Phương Thanh: 'Trên sân khấu tôi làm xiếc nhiều hơn hát'

Nữ ca sĩ tuổi 40 tâm sự: "Tôi là ca sĩ, ca ra lời ca tiếng hát là chia sẻ cảm xúc nội tâm, nhưng giờ họ lại thích khác, bài hát nào cũng biên đạo với vũ đạo nhảy múa, không còn như xưa. Thương trường sao tôi theo vậy, muốn lộn tôi nhảy lộn, vui là chính".

Mọi thứ cứ diễn ra như một lẽ tự nhiên nhất, chị hạnh phúc với những điều mình đang có. Chị chọc cười người đối diện với câu chuyện, nếu có đau khổ hay day dứt gì, thì đó chính là nghiệp tình chưa trả được, vì ngày xưa đã có lúc vô tình gây thương nhớ cho ai đó.  

- Ở tuổi 40, chị lại làm nghề với một sắc thái khá trẻ trung, thậm chí là quậy hơn thay vì đằm thắm và đi vào chiều sâu. Nhiều người cho rằng chị đang bế tắc, chị nghĩ sao?

- Bây giờ mỗi lần xuất hiện trên sân khấu, tôi "làm xiếc" nhiều hơn là hát, khán giả có vẻ như khoái chí cũng như tán thưởng điều này rất nhiều. Giờ đây âm nhạc đang vào chu kỳ xem ca nhạc, không phải nghe ca nhạc. Tôi là ca sĩ, ca ra lời ca tiếng hát là chia sẻ cảm xúc nội tâm, nhưng giờ họ lại thích khác, bài hát nào cũng biên đạo với vũ đạo nhảy múa, không còn như xưa. Thương trường sao tôi theo vậy, muốn lộn tôi nhảy lộn, vui là chính. Là nghệ sĩ đôi khi cũng phải biết chấp nhận đáp ứng nhu cầu và thị hiếu của khán giả, tất nhiên tôi vẫn mong muốn mình được hát sẽ sướng hơn.

"Tôi không phải là người cuồng đạo".

- Chị có nuối tiếc không khi thời thế thay đổi như thế?

- Những sân khấu được hát, nơi đó chỉ có để nghe hát ngày càng ít, như Duyên dáng Việt Nam chẳng hạn, năm nay nghỉ luôn rồi. Hay như Làn sóng xanh cũng là sân khấu tôn vinh tiếng hát, giờ không còn nữa. Bù lại, giờ mọi người đang tôn vinh giọng hát thật, hát nhép bị tẩy chay cũng xem như là sự an ủi. Ai nghiêm túc, ai thực sự có tài năng sẽ được coi trọng và tôn vinh. Một người được cái nọ mất cái kia cũng là quy luật nên không việc gì phải nuối tiếc.

- Với thực tế như vậy sẽ khó khăn cho chị, bởi chị đâu còn máu lửa như thuở 18 để có thể hát live vài chục bài?

- Không vấn đề gì, nếu trong không gian phòng trà khán giả muốn tôi hát tới đâu, tôi đáp ứng đến đó. Còn âm thanh sân khấu, tôi chịu thật, nó tệ lắm. Người hát cũng ngại để phô diễn, đúng hơn là không phô diễn nổi. Hát là cảm xúc đi tới cảm xúc, còn âm thanh chát chúa làm sao phô diễn được. Tôi nghĩ đó là nguyên nhân ra sân khấu các ca sĩ phải dùng chiêu trò như nhảy múa để phân tán sự tập trung của khán giả. Tôi hiện giờ đã 40 tuổi vẫn phải "làm xiếc" để nó qua đi. 

- Nói thế chua chát quá vì vô tình cả người diễn lẫn người nghe không biết mình đang thưởng thức hay đang làm cái gì trong cái không gian âm nhạc?

