Long Vân và duyên nợ Sài Gòn
Nhắc đến Biệt động Sài Gòn, không thể không nhắc đến cha đẻ - vị đạo diễn lừng danh Long Vân. Ông sinh ra trên đất Bắc, thuộc thế hệ đạo diễn trưởng thành trước 1975. Sau khi tốt nghiệp, ông mất 15 năm đi làm phó đạo diễn cho lớp đạo diễn đàn anh như Phạm Kỳ Nam, Huy Thành, Bạch Diệp, Nông Ích Đạt… Ông bắt đầu được chú ý với bộ phim Nơi gặp gỡ của tình yêu. Đây cũng chính là bộ phim đưa ông đến với dự án Biệt động Sài Gòn.
32 năm trước, khi đang thực hiện bộ phim Cho cả ngày mai, đạo diễn Long Vân gặp vị tư lệnh Biệt động Sài Gòn thật sự. Khi biết ông là đạo diễn Nơi gặp của tình yêu mà ông thích, nguyên mẫu gợi ý làm phim về biệt động sài gòn. Long Vân bắt đầu cùng với nhà biên kịch Lê Phương tạo ra những Tư Chung, Ngọc Mai, Sáu Tâm…những nhân vật huyền thoại một thời.
 |
| Đạo diễn Long Vân hiện đang sống ở Hà Nội. |
Khi công chiếu ngoài rạp, bộ phim đã trở thành một phim hit kỷ lục về lượng vé người xem, đồng thời trở thành huyền thoại điện ảnh của cả tác giả và dòng phim nhà nước một thời.
Trở thành một tên tuổi đạo diễn lừng danh hơn các đàn anh, Long Vân tiếp tục làm nhiều phim khác như Hẹn gặp lại Sài Gòn, Giải phóng Sài Gòn. Cuộc đời của ông được đo bằng những bộ phim về Sài Gòn. Dự án Biệt động Sài Gòn mất 5 năm. Sau đó dự án Giải phóng Sài Gòn mất 15 năm.
Khoảng năm 2006, ông được đặt hàng làm phim về ngành công an và Những đứa con biệt động Sài Gòn tiếp tục ra đời. Hiện tại, "cha đẻ" nóng tính Biệt động Sài Gòn đang hưởng tuổi già bên người vợ chiều chồng.
Thương Tín, "kép độc" đào hoa
Sinh ra ở Phan Rang, là con đầu, sau ông còn 8 người em cả trai lẫn gái, gia đình chỉ có mình ông theo nghệ thuật. Khởi đầu sự nghiệp từ bộ môn nghệ thuật cải lương nhưng ông được biết đến nhiều hơn cả là trong lĩnh vực điện ảnh. Ông đã thủ vai gần 200 bộ phim nhưng vai để đời vẫn là Sáu Tâm trong Biệt động Sài Gòn. Vai diễn đầu tiên của ông là bộ phim Nắng đỏ 1978, trong đó ông vào vai anh bộ đội.
Sau khi đóng Biệt động Sài Gòn, Thương Tín thực sự trở thành con át chủ bài của phòng vé sân khấu và điện ảnh miền Nam những năm 1990. Thời hoàng kim, ông từng đóng 12 phim điện ảnh trong một năm.
 |
| Thương Tín trong Biệt động Sài Gòn 1986. |
Tuy vai Sáu Tâm là vai diễn gây tiếng vang nhất, nhưng lại là vai diễn ông diễn “tưng tửng” nhất. “Kỳ lạ là khi vào vai Sáu Tâm trong Biệt động Sài Gòn, tôi đóng tưng tửng, lơ là nhất nhưng tiếng vang lại quá lớn. Cuộc đời làm phim cũng có cái lạ lùng, nhiều vai tôi tâm đắc, dồn tâm trí vào lại không được biết đến nhiều, trong khi nhân vật Sáu Tâm yêu cô bán cháo vịt Ngọc Lan (Thúy An) cứ được khán giả nhắc mãi.
