Những bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất

Một số bệnh tình dục không điều trị sớm có thể gây hậu quả kéo dài. Ảnh: Freepik.

Các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng và gây vô sinh. Hiện nay, hầu hết STDs đều có thể điều trị hiệu quả. Việc sử dụng các biện pháp bảo vệ như bao cao su có thể giảm nguy cơ mắc bệnh, nhưng không hoàn toàn loại bỏ rủi ro. Do đó, việc nhận biết các triệu chứng của bệnh là rất quan trọng.

Dưới đây là những bệnh STD phổ biến cần lưu ý để phòng ngừa và điều trị kịp thời, theo khuyến cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ.

HPV

Nhận thức của công chúng về virus HPV đã tăng lên trong những năm gần đây, phần lớn dựa vào việc vaccine HPV đã dễ tiếp cận. Nhiều nơi đã chạy những quảng cáo khuyến khích tiêm vaccine HPV cho trẻ 11-12 tuổi với những cơ sở phù hợp. CDC Mỹ ước tính có khoảng 43 triệu trường hợp nhiễm HPV tại Mỹ vào năm 2018, trong đó nhiều trường hợp xảy ra ở những người ở độ tuổi thanh thiếu niên và độ tuổi 20.

Triệu chứng HPV có thể gây ngứa, khó chịu và chảy máu. Đáng lo ngại hơn là chủng virus HPV có thể gây ung thư miệng và ung thư vòm họng. HPV là một trong những bệnh lây qua đường tình dục phổ biến ở Mỹ.

Virus HPV có thể được phát hiện sớm bằng phương pháp xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung (PAP). Tiêm vaccine HPV là cách mang lại khả năng bảo vệ cao nhất.

Herpes

Đây là một trong những bệnh STD dễ lây lan nhất và tốn kém nhất. Một nghiên cứu của BMJ Open năm 2022 ước tính rằng chi phí hàng năm cho liệu pháp ức chế có thể dao động từ 240 USD đến 2.580 USD.

Herpes simplex virus có hai chủng chính: HSV-1 và HSV-2, cả hai đều có thể gây ra mụn rộp sinh dục. HSV-1 thường liên quan đến mụn rộp quanh miệng (mụn nước hoặc loét lạnh), nhưng cũng có thể gây mụn rộp sinh dục thông qua quan hệ tình dục bằng miệng. Trong khi đó, HSV-2 là nguyên nhân chính gây mụn rộp sinh dục và lây truyền chủ yếu qua tiếp xúc tình dục.

Mụn rộp miệng có thể xuất hiện dưới dạng vết loét lạnh, cũng như vết loét ở bộ phận sinh dục hoặc hậu môn. Giống giang mai, mụn rộp có thể ảnh hưởng đến thai nhi, đặc biệt là sau khi bị nhiễm trùng trong ba tháng đầu.

Giang mai

Giang mai, do vi khuẩn Treponema pallidum gây ra, là một bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD) chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố xã hội. Nghiên cứu về STD năm 2022 cho thấy tình trạng vô gia cư, chẩn đoán HIV, và tiền sử sử dụng thuốc lá hoặc ma túy làm tăng nguy cơ mắc bệnh này.

Bệnh lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với các vết loét chứa vi khuẩn từ người nhiễm. Giai đoạn đầu của nhiễm trùng thường xuất hiện vết loét tròn, chắc, không đau ở các khu vực như dương vật, âm đạo, hậu môn hoặc miệng. Do không gây đau, những vết loét này đôi khi không được chú ý, dẫn đến chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị.

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh giang mai có thể tiến triển qua các giai đoạn nghiêm trọng hơn, gây tổn thương đến tim, mạch máu, gan, xương khớp, và da, để lại hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe người bệnh.

Triệu chứng phát ban trên cơ thể do mắc giang mai. Ảnh: Stamford Skin Center.

Viêm gan

Viêm gan là bệnh lý có thể lây truyền qua đường tình dục và các con đường khác. Mặc dù có nhiều dạng viêm gan khác nhau, chúng thường biểu hiện các triệu chứng tương đồng, bao gồm mệt mỏi, buồn nôn, đau vùng bụng, nước tiểu sẫm màu, vàng da và mắt.

Trong số các loại viêm gan, viêm gan A và B có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng vaccine. Tuy nhiên, viêm gan B đặc biệt nguy hiểm khi tiến triển thành dạng mạn tính, có khả năng gây tổn thương nghiêm trọng cho gan như xơ gan, ung thư gan, suy gan và thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Bệnh lậu

Đây là căn bệnh lâu đời, từng hoành hành ở Anh vào thế kỷ XIX. Gần đây, những trường hợp mắc bệnh lậu có chiều hướng tăng do đại dịch Covid-19. Ngoài ra, CDC Mỹ cho hay một chủng lậu có thể chống lại kháng sinh đang phổ biến, khiến việc điều trị khó khăn hơn.

Vi khuẩn lậu Neisseria phát triển mạnh ở những vùng ấm, ẩm như niệu đạo, mắt, cổ họng, âm đạo, hậu môn, cơ quan sinh dục và đường sinh sản nữ, là nguyên nhân gây ra căn bệnh này. Các dấu hiệu phổ biến là dịch tiết sinh dục và cảm giác nóng rát hoặc đau khi đi tiểu. Phụ nữ không được điều trị có thể mắc bệnh viêm vùng chậu (PID), có thể dẫn đến vô sinh và tử vong nếu không được can thiệp y tế.

HIV

Theo CDC Mỹ, năm 2019, trong số các ca nhiễm HIV mới tại Mỹ, 65% bắt nguồn từ quan hệ tình dục đồng giới nam, 23% từ quan hệ tình dục khác giới, 7% do tiêm chích ma túy, và một số trường hợp lây từ mẹ sang con. Cùng năm, 37.000 người được chẩn đoán nhiễm HIV, giảm 9% so với năm 2015.

Giai đoạn đầu của HIV thường biểu hiện triệu chứng như sưng hạch, sốt, đau cơ, đau đầu và mệt mỏi kéo dài 2-4 tuần. Nếu không được điều trị, HIV có thể tiến triển thành AIDS, đe dọa tính mạng.

Thuốc dự phòng (PrEP) và thuốc kháng virus (ART) đã mang lại bước tiến lớn trong điều trị HIV, nhưng cần sử dụng liên tục để kiểm soát virus. Hiện nay, chỉ một số rất ít trường hợp hy hữu có thể chữa khỏi HIV. Nỗ lực nghiên cứu vẫn tiếp tục để tìm ra phương pháp điều trị dứt điểm.