Nhọt khác mụn
Trao đổi với Zing.vn, PGS, Tiến sĩ Nguyễn Văn Thường, giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương cho hay, mụn và nhọt là hai bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên nhiều người vẫn nhầm lẫn cho rằng hai bệnh là một và thường xem nhẹ việc điều trị, dẫn tới những hệ quả đáng tiếc.
Các loại mụn thường là mụn trứng cá, bọc trứng cá hay sần trứng cá hay gặp ở những thanh niên dậy thì. Mụn cũng có thể có mủ.
Riêng nhọt là những khối viêm cấp tính do liên cầu, tụ cầu, có khối trắng ở giữa (mủ). Nhọt có thể gặp ở bất cứ người nào, song vẫn hay gặp nhất ở trẻ em, người già, người có cơ địa nhạy cảm và một số bệnh nhân tiểu đường. Khi cơ thể yếu, sức đề kháng kém, lao động nặng nhọc, ra mồ hôi nhiều, da bị xước do gãi, tụ cầu, liên cầu sẽ có cơ hội xâm nhập vào cơ thể, gây hoại tử lỗ chân lông, tạo ra nhọt.
Đánh giá về mức độ nguy hiểm của hai bệnh ngoài da này, PGS Thường cho rằng nhọt cấp tính và nguy hiểm hơn mụn rất nhiều.
Biểu hiện ban đầu là những nốt đỏ nổi trên da rồi lan rộng dần. Chỗ mọc nhọt da nóng, đỏ, sưng và đau. Vài ngày sau, trên nốt đỏ có đốm vàng, khi đốm vỡ có mủ chảy ra, ở giữa có ngòi. Đôi khi có hiện tượng viêm mạch bạch huyết hoặc nổi hạch xung quanh khu vực nhọt.
Kích thước của nhọt thường bằng hạt ngô, hạt đỗ, quả mận, và có khi còn bằng quả trứng gà, trong có nhiều mủ. Vị trí nhọt ở khắp nơi trên cơ thể như đầu, mặt, tay, chân, bụng, ngực, mông.
Vi trùng gây nên nhọt dễ dẫn tới nhiễm trùng huyết, ảnh hưởng đến tính mạng với các biểu hiện thường thấy như mất ý thức, hôn mê, sốt cao, nói sảng….
Riêng mụn cũng có những bọc mủ nhưng thường là bệnh mãn tính, ít nguy hiểm hơn. Tuy nhiên, không ít trường hợp mụn bị nhiễm trùng, bội nhiễm thành nhọt. Trong quá trình nặn mụn nếu không cẩn thận, chúng ta cũng sẽ dễ bị nhọt. Ngoài ra, nhọt có thể lây sang các vùng da lân cận hoặc người khác nếu nặn, gãi hoặc chạm vào chỗ bị nhiễm trùng; mặc quần áo, sử dụng khăn hoặc drap giường mà người bị nhiễm trùng da đã sử dụng,…
Giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương thông tin thêm, trường hợp người phụ nữ ở Phú Xuyên, Hà Nội nguy kịch tại khoa Lây, Bệnh viện bệnh Nhiệt đới Trung ương mới đây là nhọt chứ không phải mụn. Vị trí nhọt ở vùng mông, thêm vào đó, bệnh nhân có bệnh tiểu đường càng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng huyết.
“Tuyệt đối không xem thường việc điều trị nhọt vì khả năng nhiễm trùng huyết rất cao. Tuy nhiên, hiện nay, rất nhiều người hoặc cố ý hoặc không phân biệt được mụn và nhọt nên tự ý nặn, chích nhọt. Không ít trường hợp vào viện cấp cứu chỉ vì sai lầm đáng tiếc này nhưng không phải tất cả đều qua khỏi”, PGS Thường cho hay.
Nguyên tắc sống còn khi bị nhọt
Vẫn theo chuyên gia này, khi bị nhọt, bạn nên tránh xa đồ ăn dầu mỡ, chất đường ngọt bởi nhọt hay gặp ở những người có đường huyết cao. Đặc biệt, đường huyết càng cao, nguy cơ nhiễm trùng càng lớn. Ngoài ra, bạn cũng nên kiêng bia rượu và các chất kích thích khác.
Về điều trị, PGS Thường khuyến cáo, nguyên tắc sống còn dành cho người bị nhọt là không được trực tiếp sờ, xoa, nhất là tự ý chích. Bệnh nhân chỉ được bôi thuốc sát trùng như Betadine, cồn lode 3%, hoặc nước muối đặc bên ngoài kèm theo uống thuốc kháng sinh đủ liều, đúng liều, uống sớm. Khi nhọt có mủ và chuẩn bị vỡ ra tốt nhất nên đến các cơ sở y tế gần nhất để nhân viên y tế sát trùng các dụng cụ chích nhọt, sau đó điều trị bằng thuốc kháng sinh, nhọt mới có thể khỏi.
Trong trường hợp nhọt to có sốt cao hay bị đinh râu, có nhiễm khuẩn, bệnh nhân phải sử dụng kháng sinh liều cao và được điều trị tại bệnh viện.
“Chúng ta chỉ được dùng các dụng cụ đã sát khuẩn can thiệt vào nốt nhọt khi đã chín, biểu hiện là có mủ trắng. Khi mụn đang sưng tấy, tuyệt đối không được chích bởi dễ dẫn đến nhiễm trùng huyết”, PGS Thường khuyến cáo.
Để phòng mụn nhọt, chúng ta phải giữ vệ sinh thân thể như giặt quần áo, thường xuyên tắm rửa, đặc biệt là về mùa hè, sau khi lao động nơi bụi bẩn.
Cần thường xuyên rèn luyện thân thể, ăn uống đủ chất để nâng cao sức đề kháng. Không gãi và nặn mụn nhọt, nhất là đinh râu, vì nặn làm tổn thương hàng rào bảo vệ, tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập vào máu, gây nhiễm trùng huyết.