Tôi nhớ năm Biệt động Sài Gòn chiếu lần đầu ở Hà Nội, 6 rạp phim lớn nhất thủ đô đều ken kịt người, chen lấn đến nỗi cửa rạp bị đạp vỡ cả. Chưa bao giờ trong đời tôi thấy điện ảnh có uy đến thế", ông từng chia sẻ.
Ngoài đời, Thương Tín đã là một tay chơi có tiếng. Ông kể về cuộc sống thời bao cấp: “Thời đó nghề tôi đam mê không nuôi nổi tôi. Thường đóng một bộ phim, tôi nhận 1 chỉ vàng nhưng lại tiêu hết 2-3 cây vàng. Sở dĩ tôi đóng được nhiều phim mà vẫn tiêu xài như thế được vì sau khi ly dị xong đã có một phụ nữ rất giàu yêu tôi. Mỗi lần trong ví tôi hết tiền, cô ấy lại bỏ vào”.
Vốn là một nghệ sĩ hào hoa, ông đã có nhiều cuộc tình với nhiều nữ nghệ sĩ và cuối cùng cưới ca sĩ Mỹ Dung, có một người con trai. Có một khoản thời gian ông theo vợ qua California nhưng vì không chiụ được cuộc sống nhàm chán, nhớ quê nhớ nghề, ông một mình quay về nước cùng con trai để tiếp tục sự nghiệp của mình. |
| Thương Tín tuổi 58 vẫn đào hoa khó ai sánh kịp. |
Trong mắt công chúng những năm gần đây, Thương Tín thường bị gán với hình ảnh một kép hát về già, một con ngựa hoang đã xuống sắc,hay một tay chơi “một thuở”. Sau vụ scandal đánh bạc năm 2007, sự nghiệp của ông như chìm khuất dưới những tin đồn kiểu như “xây dựng sự nghiệp 10 năm đốt một giờ trên chiếu bạc.”
Hiện tại, ở tuổi 58, Thương Tín bất ngờ tái xuất với màn ảnh nhỏ trong ba phim cùng một lúc: Tình người xứ hoa, Bên kia sông, Tối qua mơ gì. Ông chia sẻ, đi đóng phim để nuôi con nhỏ với người vợ trẻ.
Niềm vui cuộc sống lục tuần của Thương Tín hiện nay là cuộc sống gia đình nhỏ bé và giản dị này.
Quang Thái - "ông trùm" tình báo rẽ ngang
Quang Thái vốn là nghệ sĩ sân khấu kịch nói Sài Gòn rẽ ngang sang đóng phim truyện. Khi vào vai Tư Chung - trùm tình báo trong Biệt động Sài Gòn, ông đã 45 tuổi. Nhờ gương mặt lai Tây vừa hào hoa nhưng lại dễ gần, ông đã "đánh bại" Chánh Tín, ứng cử viên số một cho vai diễn Tư Chung - hiện thân của trùm tình báo Biệt Động Sài Gòn khi đó.
 |
| Quang Thái vai Tư Chung Biệt động Sài Gòn. |
Khác với Thương Tín, di sản Quang Thái nhận được từ bộ phim Biệt động Sài Gòn không phải là một sự nghiệp điện ảnh thăng hoa mà là một người vợ. Ông chia sẻ, nhờ phim này mà ông lấy được người vợ hiện tại.
Năm 2010, ở tuổi 75, ông bị vài lần tai biến mạch máu não nhưng vẫn quay trở lại với phim trường Những đứa con biệt động Sài Gòn như một lần hàn huyên kỷ niệm xưa với đạo diễn Long Vân.
 |
| "Trùm tình báo" bây giờ - ngày xưa. |
Thanh Loan vốn không phải là dân nghệ sĩ như Quang Thái và Thương Tín. Vai diễn ni cô Huyền Trang ban đầu dự định dành cho diễn viên Như Quỳnh nhưng đúng đến gần ngày khởi quay, Như Quỳnh xin rút lui.
