Chiều 9/1, phiên sơ thẩm xét xử ông Đinh La Thăng và 21 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Cổng ty xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC) tiếp tục diễn ra với phần xét hỏi.
Sau khi HĐXX hỏi quyền lợi nghĩa vụ những người có liên quan, đại diện VKS và luật sư hỏi bị cáo Phùng Đình Thực - nguyên Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN). Sau ông Thực, ông Thăng đã trả lời các câu hỏi của đại diện VKS.
Ông Đinh La Thăng: 'Bị cáo tôn trọng kết quả giám định'
Về việc chỉ định PVC làm tổng thầu, ông Đinh La Thăng nói công ty của Trịnh Xuân Thanh đã làm một số dự án tương tự với tư cách liên danh nhà thầu. Còn PVC chưa từng thực hiện với vai trò tổng thầu.
Tiếp lời, đại diện VKS viện dẫn kết luận của cơ quan giám định xác định PVC không đủ năng lực, kinh nghiệm làm tổng thầu gói thầu EPC. Về việc này, bị cáo Thăng nói Dự án nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 nằm trong tổng thể chiến lược chung của tập đoàn.
Mong muốn của bị cáo là một chuyện, yêu cầu pháp luật khi thực hiện gói thầu lớn thì quyết định giám định đó, bị cáo thấy thế nào?
 |
| Bị cáo Đinh La Thăng. Ảnh: P.D. |
Trả lời câu hỏi trên, ông Thắng nói: “Bị cáo tôn trọng kết quả giám định. Sau khi rà soát đánh giá lại theo đánh giá của tập đoàn, PVC vẫn đủ điều kiện làm tổng thầu. Trong báo cáo giám định của Bộ Kế hoạch Đầu tư cũng xác định”.
Trước câu hỏi cuối năm 2010, PVC phải nhận một số khoản nợ do tái cơ cấu, bị cáo có nắm rõ tài chính PVC không, ông Thăng trả lời đến hết 2010, PVC lãi 1.000 tỷ.
Ngay sau đó, đại diện VKS lập tức cắt lời và nhấn mạnh đây là báo cáo tài chính. Đại diện cơ quan công tố đề nghị ông Thăng nói về dòng tiền và tính thanh khoản.
Nguyên Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí nói báo cáo 2011 vẫn có lãi gần 200 tỷ. Đối với một doanh nghiệp hoạt động kinh tế thị trường thì cân đối dòng tiền là quan trọng nhất, còn tại thời điểm nhất định, việc khó khăn về thanh khoản là chuyện bình thường.
Quay lại vấn đề lựa chọn tổng thầu thiếu năng lực, đại diện VKS cho rằng việc này khiến dự án kéo dài. Cơ quan công tố nói quá trình thẩm vấn nhiều bị cáo thừa nhận trách nhiệm. Tuy nhiên với vị trí người đứng đầu, ông Thăng đã không thừa nhận trách nhiệm.
Ông Thăng khẳng định suốt quá trình điều tra và tại phiên tòa, bị cáo luôn nhận trách nhiệm là người đứng đầu. Tuy nhiên căn cứ quy định pháp luật, trách nhiệm HĐTV, Tổng giám đốc và các Phó tổng giám đốc được thực hiện theo quy định pháp luật. “Vì vậy để chỉ định PVC làm tổng thầu, căn cứ đánh giá của chủ đầu tư, Tổng giám đốc trên cơ sở đề nghị của các ban. Bị cáo luôn luôn nhận trách nhiệm…", bị cáo Thăng nói.
 |
| Đại diện VKS tại phiên xử vụ án. Ảnh: P.D. |
Ông Thăng phân trần về sức ép tiến độ, thời điểm triển khai dự án
Trả lời luật sư, bị cáo Đinh La Thăng nói Dự án nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 nằm trong nhiều dự án về điện, bao gồm điện khí điện than, điện gió… Trong chiến lược phát triển ngành điện Việt Nam, Tập đoàn Dầu khí phải đảm bảo cung ứng 30% tổng lượng điện cả nước. Vì vậy dự án trên được xem là dự án quan trọng, tiến độ hết sức cấp bách và được thực hiện cơ chế đặc thù.
Sau 10 năm, ông thấy việc ép tiến độ có phải nguyên nhân gây hệ lụy, hệ quả? Trả lời luật sư, ông Đinh La Thăng nói: "Sau 10 năm nhìn lại dự án, đặc biệt sau khi làm việc với cơ quan điều tra, VKS và tại phiên tòa, chúng tôi có đầy đủ các thông tin lúc triển khai không có được. Sau 10 năm nhìn lại, bản thân tôi có những việc do ép tiến độ mà anh em cấp dưới không đủ điều kiện thời gian cần thiết...".
Bị cáo Thăng nói quá trình điều tra đã nhận trách nhiệm, vai trò là người đứng đầu. Ông mong HĐXX xem xét bối cảnh trong tổng thể 10 năm trước, đặc biệt PVN là tập đoàn kinh tế có quy mô lớn nhất cả nước triển khai nhiều dự án trọng điểm trong điều kiện hành lang pháp lý chưa hoàn thiện.
"Vì vậy giữa cái đồng hành quyết liệt, sáng tạo với vi phạm quy định là hết sức mong manh, khó tránh khỏi", ông Thăng phân trần về sức ép tiến độ thời điểm triển khai dự án.