- Tôi không cho đó là cay đắng hay xót xa gì, đó là một góc nhìn hài hước, thương trường sao mình phải biến hóa theo vậy, dù mình không còn là mình. Tuy nghệ sĩ không được hát đúng nghĩa, nhưng họ vẫn làm người khác vui và đáp ứng được yêu cầu của thời cuộc. Đó là sự thức thời, thời bây giờ là xem hát, sẽ có lúc nó lại quay về những bản chất vốn dĩ đương nhiên tồn tại. Duy trì sự sống khác với con đường mình đi. Tôi vẫn cần duy trì để giữ khán giả, những người có nhu cầu nhìn thấy và giao lưu với tôi hàng ngày.

- Chị duy trì và mong muốn bao giờ cho đến ngày xưa?

- Không! Ngày xưa không bao giờ trở lại, đó là điều chắc chắn. Bạn phải thừa nhận với tôi thời gian sẽ mang đến những trải nghiệm có tính chiều sâu, mọi thứ cùng thời gian cũng phải sâu sắc hơn. Tôi vẫn có những không gian để mình đắm chìm và được chia sẻ. Sự thức thời cũng là sự phù hợp với từng đối tượng, không phải là đồng loạt. Tuy nhiên, đôi khi cũng chạnh lòng là khi trẻ được hát sâu sắc còn về già lại hời hợt. Hơi ngược quy luật một chút. Bây giờ hát nhiều lúc nhanh và vội quá.

"Trên sân khấu tôi làm xiếc nhiều hơn là hát".

- Có phải không gian âm nhạc ngày càng hẹp lại, vì thế chị lựa chọn một cuộc sống không sân si sân khấu, lui vào thiền và đạo nhiều hơn. Nhiều người thậm chí còn nói chị đi tu, duy tâm và có phần cuồng tín?

- Tôi không tu! Con người ai cũng có đạo. Đạo Phật, đạo Thiên Chúa, đạo Hồi… để ý sẽ thấy chữ đạo đứng đầu và làm chủ, chỉ khác nhau chữ Phật, Chúa và Hồi. Như vậy, chữ đạo là đi theo suốt cuộc đời một con người, nó giúp người ta cân bằng giữa những cái tham sân si ở cuộc sống, đạo giúp mình dừng lại.

Ai nói tôi cuồng tín là họ chẳng hiểu gì về tôi. Một người nói ra quan điểm sống là họ đã biết mình và biết lí trí của mình thế nào. Mê tín là tin một cách điên cuồng khờ dại, đến mức ai nói gì cũng nghe. Tôi không như vậy, tôi không mê nhưng tôi tin vào những gì đạo dạy. Đạo là hướng tâm, để mình sống đúng và thanh thản.

- Nói như chị, một số nghệ sĩ trẻ hiện nay nói về chuyện tu, pháp danh với công chúng có vẻ kệch cỡm và buồn cười?

- Trong đạo có một ý là khi người ta giác ngộ được tất cả mọi thứ mới tu được. Tu không phải ở mồm, la toáng lên lại càng không. Bạn nhìn những người tu hành và so sánh với những người đã nói mình tu sẽ thấy tu là gì, khác nhau ra sao. Tôi sẽ không nói về người khác trong câu chuyện của mình, nhất là các em còn nhỏ, tôi từng này tuổi vì sao đi nói về những câu chuyện đó.

- Còn vụ "khóa môi" gần đây của hai nhà sư và một "ông hoàng", là người khá hiểu về Phật pháp, chị có suy nghĩ thế nào?

- Chuyện này ai nhìn thấy cũng có suy nghĩ riêng, việc đúng sai thế nào bản thân các sư thầy phải chịu trách nhiệm. Tôi đã nói đây là cái nghiệp các thầy tự gây ra, người tu hành không ai hành động phàm tục và buồn cười như thế. Các thầy chưa thoát khỏi cõi trần, trong lúc cao hứng đã mất kiểm soát để có hành vi thật lố bịch và xúc phạm đạo Phật, vượt ra ngoài khuôn khổ về tư cách cá nhân của một người tu hành.

