Phụ huynh sợ con tụt hậu nếu không được học AI, bán dẫn

Học sinh cũng muốn tiếp cận trí tuệ nhân tạo, bán dẫn ngay từ phổ thông thay vì chờ lên đại học. Ảnh: Bleeping Computer.

“Hôm trước, trong một hoạt động ngoại khóa ở trường, con có ý tưởng nhưng không biết sử dụng các phần mềm thiết kế. Con và mẹ đã viết ý tưởng rồi nhờ công cụ AI làm hình ảnh”, Minh Ngọc (học sinh lớp 8 tại quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ.

Chị Hà Linh (mẹ của Minh Ngọc) cũng bất ngờ về kết quả mà AI đưa ra. Theo chị, nhiều học sinh phổ thông hiện nay đã thành thạo việc sử dụng máy tính, tin học, nếu các trường phổ thông cho trẻ tiếp cận trí tuệ nhân tạo (AI) từ sớm, đây sẽ là công cụ hữu ích cho trẻ trong việc học.

Trẻ tự học thì sợ sai đường, không học thì sợ tụt hậu

Minh Ngọc vốn yêu thích các môn học, kiến thức liên quan đến công nghệ. Từ năm ngoái, em đã nghe tới khái niệm AI qua bạn bè và tự tìm hiểm trên mạng. Hiện tại, Ngọc đã có thể sử dụng các công cụ AI như ChatGPT để tìm bài tập, xây dựng kịch bản cho các cuộc thi, thiết kế ảnh…

Thấy con biết ứng dụng AI để việc học hiệu quả hơn, chị Linh mừng, song lo ngại bởi con chưa được định hướng. Hiện tại, trường con gái chị theo học không có hoạt động nào dạy về AI. Chủ yếu, các con “tự bảo nhau mày mò, tìm hiểu”. Nếu con cứ thoải mái sử dụng, chị sợ con lạm dụng AI như nhiều người vẫn nói.

Trong khi đó, chị Thanh Mai, phụ huynh có con đang học tại một trường THPT ở quận Cầu Giấy (Hà Nội), lại sợ con bị tụt hậu, ít cơ hội nếu không biết gì về AI.

Con đang ở độ tuổi định hướng nghề nghiệp, thích công nghệ, máy tính, chị Mai muốn con được tiếp cận những nội dung này, đặc biệt là AI, sớm hơn để làm nền tảng cho việc học đại học và tìm kiếm việc làm sau này.

Do đó, mỗi khi con chủ động xin tiền để mua các công cụ học tập liên quan công nghệ thông tin, hoặc mua bản nâng cấp của các công cụ AI, chị Mai đều đồng ý. Thỉnh thoảng, chị cũng “dùng ké” các công cụ, được con chỉ cách “huấn luyện” AI để có được kết quả như ý muốn.

Nhiều người bạn của con cũng đam mê tìm hiểu lĩnh vực này. Người mẹ ví trí tuệ nhân tạo như một “trào lưu” mới đối với học sinh. Các con dùng các công cụ AI thường xuyên và coi như bạn đồng hành, dù đôi khi chị cũng phải nhắc nhở con không được lạm dụng, nhất là lúc làm bài tập, bài kiểm tra.

“Trường con tôi học chưa triển khai nội dung học nào liên quan tới AI, nhưng thấy các trường khác có câu lạc bộ hoặc môn tích hợp, tôi thấy hứng thú và cũng muốn con được trải nghiệm”, chị Mai nói.

Dù vậy, chị Thanh Mai cho rằng mong muốn là một chuyện, còn tính khả thi khi triển khai chương trình lại là một chuyện khác. Vài tháng trước, chị từng đọc một bài báo nói về việc Trung Quốc triển khai dạy AI ở trường học nhưng chưa được phụ huynh tin tưởng vì thiếu cơ sở vật chất, giáo viên chuyên môn chưa cao.

Người mẹ hiểu rằng bước đầu, các trường có thể sẽ gặp khó khi triển khai chương trình liên quan công nghệ mới. Dù vậy, chị vẫn mong điều này sớm thực hiện được để con chị kịp tiếp xúc với các kiến thức về AI trước khi lên đại học.

Không chỉ AI, chị Hà Linh cho rằng kể cả bán dẫn - lĩnh vực đang rất được quan tâm - cũng nên được đưa vào trường phổ thông để các con bắt kịp xu hướng.

Tuy nhiên, theo chị, thay vì đưa vào làm môn học riêng biệt, bắt buộc, khiến những trẻ không thích phải nặng nề học tập, các trường có thể đưa nội dung này vào các hoạt động ngoại khóa hoặc tích hợp, giới thiệu kiến thức cơ bản, khái niệm về AI, bán dẫn trong các môn học STEM.

