Tuyến tụy là cơ quan nằm ở phía sau dạ dày, sát thành sau của ổ bụng. Tuyến tụy tiết ra các enzyme hỗ trợ tiêu hóa và sản xuất hormone giúp kiểm soát lượng đường trong máu.
Ung thư tuyến tụy bắt đầu ở các mô của cơ quan này. Ung thư tuyến tụy hiếm khi được phát hiện ở giai đoạn đầu, thời điểm có khả năng chữa khỏi cao nhất. Điều này là do nó không gây ra các triệu chứng cho đến khi di căn sang cơ quan khác.
Triệu chứng phổ biến
Theo Mayo Clinic, các dấu hiệu của ung thư tuyến tụy thường không xảy ra cho đến khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng. Chúng có thể bao gồm:
- Đau bụng và lan ra sau lưng.
- Chán ăn hoặc sụt cân ngoài ý muốn.
- Vàng da và lòng trắng của mắt.
- Nước tiểu sẫm màu, phân màu sáng.
- Ngứa da.
- Hình thành cục máu đông.
- Mệt mỏi.
 |
| Triệu chứng phổ biến của ung thư tuyến tụy là đau bụng và lan ra sau lưng. Ảnh: Geneticliteracy. |
Nguyên nhân
Ung thư tuyến tụy xảy ra khi các tế bào trong cơ quan này bị đột biến DNA. DNA cho phép tế bào biết phải làm gì. Nhưng những đột biến khiến tế bào phát triển không kiểm soát và tiếp tục sống sót sau khi tế bào thường chết đi. Những tế bào này có thể tích tụ, tạo thành khối u.
Khi không được điều trị, các tế bào ung thư tuyến tụy có thể di căn sang cơ quan và mạch máu trong cơ thể. Hầu hết ung thư tuyến tụy bắt đầu ở các tế bào lót ống dẫn của tuyến tụy. Loại ung thư này được gọi là ung thư biểu mô tuyến tụy hoặc ung thư tuyến tụy ngoại tiết.
Với trường hợp ít gặp, ung thư có thể hình thành trong các tế bào sản xuất hormone hoặc nội tiết thần kinh của tuyến tụy. Những loại ung thư này gọi là khối u thần kinh nội tiết tuyến tụy, khối u tế bào tiểu đảo hoặc ung thư nội tiết tuyến tụy.
Các yếu tố rủi ro
Sử dụng thuốc lá
Theo tổ chức American Cancer Society, hút thuốc là một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng nhất với ung thư tuyến tụy. Nguy cơ mắc căn bệnh này ở những người hút thuốc cao gấp đôi so với trường hợp chưa bao giờ hút thuốc. Khoảng 25% trường hợp ung thư tuyến tụy được cho là do hút thuốc lá.
Hút xì gà và sử dụng các sản phẩm thuốc lá không khói cũng làm tăng nguy cơ. Tuy nhiên, rủi ro này có thể giảm xuống khi bạn ngừng hút thuốc.
Thừa cân, béo phì
Đây là yếu tố cao dẫn đến ung thư tuyến tụy. Những người béo phì, chỉ số khối cơ thể BMI từ 30 trở lên, có nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy cao hơn khoảng 20%. Tăng cân khi trưởng thành cũng là vấn đề lớn. Đặc biệt, những người không quá thừa cân nhưng bị béo ở vùng bụng cũng dễ mắc ung thư tuyến tụy.
 |
| Những người thừa cân, béo phì có nguy cơ cao mắc ung thư tuyến tụy. Ảnh: Indiatimes. |
Bệnh tiểu đường
Ung thư tuyến tụy phổ biến hơn ở những người mắc bệnh tiểu đường. Các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân cho điều này. Hầu hết trường hợp xảy ra ở những người mắc bệnh tiểu đường type II. Loại bệnh tiểu đường này đang gia tăng với trẻ em và thanh thiếu niên do tình trạng béo phì ở những nhóm tuổi này cũng tăng lên. Bệnh tiểu đường type II ở người lớn cũng thường liên quan thừa cân hoặc béo phì.
Viêm tụy mạn tính
Đây là tình trạng viêm trong thời gian dài của tuyến tụy, có liên quan việc tăng nguy cơ ung thư ở cơ quan này. Viêm tụy mạn tính thường xảy ra ở những người uống rượu và hút thuốc.
Các yếu tố khác
Nguy cơ phát triển ung thư tuyến tụy tăng lên khi con người già đi. Hầu hết bệnh nhân tuyến tụy trên 45 tuổi. Khoảng 2/3 người bệnh là trên 65 tuổi. Tuổi trung bình tại thời điểm chẩn đoán bệnh là 70.
Ngoài ra, nam giới có nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy cao hơn phụ nữ. Điều này có thể (một phần nhỏ) do việc sử dụng thuốc lá cao hơn ở nam giới, khiến họ dễ mắc bệnh này.