Tôi vừa có chuyến đi Tây Tạng về, mới thấy nhà sư ở đó họ thực sự là những người tu hành đắc đạo. Họ tu trên núi cao, đời sống khổ cực tới mức bạn không thể tưởng tượng nổi, chùa tồn tại cả trăm năm xuống cấp nghiêm trọng, mặc dù các tăng ni phật tử muốn đóng góp để làm mới và thậm chí họ có thừa khả năng để xây những ngôi chùa to và hoành tráng hơn ta rất nhiều nhưng họ không làm thế.

Người tu hành là vậy, họ đâu cần những thứ vật chất tầm thường, ở ta bây giờ chùa lớn chùa bé, đua nhau xây dựng, phật tử thập phương cung tiến chỉ để xây chùa cho to cho đẹp, nhưng thực sự đó không phải là mục đích của người tu hành. Người tu hành chính nghĩa không cần những thứ như vậy. Nói chung tu cũng năm bảy loại, không phải ai tu cũng đắc đạo. Suy cho cùng, gây nghiệp phải trả nghiệp.

- Chị có ngộ ra được điều gì không khi mình cũng là một đệ tử trung thành của đạo Phật?

- Đơn giản lắm. Tôi sửa chính mình. Hơn 20 năm trước tôi đánh nhau, giờ tôi không đánh nữa. Ngày xưa không hài lòng điều gì, tôi cãi cha cãi mẹ, còn bây giờ tôi không dám làm thế vì hiểu được những hành động đó thật sai trái. Tôi tu vậy đó, chỉ là ngộ ra cuộc sống của mình từ những điều nhỏ bé. Tu là tu cho bản thân, dòng họ, tích những điều hay đó cho con cái, không phải cho ai khác để tôi phải chứng minh với ai. Ai thấy được cái nghiệp của bản thân, gia đình để sống tốt dần lên cũng là tu. 

Phương Thanh từ chối các câu hỏi liên quan đến con và người đàn ông bên cạnh.

- Vậy cái nghiệp nặng nhất cho đến giờ chị vẫn không trả được là gì?

- (Cười) Là nghiệp tình. Những thứ cố tình và vô tình đều mang tội, nhưng sự thật, nhiều khi cái vô tình tội còn nặng hơn. Tôi vô tình gây thương nhớ cho ai đó, sau đó bỏ người ta đi, không lưu luyến gì, còn người ta cứ nhớ thương mình, thậm chí từ chối cuộc sống hôn nhân để nhớ thương mình. Nghiệp nặng! (cười lớn).

- Chị nhất định không nói về người đàn ông của mình, không nói cả chuyện đám cưới?

- Hạnh phúc của tôi, hay đám cưới không liên quan tới chuyện này. Có những thứ sinh ra đã rõ ràng, nhưng cũng có những thứ phải giấu đi. Tốt quá hay xấu quá đều phải giấu. Nhất là phụ nữ, càng phải ngấm điều này, có người đàn ông nào thích một người phụ nữ "trong nhà chưa tỏ ngoài ngõ đã tường". Đó là cái duyên đàn bà, phải có để phòng khi mình gãy đò một lần, người đàn ông khác họ nhìn vào họ còn thương. Đời thường ai chả giống nhau, đó là đau khổ và hạnh phúc. Tôi khác mọi người là tôi làm nghề hát. Nhân đây tôi cũng chia sẻ là tôi rất ghét người phỏng vấn cứ hỏi về người đàn ông trong bóng đêm. Khi nào tôi thích nói, tôi sẽ tự nói, còn không đừng hỏi nữa.

- Cả chuyện con gái, chị cũng từ chối những câu hỏi?

- Có lần tôi đến đón con, tối về cháu nói: "Từ sau mẹ đừng đến trường con nữa, mẹ đến làm loạn trường, con không thích". Tôi đến đón cháu, các phụ huynh, các cháu đều nhận ra, mọi người xúm vào hỏi thăm, xin chữ ký tạo nên một không gian náo nhiệt. Tối về con tôi nói thế, một lời nói thẳng khiến người lớn phải sựng lại. Đó là lý do khiến tôi từ chối tất cả những câu hỏi liên quan tới con. Bạn thấy có hợp lý không?

Theo Cảnh Sát Toàn Cầu