Hồ Văn Mạnh (37 tuổi, trú xã Đông Thành, tỉnh Nghệ An) tạo vỏ bọc là doanh nhân thành đạt để thực hiện hàng loạt vụ mua bán động vật hoang dã với khối lượng lớn. Mạnh kết nối với nhiều đối tượng ở nước ngoài để tìm nguồn vảy tê tê. Sau vài khâu gia công đơn giản, Mạnh bán lại cho người khác để hưởng lợi.
 |
| Các bị cáo. |
Vỏ bọc của "ông trùm"
Trong một lần đi chơi, Mạnh quen biết Lê Quang Lợi (quê Nghệ An, sinh sống tại Lào). Từ tháng 1 đến tháng 10/2023, Mạnh đã 21 lần mua vảy tê tê của Lợi, với tổng khối lượng khoảng 4-5 tấn. Thời gian đầu, Mạnh trực tiếp nhận và chở vảy tê tê về tập kết tại nhà mẹ vợ là Trần Thị Ngọc (57 tuổi). Khi đã trở thành bạn hàng thân thiết, Mạnh chỉ chuyển tiền qua tài khoản cho Lợi và có người giao "hàng". Tổng số tiền hai bên giao dịch là hơn 17 tỷ đồng.
Ngoài ra, Mạnh mua vảy tê tê của vợ chồng Nguyễn Thị Long (41 tuổi) và Hồ Mai Yên (45 tuổi). Hai vợ chồng này là người cùng xóm với Mạnh, thường làm ăn bên Lào. Mỗi lần có vảy tê tê, Yên liên lạc với Mạnh thống nhất số lượng và giá cả. Tháng 2-4/2023, Mạnh đã 4 lần mua hàng với tổng cộng hơn 937 kg vảy tê tê, trị giá hơn 4,2 tỷ đồng.
Hồ Văn Mạnh còn mua của Phạm Thị Lập (41 tuổi) 1.539 kg vảy tê tê, trị giá hơn 7,6 tỷ đồng và mua của Cao Xuân Quý (37 tuổi) hơn 47 kg vảy tê tê, trị giá 238 triệu đồng. Cả hai đối tượng cùng trú xã Quảng Châu, tỉnh Nghệ An.
 |
| Bị cáo Hồ Văn Mạnh tại tòa. |
Giúp sức tích cực cho Hồ Văn Mạnh trong việc mua bán vảy tê tê là mẹ vợ, bà Trần Thị Ngọc. Số vảy tê tê sau khi thu mua, Mạnh mang về nhà mẹ vợ cất giấu, nhờ phân loại, làm sạch bụi bẩn, đóng vào các bao tải để giao cho khách.
Ngày 24/10/2023, khi bà Ngọc cùng 2 người phụ nữ đang phân loại, đóng bao vảy tê tê thì bị công an phát hiện, bắt quả tang. Tại hiện trường, công an thu giữ 110 bao tải đựng vảy tê tê, khối lượng 2.846 kg, trị giá hơn 14 tỷ đồng. Ngọc khai số vảy tê tê nói trên của con rể là Hồ Văn Mạnh gửi.
Từ đây, hành vi buôn bán hàng cấm của Hồ Văn Mạnh bị phát giác. Cơ quan chức năng xác định, Hồ Văn Mạnh đã mua của các bị cáo là hơn 7.160 kg vảy tê tê, trị giá hơn 35 tỷ đồng.
Mẹ vợ và con rể "dắt nhau" vào tù
Với hành vi phạm tội trên, Hồ Văn Mạnh và Trần Thị Ngọc bị truy tố và đưa ra xét xử về tội "Buôn bán hàng cấm" và "Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm". Các bị cáo Phạm Thị Lập, Hồ Mai Yên, Nguyễn Thị Long, Cao Xuân Quý bị truy tố về tội "Buôn bán hàng cấm".
Tại phiên tòa sơ thẩm mới diễn ra, các bị cáo thừa nhận hành vi buôn bán vảy tê tê vì hám lợi. Bị xét hỏi, Hồ Văn Mạnh khai, số vảy tê tê nói trên được mua theo đặt hàng của Phạm Hồng Thái (SN 1989) và Phạm Thanh Bình (SN 1991) cùng trú tại thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh. Ban đầu, bị cáo không biết vảy tê tê là mặt hàng cấm mua bán, nhưng sau đó do hám lợi nên vẫn thực hiện hành vi phạm tội.
Đồng phạm trong vụ án, bị cáo Trần Thị Ngọc khai không biết đây là vảy tê tê mà nghĩ là vảy con trút. Bị cáo giúp Hồ Văn Mạnh làm sạch bụi bẩn số vảy này rồi đóng bao theo hướng dẫn và có nhận tiền từ con rể.
 |
| Bị cáo Trần Thị Ngọc, mẹ vợ của bị cáo Mạnh. |
Trước bục khai báo, các bị cáo đều thể hiện sự ăn năn hối lỗi về hành vi phạm tội của bản thân và xin tòa xem xét giảm nhẹ hình phạt. Hai vợ chồng bị cáo Yên, Long trình bày hoàn cảnh khó khăn, con cái còn nhỏ để xin được Nhà nước khoan hồng.
Xem xét vai trò của từng bị cáo trong vụ án, Hội đồng xét xử cấp sơ thẩm tuyên phạt Hồ Văn Mạnh 6 năm tù về tội Buôn bán hàng cấm, 1 năm tù về tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm. Tổng hình phạt chung bị cáo Mạnh phải chấp hành là 7 năm tù.
Bị cáo Trần Thị Ngọc bị tuyên phạt 2 năm tù giam về tội Buôn bán hàng cấm, 1 năm tù giam về tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm; tổng hình phạt chung là 3 năm tù giam.
 |
| Làm sạch lô hàng giúp con rể, mẹ vợ vào tù. |
Đối với các bị cáo phạm tội Buôn bán hàng cấm, Hội đồng xét xử tuyên phạt Phạm Thị Lập và Hồ Mai Yên mỗi bị cáo 3 năm tù giam; bị cáo Nguyễn Thị Long 2 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo và Cao Xuân Quý 15 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.
Đối với Lê Quang Lợi, Phạm Hồng Thái và Phạm Thanh Bình, trong quá trình điều tra không có mặt tại địa phương. Cơ quan chức năng đã tách hành vi của những người này thành vụ án riêng, sẽ xử lý khi bắt được.
Sách về Pháp luật
Cuốn sách "Bảo đảm quyền bào chữa của bị cáo trong xét xử sơ thẩm các vụ án hình sự ở Việt Nam" sẽ góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, thực tiễn bảo đảm quyền bào chữa của bị cáo trong hoạt động xét xử sơ thẩm các vụ án hình sự của TAND hiện nay.
