Hà Nội vốn nổi tiếng với những khu phố cổ. Cũng không đâu có lối sinh hoạt độc đáo và đặc trưng riêng như người Hà Nội. Có khi vài ba thế hệ tới mười mấy hộ gia đình cùng sinh sống trong những con ngõ nhỏ hun hút, tối tăm, quanh co trong lòng phố.
Điểm chung dễ nhận ra nhất của những ngõ nhỏ này là khoảng sân cuối ngõ dành cho mọi hoạt động sinh hoạt của cả ngõ, từ nước ăn, vệ sinh cá nhân, đánh răng rửa mặt, tắm rửa kỳ cọ cho tới nấu nướng. Diện tích để ăn ở, ngủ nghỉ rất bé, có khi chỉ vài mét vuông, hoặc xa xỉ lắm thì độ hơn chục mét vuông.
Điều kiện sinh hoạt chật chội là thế, trong những con ngõ bé xíu ấy đôi khi lại ẩn chứa những bất ngờ thú vị mà ít ai biết tới: là văn hóa quà ngõ.
 |
| Gà xé phay - món ăn "phải thử" khi đến với quán gà phố Hàng Đào. |
Đã bao lâu đi lại trên phố cổ gần Bờ Hồ, vậy mà bây giờ tôi mới có cơ duyên phát hiện ra có một quán nhỏ bé xíu trong ngõ 42 Hàng Đào. Quán này không treo biển hiệu hay bất cứ một dấu hiệu nào để biết đây là quán ăn. Cứ đi thẳng vào ngõ qua khoảng tối quen thuộc, bạn sẽ thấy căn phòng nhỏ, độ hơn chục mét vuông một chút, nhưng rất đông đúc.
Chẳng hiểu người ta kê bàn ghế kiểu gì mà giỏi thế, người nọ ngồi san sát người kia. Thế nên tôi mới hay bảo rằng quà ngõ phố cổ Hà Nội không dành cho những người có tâm hồn chật chội, lại cứ hay vội vàng, dễ cáu gắt, quen được phục dịch và yêu thích không gian sang trọng.
Khi bước chân vào đây để dùng bữa, bạn buộc phải làm quen với không gian sinh hoạt của chính chủ nhà. Chiếc tivi, tủ lạnh, gác xép hay vài tấm ảnh cũ treo trên tường vẫn còn nguyên vẹn, có chăng chỉ bỏ đi bàn ghế sinh hoạt trong nhà, thay vào đó là bàn ghế nhựa để khách ngồi ăn.
Quán gà Ánh bán buổi trưa, có lẽ dành cho khách quen. Thực đơn chỉ dừng lại ở gà và vài món liên quan tới gà. Món ăn mà ai vào đây cũng phải thưởng thức là gà xé phay, hay còn gọi là gà bóp. Món này khá ngon và dễ ăn, làm từ gà ta thịt chắc, da giòn, thơm béo, trộn với hành tây, rau răm, rau thơm chua chua, thanh thanh. Ăn món này gọi kèm bát miến trộn dai hay phở trộn nữa là có thể đủ no bữa trưa cho vài người.
 |
| Thực khách gọi thêm miến hoặc phở là đủ no bữa trưa. |
Ngoài ra, quán có cả miến nước, phở nước với nước dùng tôi thấy đúng vị hầm với xương gà, cho thêm nước mắm vừa thơm ngon vừa đậm đà. Quán còn món chân gà rút xương mà nếu đến muộn sẽ chẳng còn. Một số người ăn xong còn mua về ruốc thăn gà rất đặc biệt của bà chủ để ăn với cơm trắng trong bữa cơm gia đình.
Thực khách đừng bỏ qua món thạch lạnh bắt mắt của quán sau khi đã no bữa. Món thạch này cũng rất đặc biệt, ăn không vỡ ngay như những loại thạch khác mà dai dai, mềm mềm, mát, quyện với vị thanh ngọt mềm môi của nước dừa, lẫn cái ngầy ngậy của dừa non và kem tươi hoặc phô mai bên trong, tạo cảm giác rất khó tả và thích thú.
 |
| Một thức quà đặc biệt khác của quán là món thạch lạnh. |
Quán gà ngõ nhỏ phố cổ này không mang lại sự thoải mái vì không gian chật hẹp, nhưng rất đáng để thực khách tìm đến vừa thưởng thức dăm ba món ăn dân dã, vừa ngắm nhìn phố xưa nhà cổ cũng như tìm hiểu, khám phá nét đặc sắc trong văn hoá sinh hoạt cũng như ẩm thực người Hà Thành.
