Nhồi máu cơ tim là thuật ngữ y học để chỉ tình trạng hoại tử một phần cơ tim do giảm sút đáng kể lượng máu cung cấp đến một vùng cơ tim. Đại đa số trường hợp, nguyên nhân gây ra nhồi máu cơ tim là sự lấp tắc một trong số các động mạch vành nuôi quả tim.
Cục máu đông hình thành tại chỗ khi mảng xơ vữa bị nứt, vỡ ra, vốn thường xảy ra trên nền của bệnh cảnh động mạch vành bị hẹp do xơ vữa từ trước.
Một số ít trường hợp khác, nhồi máu cơ tim có thể là hậu quả của tình trạng co thắt mạch vành đánh kể làm ngừng trệ quá mức dòng máu dẫn đến nuôi cơ tim.
Nguyên nhân của bệnh
Nguyên nhân thường gặp nhất của nhồi máu cơ tim là xơ vữa động mạch. Tình trạng này xảy ra là do mảng xơ vữa tích tụ dần theo thời gian và bám vào thành mạch máu, thành phần cấu thành bao gồm cholesterol, canxi, mảnh vỡ tế bào.
Từ khoảng 30 tuổi, cơ thể người bệnh bắt đầu tiến trình hình thành và phát triển mảng xơ vữa. Quá trình này diễn ra từ vài năm đến vài chục năm.
Ở những người có một số yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, hút thuốc lá, rối loạn lipid máu, đái tháo đường góp phần thúc đẩy tổn thương mạch máu theo thời gian. Chính những rối loạn này làm thành mạch máu dễ bị các phân tử cholesterol lắng đọng và bám vào.
Nơi mảng xơ vữa bám vào thành mạch bị viêm, đến thời điểm mảng xơ vữa này bị bong tróc và nứt vỡ thúc đẩy hình thành cục máu đông làm bít tắc lòng mạch máu.
Khi lòng mạch bị bít tắc, vùng cơ tim phía sau không được đưa máu đến nuôi, gây hoại tử và chết vùng cơ tim đó gây nên nhồi máu cơ tim.
 |
| Nhồi máu cơ tim nếu không phát hiện sớm có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong. Ảnh: Binipatia. |
Nhóm người dễ bị nhồi máu cơ tim
Nhóm người dễ bị nhồi máu cơ tim nhất là nam giới trên 40 tuổi (trung nhiên và cao tuổi). Tỷ lệ này ở nữ giới theo độ tuổi thấp hơn ở nam song cũng tăng lên gần tương đương ở độ tuổi 5 đến 10 năm sau mãn kinh. Gần một nửa trường hợp gặp ở độ tuổi dưới ngưỡng 60-65.
Nhồi máu cơ tim gặp với tỷ lệ cao hơn ở những người hút thuốc lá, béo phì, rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh thận mạn tính, người ít vận động hoặc gia đình có người mắc bệnh tim mạch sớm trước tuổi 60.
Không ít các trường hợp nhồi máu cơ tim xảy ra ngay cả ở người trẻ hoặc người không hề có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào.
Dấu hiệu nhận biết nhồi máu cơ tim
Người bị nhồi máu cơ tim ban đầu thường có triệu chứng như: Hồi hộp, đánh trống ngực, đau thắt ngực, mức độ có thể dao động từ ít như kiểu đè nặng, cảm giác nóng rát trước ngực trái đến nhiều như đau dữ dội giống dao đâm, siết chặt.
Đau có thể lan lên cổ, hàm dưới, vai trái, lưng, bụng hoặc cánh tay trái. Thời gian đau kéo dài trên 20 phút.
Ngoài dấu hiệu trên, người bị nhồi máu cơ tim có thể kèm theo cảm giác khó thở, vã mồ hôi, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, nôn, tụt/tăng huyết áp, tay chân lạnh, ẩm, kích thích, lo lắng, hoảng sợ, ngất rồi đột tử…
Theo các chuyên gia, nhồi máu cơ tim nếu không được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm như rối loạn nhịp tim trầm trọng, sốc, suy tim, một vài trường hợp gây thủng buồng tim, sau đó khiến người bệnh thiệt mạng nhanh chóng.
Do đó, việc phát hiện sớm, phòng bệnh ngay từ ban đầu là cách tốt nhất để hạn chế nhồi máu cơ tim.
Cách phòng ngừa nhồi máu cơ tim:
- Thường xuyên tập luyện thể dục, thể thao trong phòng.
- Tập thói quen ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, bỏ rượu bia, thuốc lá, các chất kích thích.
- Duy trì cân nặng ở mức vừa phải (BMI dưới 23kg/m2).
- Tiêu thụ nhiều hoa quả, rau xanh, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ.
- Ăn ít đồ ngọt, hạn chế nguy cơ tiểu đường.
- Thăm khám và kiểm tra sức khỏe định kỳ để có điều chỉnh kịp thời, phát hiện sớm và xử lý triệu chứng nhồi máu cơ tim, qua đó hạn chế biến chứng có thể xảy ra.