Thanh Loan khi đó đang là phát thanh viên kiêm phóng viên của đài truyền hình an ninh đi công tác miền Nam. Tình cờ họa sĩ Trịnh Thái của đoàn làm phim phát hiện ra cô. Khi vào vai, cô tỏ ra rất hợp vai một điệp viên vừa ăn hình một ni cô đúng chất sư, lại vừa ăn hình một nữ chiến sĩ biệt động.
 |
| Ni Cô Huyền Trang do Thanh Loan đóng trong Biệt động Sài Gòn. |
Cô nữ biệt động năm xưa trên màn ảnh giờ đang hạnh phúc nơi tổ ấm với hai con, một trai, một gái và đã lên chức bà ngoại. Chồng cô là một nhà khoa học bận bịu với công tác nghiên cứu nhưng rất yêu nghệ thuật. Thanh Loan dù không còn đóng phim nhưng vẫn yêu nghệ thuật và công việc hiện tại vẫn liên quan mật thiết đến điện ảnh (cô đang là Phó Giám đốc Điện ảnh Công an nhân dân).
 |
| Thanh Loan ngày ấy - bây giờ. |
Nữ diễn viên vào vai bà vợ giả tư sản đài các Ngọc Mai cặp với trùm tình báo Tư Chung kỳ thực lại là một người đẹp đến từ đồng quê chiêm trũng Thái Bình. Trước khi đến với điện ảnh, cô từng là diễn viên múa chuyên nghiệp.
 |
| Vẻ sắc sảo của Hà Xuyên trong vai Ngọc Mai - vợ giả của Tư Chung. |
Hiện tại, NSƯT Hà Xuyên đã nghỉ hưu, sau 13 năm công tác tại Trung tâm Nghiên cứu nghệ thuật và Lưu trữ Điện ảnh. Cô sống bình an cùng hai con đã khôn lớn. Ngoài công việc đóng phim, NSƯT Hà Xuyên thường tham gia công tác từ thiện với nhóm bạn bè.
Hà Xuyên cũng trở lại cùng Quang Thái trong phim Những đứa con biệt động Sài Gòn vừa qua.
 |
| Hà Xuyên bây giờ và kiều nữ ngày xưa. |
Thúy An - minh tinh lận đận
Có lẽ trong nhóm kiều nữ Biệt Động Sài Gòn, Thúy An là người có cuộc đời riêng lận đận nhiều nhất.
 |
| Thúy An trong phim Biệt động Sài Gòn. |
Sau phim này, Thúy An kết duyên với Hồng Sến. Nhờ là vợ Hồng Sến nên bà đã được vào vai cô gái bán cháo lòng, người yêu của Sáu Tâm trong phim Biệt động Sài Gòn.
 |
| Bà Thúy An bây giờ và kiều nữ một thuở. |
Tình cờ bà gặp một khách hàng là anh Nguyễn Hồng Thanh, quê Bạc Liêu nhưng sống ở Đức, đi tìm địa điểm mở chi nhánh ở Lào cho công ty dệt len nơi anh công tác. Tình yêu nảy nở rồi bà theo anh sang Đức cho đến giờ...
Thúy An ra đi khá lặng lẽ, ngay cả Hà Xuyên chơi thân là thế cũng không biết chuyện bà đi. Bà làm đám cưới tại Đức và cũng không thông tin gì về nhà vì muốn có một cuộc sống yên ổn. Thời gian đầu, bà cũng gặp nhiều khó khăn để làm quen với môi trường mới, mất khá nhiều thời gian để học tiếng Đức. Ngoài ra, nghề nữ trang không còn đất sử dụng nên về sau bà vào làm trợ lý cho công ty của ông xã.
Hồi đầu năm 2012, khi các thành viên trong đoàn làm phim Biệt động Sài Gòn tái ngộ sau hơn 25 năm, Thúy An mới tới tham dự. Bạn bè, đồng nghiệp và người hâm mộ khi ấy mới có dịp biết về cuộc sống hiện tại của nữ diễn viên tài danh này.
 |
| Poster một trong những bộ phim trinh thám hiếm hoi ấn tượng nhất màn ảnh Việt. |
