Theo thông tin do Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá quốc gia cung cấp, tại Việt Nam, năm 2010 có 15,3 triệu người (trên 15 tuổi hút thuốc), 33 triệu người không hút thuốc bị tiếp xúc thụ động với khói thuốc tại nhà, 5 triệu người bị tiếp xúc thụ động tại nơi làm việc.
Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất trong đó có 70 chất gây ung thư. Bên cạnh những bệnh nguy hiểm như ung thư phổi, tim mạch, khói thuốc lá còn là nguyên nhân quan trọng ảnh hưởng đến cơ quan sinh dục của cả hai giới.
Nam giới: Yếu sinh lý đến ung thư dương vật
Đối với nam, hút thuốc làm giảm sản xuất, dị dạng, giảm khả năng di chuyển của tinh trùng và nguy hiểm hơn là hút thuốc làm giảm nghiêm trọng dòng máu đến dương vật, một số trường hợp gây liệt dương. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các chất chuyển hoá chính của khói thuốc (là những chất trong khói thuốc được hít vào rồi chuyển hoá trong cơ thể) được tìm thấy trong tinh dịch. Thậm chí một số chất còn tập trung tại đây (cotinine, trans 3 hydroxycotinin).
Các thành phần của thuốc lá tìm thấy trong tinh dịch có những chất có thể kìm hãm sự hoạt động của hệ thống enzym choline acetyltransferase, enzym này cần thiết cho tinh trùng có thể hoạt động được. Nam giới hút thuốc so với những người không hút thuốc thì có nồng độ testosterone thấp (hormone này cần thiết cho việc sản xuất tinh trùng) và làm tăng nồng độ hormone kích thích nang (hormone nữ hoá).
Hút thuốc làm giảm số lượng tinh dịch, tuỳ thuộc vào lượng thuốc mà số lượng tinh trùng giảm nhiều hay ít (với những người nghiện thuốc càng nặng thì điều này càng rõ). Hút thuốc gây nên viêm hệ thống sinh dục làm tinh trùng khó xâm nhập vào trứng.
Hút thuốc làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng, giảm số lượng tinh trùng, giảm chất lượng của tinh trùng, giảm khả năng di chuyển của tinh trùng gây vô sinh. Hút thuốc làm thay đổi hình dạng của tinh trùng: không phải có nhiều bằng chứng cho thấy hút thuốc làm tăng tỉ lệ phần trăm số tinh trùng bị thay đổi hình dạng. Điều này có thể liên quan đến tỉ lệ cao bị sảy thai, dị tật bẩm sinh.
Những người hút thuốc có nguy cơ bị liệt dương cao gấp 2 lần, do gây xơ vữa động mạch ở dương vật làm giảm tưới máu mà chúng ta gọi là liệt dương do mạch máu. 82-97% nam giới liệt dương do mạch máu có hút thuốc. Ở những nam giới hút thuốc lâu thì nguy cơ bị liệt dương do mạch máu cao hơn. Những người nghiện thuốc nặng thì nguy cơ đó còn cao hơn nữa.
Ngoài liệt dương do xơ vữa mạch, hút thuốc còn dẫn đến liệt dương do co mạch (làm giảm dòng chảy do động mạch bị co hẹp lại), chỉ cần hút 2 điếu thuốc có thể gây ra co thắt động mạch dương vật cấp.
Hút thuốc không chỉ ảnh hưởng đến chức năng sinh sản, sinh dục ở nam giới mà nó còn gây ung thư bàng quang, dương vật.
Nữ giới: Khó thụ thai đến ung thư âm đạo, tử cung
Phụ nữ hút thuốc trên 15 điếu thuốc một ngày sẽ tăng thời gian để thụ thai, phải chịu một số khó khăn về nuôi dưỡng thai nhi. Phụ nữ hút thuốc nhiều càng ảnh hưởng tới khả năng sinh sản.
Người hút thuốc có nguy cơ sảy thai tự phát cao hơn từ 1,5 tới 3,2 lần ở người không hút thuốc. Phụ nữ hút thuốc có thể bị suy yếu khả năng duy trì thai nhi.
Hút thuốc có thể gây ảnh hưởng hoặc thậm trí huỷ diệt noãn bào (trứng) do vậy dẫn tới làm giảm khả năng sinh sản.
Cơ thể nữ giới nghiện thuốc sẽ bị thay đổi mật độ của một số hormone, bao gồm estrogen và nang kích thích hormone. Vì vậy sự rụng trứng có thể không xảy ra bình thường đối với người hút thuốc.
Những người phụ nữ hút thuốc còn bị rối loạn trong chức năng vòi trứng. Sự gia tăng mức độ hormone dẫn tới thay đổi hoạt động bình thường của trứng qua vòi trứng. Ở một số trường hợp, sự thay đổi mức hormone có thể làm tăng quá trình phôi thai vào trong tử cung. Vì thời gian rất quan trọng để tạo môi trường tốt để giữ được phôi bên trong tử cung, nếu phôi sớm vào tử cung có thể dẫn tới hỏng vì chưa bám chặt và dễ dẫn tới xảy thai tự phát.
Một số người hút thuốc mức hormone có thể làm giảm hoạt động của trứng qua vòi trứng. Điều này có thể dẫn tới mang thai dị dạng. Nguy cơ mang thai dị dạng ở người hút thuốc cao hơn 2,2 tới 4 lần người không hút thuốc.
Đặc biệt, đối với nữ giới, thuốc lá còn có thể là nguyên nhân dẫn đến ung thư âm đạo, tử cung. Phụ nữ hut thuốc có nguy cơ mắc bệnh mày gấp đôi so với người không dùng thuốc.