Độ tuổi đồng thuận tình dục hiện tại của Nhật Bản là 13, không thay đổi từ năm 1907. Ảnh minh họa: Nikkei. |
Giữa tháng 3, nội các Nhật Bản thông qua dự luật công nhận hành vi xâm phạm tình dục ngay cả khi không có bạo lực thể xác hoặc ép buộc, đồng thời nâng độ tuổi đồng thuận tình dục từ 13 lên 16.
Độ tuổi đồng thuận tình dục hiện tại của Nhật Bản là 13, không thay đổi kể từ khi quy định được ban hành vào năm 1907. Nhật Bản là quốc gia có độ tuổi đồng thuận tình dục thấp nhất trong nhóm G7 (các quốc gia có nền kinh tế công nghiệp phát triển).
Một hội đồng của Bộ Tư pháp cũng đang khuyến nghị định nghĩa lại hành vi hiếp dâm để giúp phán quyết của tòa án nhất quán hơn. Như hiện tại, cần phải chứng minh rằng không chỉ quan hệ tình dục không có sự đồng thuận mà nạn nhân phải cho thấy mình không thể kháng cự do bị "bạo lực hoặc đe dọa".
Luật mới sẽ cho phép các tòa án xem xét việc đánh thuốc mê, say xỉn "khiến nạn nhân mất cảnh giác" và thao túng tâm lý theo định nghĩa của họ. Thị dâm, quay chụp lén cũng sẽ bị đặt ngoài vòng pháp luật.
Câu chuyện trong chiếc hộp đen
Theo Philip Patrick, giảng viên của một trường đại học ở Tokyo và là nhà báo tự do, việc Nhật Bản chỉ mới cập nhật luật về độ tuổi đồng thuận là một điều đáng lo ngại, vì cho thấy xã hội đang thờ ơ với trẻ vị thành niên dễ bị tổn thương và các nạn nhân bị tấn công tình dục khác.
Giữa tháng 4, cựu ngôi sao Jpop Kauan Okamoto tuyên bố đã bị lạm dụng tình dục bởi nhà sản xuất âm nhạc hiện đã qua đời Johnny Kitagawa khi anh 15 tuổi.
Okamoto nghĩ rằng nhiều nam sinh khác từng làm việc cho Kitagawa cũng bị lạm dụng theo cách tương tự, nhưng phần lớn không dám lên tiếng vì sợ bị hủy hoại sự nghiệp nghệ thuật chỉ mới bắt đầu của mình.
"Tôi tin rằng hầu hết thiếu niên đến ở tại chỗ của Johnny đều là nạn nhân. Tôi có thể nói rằng 100-200 chàng trai đã luân phiên ở đó trong suốt 4 năm tôi làm việc cho ông ta", anh nói với các phóng viên.
Kauan Okamoto nói rằng anh đã bị nhà sản xuất âm nhạc Johnny Kitagawa lạm dụng khi 15 tuổi. Ảnh: AP. |
Câu chuyện của Okamoto chỉ là một trong những vụ việc hiếm hoi liên quan đến tội phạm tình dục được công khai và gây chú ý ở xứ sở mặt trời mọc.
Về số liệu thống kế, Nhật Bản có tỷ lệ tội phạm tình dục ở mức thấp 1,02 trên 100.000 công dân (con số của Anh là 27). Những câu chuyện lạm dụng khủng khiếp không xuất hiện trên tin tức. Lạm dụng tình dục cũng hiếm khi được đưa vào cốt truyện trong các bộ phim truyền hình.
Thế nhưng, trên thực tế, câu chuyện có thể rất khác. Theo Patrick, một trong những lý do khiến tội phạm tình dục được thống kê ở Nhật ở mức thấp là vì mọi người ngại lên tiếng, trình báo. Theo một thống kê năm 2017, chỉ 4% phụ nữ, những người tham gia từ 16 tuổi trở lên, bị lạm dụng tình dục có thể tố cáo thủ phạm.
