Thuy Vo Dang đến Mỹ từ khi còn nhỏ và bắt đầu sử dụng tiếng Anh thường xuyên. Cha mẹ Thuy gửi cô đến trường người Việt vào mỗi cuối tuần để con gái không quên tiếng mẹ đẻ. Tuy nhiên, Thuy phải học thêm tại đại học để có thể đọc thông viết thạo, theo Mercurynews.
Đây là tình trạng chung đối với trẻ em Việt kiều và là nỗi lo lắng của các bậc phụ huynh gốc Việt khi tiếng mẹ đẻ đang dần biến mất trong các thế hệ tiếp theo.
Kim Vorasai di cư đến thành phố Portland, bang Oregon, từ khi 5 tuổi. Đến nay, cô vẫn không thể đọc, viết tiếng Việt và cảm thấy tiếc nuối vì điều này.
Vì thế, khi trở thành giáo viên, cô muốn làm gì đó để lưu giữ tiếng mẹ đẻ trong các thế hệ người Mỹ gốc Việt tiếp theo.
“Tôi hy vọng có thể sử dụng tiếng Việt và văn hóa quê hương khi chia sẻ với học sinh”, Kim nói.
Năm 2014, cô và Tina Dang hoạt động tích cực để đưa chương trình song ngữ Anh – Việt vào giảng dạy tại trường Roseway Heights ở Portland, bang Oregon.
 |
| Học sinh tại Roseway Heights học bằng tiếng Việt trong nửa ngày ở trường. Ảnh: Oregonlive |
Hai người dạy hai lớp mẫu giáo. Họ sử dụng tiếng Anh trong nửa ngày. Thời gian còn lại, các em buộc phải nói, viết bằng tiếng Việt. Dang cho biết thêm, việc học song ngữ giúp các em nâng cao khả năng tiếp thu.
Trước thành công của Roseway Heights, Sở Giáo dục Portland xem xét việc đưa tiếng Việt vào chương trình giảng dạy song ngữ tại các trường trong thành phố. Kế hoạch này nhận được sự ủng hộ lớn từ cộng đồng Việt kiều.
“Bằng cách cho trẻ em học chương trình song ngữ từ nhỏ, chúng ta giúp các em thành công hơn trong việc sử dụng thành thạo hai ngôn ngữ. Biết ngoại ngữ luôn là một lợi thế lớn”, Truong Doan, một người dân, nói.
Portland là hành phố đi đầu trong công tác giảng dạy tiếng Việt tại trường công ở Mỹ.
Theo điều tra dân số năm 2010, hơn 26.000 Việt kiều sinh sống ở bang Oregon. Portland có khoảng 520 học sinh là người gốc Việt.
Michael Bacon, điều phối viên chương trình song ngữ tại Sở Giáo dục Portland, cho biết, Roseway Heights chỉ là bước đầu tiên, Sở sẽ mở rộng chương trình để tiếng Việt được giảng dạy từ mẫu giáo đến lớp 12.
 |
| Tu Thanh Dinh, giáo viên trường White Center Heights đang dạy bằng tiếng Việt cho các học sinh lớp Một. Ảnh: The Settle Times |
Washington cũng là một trong những bang đi đầu trong việc đưa tiếng Việt vào giảng dạy tại các trường công. Tiểu học White Center Heights tại thành phố Burien là trường đầu tiên trong bang giảng dạy song ngữ Anh – Việt. Hiệu trưởng Anne Reece cho hay, trường muốn giúp các học sinh đọc thông viết thạo hai thứ tiếng.
Trường Tiểu học Summitt ở thành phố Austin, bang Texas, là một trong những trường dạy tiếng Việt ở Mỹ. Theo thống kê, một phần ba số học sinh của trường không nói tiếng Anh như tiếng mẹ đẻ. Người dân ở Austin sử dụng khoảng 90 ngôn ngữ. Từ năm 2015, trường sẽ bắt đầu chương trình song ngữ Anh – Việt với hai giáo viên.
“Các em học môn Toán và Khoa học bằng tiếng Việt. Đối với các môn xã hội và ngôn ngữ, chúng tôi vẫn dạy bằng tiếng Anh”, Hiệu trưởng Dedra Standish cho biết.
Các nghiên cứu cho thấy, người Việt ở Texas có xu hướng tập trung về Austin. Vì thế, việc áp dụng chương trình song ngữ Việt - Anh là hành động thiết thực, đáp ứng nhu cầu của người dân. Bên cạnh đó, nó cùng giúp các em phát triển vốn ngoại ngữ và có thái độ tích cực hơn trong môi trường đa văn hóa.
Paul Cruz, cán bộ Sở Giáo dục thành phố, cho biết, Sở đang xem xét việc giảng dạy bằng tiếng Việt tại các trường Trung học ở Austin.
Texas được coi là bang đầu tiên ở Mỹ đưa song ngữ Việt – Anh vào chương trình giảng dạy chính thức tại trường công. Năm 2010, họ tiến hành thử nghiệm đối với trường Stafford ở gần thành phố Houston và thu được kết quả tích cực.
 |
| Thuy Tran, giao viên trường White Center Heights ở Settle, dạy môn sinh học bằng tiếng Việt. Ảnh: Mercurynews. |
Năm 2014, khi đang là chuyên viên lưu trữ tại Đại học California, Trở lại câu chuyện của Thuy Vo Dang, Thuy Vo Dang bắt đầu vận động các trường ở phía nam bang này đưa tiếng Việt vào chương trình giảng dạy song ngữ.
California là bang có nhiều người Việt sinh sống nhất. Các lớp dạy tiếng Việt khá phổ biến nhưng phải đến đầu năm 2015, chính quyền bang mới quyết định mở chương trình song ngữ tại trường Tiểu học DeMille ở thành phố Westminster.
Trước đó, DeMille thắng lợi trong cuộc cạnh tranh hữu nghị với Garden Grove, giành quyền trở thành trường đầu tiên dạy học bằng tiếng Việt tại bang California.
Với chiến thắng này, từ năm học 2015, trường DeMille sẽ dạy tất cả các môn bằng tiếng Việt và tiếng Anh. California trở thành bang thứ tư ở Mỹ có chương trình song ngữ Anh – Việt, theo abc7.
Tuy nhiên, việc nhân rộng chương trình này gặp một số khó khăn do thiếu giáo viên và tài liệu thích hợp.
