưu ngành Toán và Vật lý từ ĐH Hong Kong.
Từ năm Terence hai tuổi, vợ chồng ông Tao đã biết con trai họ khác biệt với những đứa trẻ thông thường khi chứng kiến cậu dạy một đứa trẻ 5 tuổi đánh vần và thực hiện phép cộng.
 |
| Thần đồng Terence Tao bắt đầu học chương trình đại học khi mới 9 tuổi. |
Trước đó, không ai dạy Terence về chữ số hay chữ cái. Thần đồng tự học tất cả thông qua việc xem chương trình truyền hình Sesame Street.
Trên thực tế, việc bộc lộ tài năng từ sớm nhiều khi đẩy đứa trẻ vào bất hạnh do cha mẹ luôn kỳ vọng quá nhiều ở con cái. May mắn, Terence sinh trưởng trong gia đình giàu truyền thống học tập nhưng cũng hết sức tỉnh táo trước danh vọng.
Chứng kiến trí tuệ của con, ông bà Tao quyết định gửi đứa bé 3 tuổi rưỡi tới trường học. Tuy nhiên, 6 tuần sau, họ cho con thôi học khi nhận thấy cậu chưa sẵn sàng cũng như các giáo viên không biết nên dạy cậu theo cách nào.
Lên 5 tuổi, Terence mới bắt đầu đi học trở lại như bạn bè cùng trang lứa. Nhờ sự sáng suốt của phụ huynh, thần đồng Toán học trưởng thành một cách bình thường, ngoại trừ việc cậu sở hữu trí tuệ siêu phàm so với những đứa trẻ khác.
Nhờ đó, chỉ 3 năm sau, cậu bé người Australia gốc Hoa theo học chương trình trung học phổ thông. Năm 9 tuổi, Terence bắt đầu tham gia các khóa học trình độ đại học.
Trong 3 năm tiếp theo, Terence Tao theo học đồng thời hai trường Trung học Blackwood và ĐH Flinders. Ông cũng là một trong hai đứa trẻ trong lịch sử của chương trình nghiên cứu tài năng đặc biệt của Johns Hopkins đạt trên 700 điểm kì thi Toán SAT (Tao được 760 điểm).
Năm 10 tuổi, Terence đại diện Australia tham dự kỳ thi Olympic Toán quốc tế và đoạt huy chương đồng. Một năm sau, ông giành huy chương bạc. Trong lần thứ 3 dự thi (năm 1988), thần đồng trở thành thí sinh trẻ nhất trong lịch sử giành huy chương vàng.
Năm 14 tuổi, Terence Tao chính thức theo học tại ĐH Flinders và tốt nghiệp với tấm bằng hạng ưu vào tháng 12/1991. Một năm sau, ông được cấp bằng thạc sĩ, đồng thời nhận học bổng Fulbright hệ sau đại học.
Năm 1996, ông nhận bằng tiến sĩ từ ĐH Princeton, Mỹ, và bắt đầu giảng dạy tại ĐH California. 4 năm sau, thần đồng ghi thêm dấu mốc quan trọng trong đời khi trở thành người trẻ nhất nhận danh hiệu giáo sư tại trường này.
 |
| Terence Tao được coi là nhà Toán học xuất chúng nhất hiện nay. |
Terence Tao được đánh giá là “một trong những bộ não vĩ đại nhất của ngành Toán ngày nay”. Ông sở hữu hàng loạt giải thưởng danh giá, bao gồm giải Fields - Nobel ngành Toán - năm 31 tuổi.
Thần đồng hạnh phúc
T
rong hơn 42 năm qua, Terence Tao gần như dành toàn bộ thời gian cho Toán. Ông thành công sớm và nỗ lực rất nhiều cho những thành tựu hơn người đó.
Tuy nhiên, vẻ ngoài của ông hoàn toàn không giống một nhà Toán học thường xuyên vùi đầu vào những công trình nghiên cứu khó hiểu. Terence luôn mỉm cười.
Khác với nhiều thần đồng chịu sự lập trình sẵn trên chặng đường trở thành thiên tài, thần đồng người Australia có cuộc sống riêng bình dị, hạnh phúc. Ngoài Toán, ông dành thời gian cho gia đình. Vợ ông là kỹ sư tại Phòng thí nghiệm Động cơ Phản lực của NASA.
Công việc của hai người đều rất bận rộn nhưng họ vẫn dành thời gian cho hai đứa con và thỉnh thoảng mời đồng nghiệp về nhà ăn bữa cơm tự nấu. Nhờ đó, ông không chỉ nhận được sự kính trọng nhờ tài năng xuất chúng mà còn là vị giáo sư đáng mến trong mắt đồng nghiệp và học trò.
