Phân biệt bệnh sởi và sốt phát ban

Thưa bác sĩ, con tôi bị sốt kèm nổi ban nhỏ. Tôi không rõ con bị sốt phát ban hay mắc bệnh sởi, mong bác sĩ chỉ ra dấu hiệu nhận biết.

Bác sĩ chuyên khoa I Lê Văn Giai, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai

Hầu hết trường hợp sốt phát ban là do nhiễm virus. Trong đó, nhóm virus đường hô hấp chiếm đa số và đa phần chúng đều lành tính. Trong khi đó, sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính đường hô hấp và rất dễ lây, thường gặp ở trẻ em.

Phân biệt sốt phát ban và bệnh sởi

Trong giai đoạn ủ bệnh, sốt phát ban và sởi có biểu hiện khá giống nhau, thể hiện qua những triệu chứng như: bệnh nhân bị sốt (sốt nhẹ hoặc sốt cao 38-39 độ C), xuất hiện cảm giác mệt mỏi, lừ đừ, trẻ nhức mỏi các cơ bắp, biếng ăn, biếng bú, một số trẻ có thể bị nôn ói hoặc tiêu chảy.

Sự khác biệt giữa sốt phát ban và bệnh sởi rõ rệt nhất là vào giai đoạn toàn phát. Bệnh sởi thường khởi phát bằng triệu chứng sốt cao kèm theo các dấu hiệu như: ho, chảy mũi, nổi hạch (cổ, sau tai); viêm kết mạc, giác mạc (đau mắt đỏ, mắt lèm nhèm, phù nề mí mắt); tiêu chảy.

Ba mẹ cũng có thể căn cứ vào đặc điểm của nốt ban để phân biệt sốt phát ban và bệnh sởi:

• Đối với sốt phát ban thông thường, hồng ban có dạng mịn và sáng, ít gồ lên mặt da. Ban nổi đồng loạt khắp cơ thể trẻ và sau khi bay thường không để lại dấu tích gì trên da.
• Đối với bệnh sởi, các ban đỏ xuất hiện từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 6 của bệnh. Lúc đầu, ban xuất hiện ở sau tai, sau đó lan ra mặt, dần xuống ngực bụng và ra toàn thân. Ban sởi cũng biến mất theo thứ tự đã nổi trên da. Đặc điểm ban sởi là ban dạng sẩn (ban gồ lên mặt da), khi bay sẽ để lại những vết thâm rất đặc trưng thường được gọi là “vằn da hổ”.

Biến chứng của sởi và sốt phát ban

Hầu hết trường hợp sốt phát ban là lành tính. Nếu được chăm sóc đúng cách, hợp lý, trẻ sẽ khỏi bệnh sau 5-7 ngày mà không có bất kỳ biến chứng nguy hiểm nào.

Phát ban do virus sởi có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đặc biệt là những trẻ có sức đề kháng yếu như sinh non, suy dinh dưỡng…

Biến chứng thường gặp ở bệnh nhân mắc sởi là: viêm tai giữa, viêm phổi, viêm não, màng não, viêm loét kết mạc, giác mạc có thể gây mù lòa và thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng.

Cách phòng bệnh cho trẻ

• Đối với bệnh sởi, trẻ cần được tiêm phòng vaccine đủ 2 mũi. Mũi 1 khi trẻ đủ 9 tháng tuổi sẽ ngăn ngừa được 80-85% nguy cơ mắc bệnh. Mũi 2 khi 18 tháng tuổi thì khả năng phòng ngừa lên đến 95%.
• Ngoài ra, khi trẻ bị bệnh, phụ huynh nên có cách chăm sóc trẻ phù hợp. Cho trẻ ăn đầy đủ dinh dưỡng, uống nhiều nước, ăn các loại trái cây có màu vàng như xoài, đu đủ...
• Thường xuyên vệ sinh sạch sẽ thân thể của trẻ, đặc biệt là vùng da, răng miệng và mắt.
• Không cho trẻ đến gần, tiếp xúc với trẻ mắc sởi hoặc nghi mắc sởi.
• Đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi phát hiện có các dấu hiệu nghi mắc sởi (sốt, ho, chảy nước mũi, phát ban) để được khám, điều trị kịp thời và phòng các biến chứng nặng.