Janice Chen từng là nhân viên cấp trung cho một công ty đa quốc gia tại Thượng Hải (Trung Quốc). Mùa hè năm 2020, với lý do dịch Covid-19, cô bị cấp trên cho thôi việc.
Hơn một năm kiên trì tìm kiếm, cách đây vài tháng, cô mới được nhận vào một doanh nghiệp trong nước quy mô nhỏ.
Ở độ tuổi 40, đối với Chen, đây chính là một trong những trở ngại lớn nhất mà cô phải vượt qua trong quá trình tuyển dụng.
"Tôi không có kế hoạch sinh thêm con, lại có kinh nghiệm làm việc tốt. Tôi không nghĩ rằng độ tuổi sẽ gây ra quá nhiều khó khăn, nhưng tôi đã nhầm. Trong vài buổi phỏng vấn, nhà tuyển dụng còn hỏi tại sao tôi không ở nhà để làm nội trợ?", Chen chia sẻ trên SCMP.
Nhân sự trên 35 tuổi bị bỏ lại
Ở Trung Quốc, độ tuổi nghỉ hưu chính thức đối với nam giới là 60, nữ giới văn phòng là 55 và nữ giới công nhân là 50 tuổi. Đây là độ tuổi hưu trí tương đối trẻ so với hầu hết nền kinh tế lớn.
Đầu tháng 3, nhà nước bắt đầu thúc đẩy chiến dịch hoãn nghỉ hưu bằng một kế hoạch thử nghiệm ở tỉnh Giang Tô. Chính quyền tại đây cho phép nhân viên hoãn nghỉ hưu ít nhất một năm nếu họ có nguyện vọng và được sự đồng ý của người sử dụng lao động.
Tuy nhiên, trong khi khuyến khích người dân làm việc lâu hơn, nhiều đơn vị tuyển dụng tại Trung Quốc lại cho biết sẽ không nhận bất kỳ nhân sự mới nào trên 35 tuổi.
Chính sách tuyển dụng công chức chính thức của chính phủ, loại hình việc làm được săn đón tại Trung Quốc, cũng chỉ dành cho những người dưới 35 tuổi mà thôi.
 |
| Một nhân viên chợp mắt tại trụ sở của Alibaba Group Holding. Ảnh: Reuters. |
Jennifer Feng, giám đốc nhân sự của công ty tuyển dụng hàng đầu 51job.com, cho biết người lao động lớn tuổi đang phải đối mặt với những thách thức ngày càng lớn khi tìm kiếm việc làm, đặc biệt là trong thời kỳ hậu Covid-19.
"Chúng tôi phải thừa nhận trong bối cảnh đại dịch, các nhà tuyển dụng nâng cao yêu cầu kỹ năng làm việc trực tuyến. Điều này hầu như chỉ thuận lợi cho những người lao động trẻ tuổi.
Trong năm qua, chúng tôi thấy rằng hầu hết nhân sự bị sa thải tại các công ty công nghệ lớn đều là nhân viên lớn tuổi. Cấp quản lý sẵn sàng thuê người trẻ hiểu biết hơn về công nghệ, chi phí thấp và có nhiều tiềm năng hơn", cô nói.
Thay đổi
Jiang Shengnan, một đại biểu của Đại hội Nhân dân Toàn quốc (NPC), cơ quan lập pháp lớn nhất của Trung Quốc, lên tiếng phản đối chủ nghĩa tuổi tác trong lao động.
Bà cho rằng bước đầu tiên để thay đổi đó là chính phủ cần loại bỏ giới hạn độ tuổi trong kỳ tuyển dụng viên chức của mình.
"35 là độ tuổi 'vàng để làm việc. Việc hủy bỏ giới hạn độ tuổi trong các kỳ thi công chức chính phủ sẽ là một cú hích để các doanh nghiệp, cá nhân không còn sự phân biệt tuổi tác ở nơi làm việc. Điều này cũng sẽ ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý, lựa chọn kết hôn, sinh con và nghỉ hưu của mọi người", bà viết trong đề xuất của mình với NPC.
Giáo sư Zheng Bingwen, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu An sinh xã hội quốc tế, Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, đồng tình với bà Jiang.
"Chúng ta không nên áp đặt giới hạn độ tuổi, đặc biệt là trong các cơ quan chính phủ. Chính phủ nên đi đầu trong việc thay đổi nhận thức của xã hội", ông nói.
 |
| Trung Quốc đang thử nghiệm các chính sách hoãn nghỉ hưu đối với người lao động lớn tuổi. Ảnh: AFP. |
Quay trở lại với Chen, cô tin rằng cách tốt nhất để vượt qua định kiến tuổi tác trong tuyển dụng là có một nghề nghiệp linh hoạt để kiếm tiền.
"Làm tài xế công nghệ hoặc quay video bán hàng trên mạng xã hội chính là những nghề linh hoạt", cô nói.
Theo SCMP, không riêng tại Trung Quốc, phân biệt tuổi tác cũng là một vấn đề gây tranh cãi trên toàn cầu bất chấp cuộc khủng hoảng dân số đang diễn ra khi ngày càng có nhiều người già và tỷ lệ sinh giảm mạnh.
Báo cáo năm 2021 của Đại học Tài chính, Kinh tế trung ương Bắc Kinh cho thấy xét trong độ tuổi lao động từ 15 đến 59, độ tuổi trung bình của một công nhân Trung Quốc là 38,8 tuổi (năm 2019), cao hơn 6 tuổi so với năm 1985,
Xu hướng này sẽ không sớm đảo ngược vì cũng trong năm 2021, cả nước báo cáo 10,62 triệu ca sinh, tiếp tục đà giảm tỷ lệ sinh kéo dài trong nhiều năm - một xu hướng dẫn đến vấn đề dân số già nhanh chóng.