"Câu trả lời nằm ở thái độ 'black box' (hộp đen) truyền thống của Nhật Bản đối với tội phạm tình dục. Trong một nền văn hóa mà việc bày tỏ quan điểm hoặc ý định trực tiếp bị coi là bất lịch sự và gây tổn hại đến sự hòa hợp xã hội, rất khó để xác định điều gì đã xảy ra trong một cuộc gặp gỡ riêng tư giữa hai cá nhân. Cảnh sát và cơ quan tư pháp cũng không muốn tham gia".
Lên tiếng và thay đổi
Tuy nhiên, với cái gọi là gaiatsu (áp lực bên ngoài), Nhật Bản đang cho thấy sự thay đổi, đặc biệt là quan điểm, thái độ đối với tội phạm tình dục.
Không phải tất cả phong trào phản đối lấy cảm hứng từ phương Tây đều lan sang Nhật Bản, nhưng #MeToo đã thành công vào năm 2017. Hành vi của những người nổi tiếng được chú trọng, đặc biệt chú ý đến cách các ngôi sao tương tác với những người hâm mộ còn rất nhỏ tuổi của họ.
Năm 2017, Tatsuya Yamaguchi, tay bass của ban nhạc nổi tiếng Tokio, đã xin lỗi và tạm dừng hoạt động sau khi cưỡng hôn một nữ sinh trung học. Nam diễn viên Keisuke Koide đã bị hủy hợp đồng đóng phim truyền hình khi bị phân phui việc quan hệ với một cô gái 17 tuổi.
Shiori Ito trở thành biểu tượng của phong trào #Metoo tại Nhật Bản. Ảnh: Reuters. |
Năm 2019, một loạt các vụ tha bổng liên quan đến các vụ lạm dụng tình dục trong đó phần lớn nạn nhân là trẻ vị thành niên đã gây ra sự phẫn nộ trên khắp đất nước.
Một trong số đó là vụ án khủng khiếp ở Nagoya. Một người đàn ông được tha bổng mặc dù thẩm phán thừa nhận rằng ông ta đã nhiều lần hãm hiếp con gái tuổi teen.
Trước áp lực dư luận, tòa án cấp cao hơn đã bác bỏ phán quyết này và người đàn ông bị kết án 10 năm tù.
Năm 2021, Yoshiro Mori buộc phải từ chức chủ tịch Ủy ban Tổ chức Olympic Tokyo sau khi ám chỉ rằng phụ nữ nói quá nhiều trong các cuộc họp.
Nhà báo Shiori Ito, người đã thắng kiện, được bồi thường sau nhiều năm cáo buộc một lãnh đạo cấp cao cưỡng hiếp mình, đã xuất bản cuốn hồi ký Black Box, trở thành biểu tượng của phong trào #Metoo và nỗ lực vận động thay đổi luật hiếp dâm tồn tại hàng thế kỷ của Nhật Bản.
Ito mong muốn phụ nữ, nhất là phụ nữ Nhật Bản, có thể mạnh dạn nói lên những điều mình phải chịu đựng. "Ở Nhật Bản, việc phụ nữ dám đứng ra nói rằng mình bị cưỡng hiếp là rất khó tưởng tượng. Tôi không phải là một phụ nữ dũng cảm, chỉ là tôi không còn sự lựa chọn nào khác", cô nói.
AI có cướp đi công việc của chúng ta?
Trong cuốn AI chuyện chưa kể, tác giả Tomoe Ishizumi cho rằng đây chỉ là công cụ tối ưu không hơn không kém. Có một điều chắc chắn rằng AI có thể thay thế phần lớn công việc mà con người đang làm hiện nay. Tuy nhiên, chúng ta không nên nghĩ máy móc sẽ cướp đi công việc của con người mà hãy nghĩ rằng máy móc sẽ làm những công việc vất vả để con người có thời gian sáng tạo hơn.