Học sinh trường THPT Bùi Thị Xuân tham gia câu lạc bộ AI tại trường. Ảnh: CLB AI THPT Bùi Thị Xuân.

Đã có trường thí điểm

Hiện nay, một số trường THCS, THPT trên cả nước đã tổ chức câu lạc bộ về trí tuệ nhân tạo dành cho học sinh. Ví dụ, trường THPT chuyên Lê Hồng Phong (TP.HCM) tổ chức thí điểm cho học sinh tiếp cận với AI thông qua các dự án lập trình, câu lạc bộ... Mục đích của trường là cung cấp cho học sinh nền tảng về AI, kỹ năng sáng tạo trong việc sử dụng AI như một công cụ.

Hay tại trường THPT Bùi Thị Xuân (TP.HCM), từ năm học 2023-2024, nhà trường cũng đã tổ chức câu lạc bộ trí tuệ nhân tạo dành cho học sinh. Mỗi tuần, học sinh có 2 buổi tham gia câu lạc bộ, kéo dài trong 45 phút.

Các em được giảng viên đại học truyền tải những kiến thức, khái niệm ban đầu về AI. Nhà trường mong muốn câu lạc bộ có thể khơi dậy đam mê của học sinh về lập trình, trí tuệ nhân tạo.

Những năm gần đây, TP.HCM cũng chủ trương dạy trí tuệ nhân tạo cho học sinh. Từ năm học 2022-2023, thành phố đã có thông tin về việc chọn 5 trường THPT và một trường THCS ở mỗi quận, huyện để thí điểm dạy AI. Theo đó, nội dung về AI được lồng ghép vào môn Tin học, đồng thời bổ sung vào các hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ, hội thi...

Đến năm học 2024-2025, thành phố tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh, tăng cường định hướng cho trẻ tiếp cận trí tuệ nhân tạo. Các trường thí điểm như THPT chuyên Lê Hồng Phong được giao nhiệm vụ tiếp tục dạy thí điểm AI, giúp học sinh hiểu hơn về công nghệ mới và biết cách ứng dụng AI trong đời sống.

Trong khi đó, ở Hà Nội, bà Nguyễn Thị Minh Thúy, Hiệu trưởng trường THCS và THPT Nguyễn Siêu, cho biết sẽ đưa nội dung về bán dẫn vào chương trình hướng nghiệp cho học sinh THPT và tích hợp vào môn Khoa học tự nhiên ở bậc THCS. Đây là trường đầu tiên cho học sinh tiếp cận và định hướng về công nghệ bán dẫn.

Trong Ngày hội STEAM, học sinh trường Nguyễn Siêu được tìm hiểu về công cụ cấu thành các con chíp bán dẫn. Ảnh: Ngọc Bích.

Theo đó, với chương trình hướng nghiệp, học sinh được giải thích khái niệm, giới thiệu về vật liệu bán dẫn, các ngành học liên quan và nơi đào tạo, việc làm sau tốt nghiệp...

Còn với tích hợp vào môn Khoa học tự nhiên của bậc THCS, trường đã lên lộ trình. Đầu tiên, trường đào tạo giáo viên theo chuẩn quốc tế, sau đó, thầy cô chọn lọc kiến thức, xây dựng chương trình rồi xin cấp phép, dự kiến triển khai sau 2 năm nữa.

Tại tọa đàm "Tầm nhìn, định hướng tương lai cho giáo dục trong kỷ nguyên AI" diễn ra vào sáng 20/3, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng nhìn nhận bối cảnh hiện nay có nhiều thuận lợi để đưa AI vào giáo dục phổ thông, bao gồm công tác quản lý, quản trị trường học, công tác giảng dạy.

Trong đó, Đảng, Nhà nước đã triển khai Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và gần đây là Nghị quyết 57 về phát triển khoa học, công nghệ. Riêng trong lĩnh vực giáo dục, Bộ Chính trị, Chính phủ đưa ra yêu cầu phải đẩy nhanh các quá trình này.

"Mấu chốt là tập trung đào tạo giáo viên, cán bộ quản lý, hướng tới học sinh", ông Thưởng nói.

Thứ trưởng giao Vụ Giáo dục phổ thông tham mưu việc đưa AI vào chương trình nhanh và mạnh mẽ hơn, trước tiên có thể ở môn Tin học, Công nghệ hoặc một môn độc lập.

Đồng thời, các Sở GD&ĐT cần chủ động đào tạo, bồi dưỡng giáo viên sử dụng công cụ này, thí điểm tại một số trường học có điều kiện phù hợp như trường chuyên, trường chất lượng cao để đánh giá, rút kinh nghiệm.

"Lãnh đạo các sở cần chủ động trong việc đưa AI vào trường phổ thông, không chờ đợi", thứ trưởng đề nghị.