Năm 2006, khi Terence nhận giải Fields, GS John Garnett, cựu trưởng khoa Toán ĐH California, dành những lời nhận xét tích cực về đồng sự.
“Terry (tên thân mật của Terence Tao) giống Mozart. Toán học như thể tự nhảy khỏi đầu cậu ấy. Đây thực sự là tài năng hiếm có của ngành Toán”, GS Garnett nói.
 |
| Nhà Toán học người Australia trải qua cuộc sống vui vẻ dù mang danh thần đồng từ rất sớm. |
Tuy nhiên, vị cựu trưởng khoa nhấn mạnh thêm rằng Terence mang tài năng của Mozart nhưng có cuộc đời khác hẳn, ông được mọi người yêu thích.
Tony Chan, Trưởng bộ môn Khoa học Vật lý, giáo sư ngành Toán tại ĐH California, cũng dành những nhận xét tốt nhất cho đồng nghiệp. Ông cho biết cái tên Terence Tao có sức hấp dẫn lớn lao đối với những sinh viên giỏi nhất trong lĩnh vực lý thuyết số.
Ông khẳng định: “ĐH California may mắn khi có một giáo sư như Terry” và ông “luôn cảm thấy tự hào khi được người khác biết đến với danh hiệu trưởng bộ môn tại trường Terence Tao giảng dạy”.
Ngược lại, thần đồng Toán học chưa từng nghĩ mình là thiên tài. Ông cho rằng mình thành công nhờ sự chăm chỉ và một chút may mắn. Quả thực, Terence đã lao động không ngừng nghỉ trong gần 40 năm qua. Ông từng viết 56 bài báo khoa học trong vòng hai năm. Tất cả đều rất chất lượng.
GS Garnett thừa nhận đây là con số không tưởng đối với phần lớn nhà Toán học và bản thân ông cũng chỉ có thể đưa ra 2-3 nghiên cứu cho “một năm khấm khá”.
Trí tuệ siêu phàm ấy cũng tận dụng thời gian để suy tư về những vấn đề Toán học. Trong một bài phát biểu đăng trên website ĐH California, Terence kể lại quá trình giải một bài toán ứng dụng thú vị mà ông hợp tác với nhà Toán học Emmanuel Candes từ Viện Công nghệ California.
Hai người quen biết khi cùng cho con sinh hoạt tại Trung tâm Chăm sóc Trẻ em Fernald của ĐH California ở Los Angeles. Họ tranh thủ gặp gỡ vào giờ đưa, đón con để thảo luận và tìm ra phương pháp nén hình ảnh được sử dụng trong y học.
Tinh thần làm việc của Terence cũng tạo nên sức hút của ông trong giới học giả. “Các nhà Toán học xuất sắc thích hợp tác với Terry. Người ta hoàn toàn có thể thành lập khoa Toán tốt nhất thế giới nếu họ mời được những cộng sự của cậu ấy về làm việc”, GS Garnett khẳng định.
Với Terence Tao, Toán chưa bao giờ là gánh nặng. Ông đến với nó hoàn toàn bằng niềm say mê thuần túy và khát khao chinh phục.
 |
| Terence hạnh phúc bên vợ, Laura, và hai con. |
Chủ nhân giải Fields chia sẻ hồi nhỏ, ông lãng mạn hóa việc giải Toán với niềm mong chờ khoảnh khắc “Eureka” tuyệt vời khi tìm ra lời giải. Toán luôn thôi thúc ông dấn thân, thử hết phương án này đến phương án khác cho đến khi giải quyết được nó.
Thông thường, ông chỉ tập trung một vấn đề, tạm gác hàng chục vấn đề khác lại phía sau với niềm tin ngày nào đó, ông sẽ tìm ra cách giải. Nhà Toán học xuất chúng bộc bạch mỗi lần bế tắc trước một bài toán mà ông nghĩ lẽ ra mình có thể giải, ông cảm thấy rất day dứt.
Hơn hết, Toán học mang lại cho ông niềm hạnh phúc. Gia đình êm ấm với bố mẹ tâm lý, hai người em tài giỏi, người vợ tài năng không kém cùng hai đứa con mang lại cho Terence cuộc sống thỏa mãn hơn hầu hết thần đồng khác. Toán học là mảnh ghép còn lại giúp cuộc đời ông trở nên trọn vẹn.
“Tôi rất hạnh phúc. Có thể đến năm 60 tuổi, tôi sẽ nhìn lại những gì mình làm được. Nhưng hiện tại, tôi muốn dành thời gian để tìm ra lời giải cho hàng loạt vấn đề Toán học”, Terence trả lời khi được hỏi cảm nhận của ông về thành công.