Luật sư hỏi: Tập đoàn có báo cáo Thủ tướng cho phép PVC làm tổng thầu dự án không?. Ông Thăng nói PVC đã làm một số dự án tương tự, tuy nhiên chỉ làm tổng thầu liên doanh. Tuy nhiên năng lực đã được kiểm nghiệm qua các dự án Nhiệt điện Cà Mau 1, Cà Mau 2, Vũng Áng 1, Nhơn Trạch 1.
Theo bị cáo Thăng dẫn chứng dự án Nhơn Trạch 2 cũng giao cho PVC và Lilama đã mang lại hiệu quả hơn 100 triệu USD so với đấu thầu quốc tế.
'Bị cáo có trách nhiệm trong việc thiếu kiểm tra'
Là người bào chữa cho bị cáo Đinh La Thăng, luật sư Nguyễn Huy Thiệp hôm nay cũng lên tiếng hỏi thân chủ của mình.
Trước câu hỏi nhận trách nhiệm vì là người đứng đầu hay vì chức năng nhiệm vụ người đứng đầu, bị cáo Thăng đáp: "Suốt quá trình điều tra cũng như tại tòa, bị cáo nhận trách nhiệm là người đứng đầu của tập đoàn. Còn về chức năng nhiệm vụ của Hội đồng thành viên (HĐTV) thì theo quy định của pháp luật. Phạm vi trách nhiệm của HĐTV tới đâu đã được quy định theo quy định của pháp luật".
"Sau khi đại diện cho HĐTV ký ban hành văn bản với tư cách là chủ tịch, ông có trách nhiệm trong việc kiểm tra, đôn đốc giám sát các đơn vị chức năng thực hiện hay không"?, luật sư hỏi tiếp. Bị cáo Thăng khai: "Bị cáo ngoài nhận trách nhiệm người đứng đầu, bị cáo có trách nhiệm trong việc thiếu kiểm tra, đôn đốc nắm bắt thông tin. Cái này một phần do anh em ở dưới làm theo tiến độ chưa kịp báo cáo".
Nguyên Chủ tịch HĐTV PVN cho rằng nếu ông thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, có thể phát hiện sai sót. "Đến giờ bị cáo mới biết sai nên nhận trách nhiệm”, ông Thăng nói.
Sau khi hỏi ông Thăng xong, luật sư Thiệp tiếp tục đặt câu hỏi với bị cáo Phùng Đình Thực - nguyên Tổng giám đốc PVN. Bị cáo Thực nói nếu theo điều lệ và quy chế làm việc, việc triển khai các việc làm cụ thể thực hiện Nghị quyết thì Ban điều hành chịu trách nhiệm. Liên quan tới hợp đồng số 33, ông Thực cho rằng quy định trách nhiệm ký kết, đàm phán hợp đồng là của chủ đầu tư. Cái nào vượt thẩm quyền chủ đầu tư, chủ đầu tư phải báo cáo cấp trên.
Liên quan tới số tiền thiệt hại, luật sư Thiệp hỏi bị cáo Nguyễn Xuân Sơn việc giám định đưa ra lãi suất tiền gửi tính tiền trong thanh toán có phù hợp và có căn cứ pháp lý không. Ông Sơn khẳng định cách tính như vậy không đảm bảo bản chất về kinh tế. Cũng trong phần thẩm vấn của mình, bị cáo ông Sơn khai quy định tiền gửi tối đa 14% nhưng tài khoản thanh toán chỉ được tính 0,2% tiền USD, tiền đồng là hơn 2 %. Bị cáo đề nghị con số thiệt hại HĐXX cần xem lại.
Trước đó, trong phiên xử sáng cùng ngày, HĐXX đã truy vấn nguyên Chủ tịch HĐTV PVN Đinh La Thăng về việc PVC có đủ năng lực làm tổng thầu dự án EPC tại nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2. Ông Thăng lý giải việc chọn PVC làm tổng thầu vì tình hình lúc đó rất cấp bách trong khi bộ máy giúp việc của HĐTV và các phòng ban đều báo cáo PVC đủ năng lực thực hiện.
Ông Thăng cũng khai khi yêu cầu tạm ứng 10% giá trị hợp EPC, bị cáo chưa biết hợp đồng này không đủ các điều kiện cần thiết.
Ngoài ra, HĐXX cũng thẩm vấn Trịnh Xuân Thanh cùng một số bị cáo khác về việc thực hiện hợp đồng EPC và lập hồ sơ khống tham ô 14 tỷ đồng.
 |
Vì sao ông Đinh La Thăng và đồng phạm hầu tòa?
Cáo trạng xác định ông Đinh La Thăng chỉ định PVC thực hiện, ký gói thầu EPC trái quy định. Sau đó, cựu Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí chỉ đạo cấp dưới tạm ứng sai quy định hơn 6,6 triệu USD và 1.300 tỷ đồng cho PVC để bị can Trịnh Xuân Thanh và đồng phạm sử dụng hơn 1.100 tỷ sai mục đích.
Nhóm cán bộ ngành dầu khí bị truy tố tội Cố ý làm trái do tham gia vào việc chỉ đạo PVC ký hợp đồng, tạm ứng và sử dụng tiền tạm ứng sai quy định. Riêng Trịnh Xuân Thanh, Vũ Đức Thuận và 8 người khác bị truy tố tội Tham ô tài sản do cấu kết lập hồ sơ khống để rút 13 tỷ đồng chia nhau sử dụng.
