Tôi từng gặp tình huống người mẹ cố tránh đi qua khu vực đồ chơi nhưng đứa trẻ dường như biết điều đó, luôn khóc và kéo mẹ đến nơi chúng muốn. Một trường hợp khác là sự từ chối "phủ đầu" ngay khi vào siêu thị, người mẹ lớn tiếng cảnh báo đứa con của mình không được mua đồ chơi.
Tại sao trẻ vòi vĩnh bạn?
Việc vòi vĩnh ở trẻ là dạng tâm lý học được, không phải do phát triển tự nhiên. Khi quá dễ dàng có được, trẻ sẽ học cách đòi hỏi hơn là hiểu vì sao được nhận. Nếu bạn để ý, trẻ chỉ vòi vĩnh với những ai đã từng hoặc đang nuông chiều chúng.
Có nhiều cách nuông chiều ta có thể thấy như cung cấp mọi điều trẻ muốn hoăc la mắng, ngăn cấm nhưng sau cùng vẫn chấp nhận. Dù ở dạng nuông chiều nào, trẻ vẫn nhận được câu trả lời "mình đã có". Đối với dạng thứ hai, chắc chắn bạn sẽ không "lì" bằng mức vòi vĩnh của trẻ, vẫn là người thua cuộc vì bé đã nắm bắt tâm lý cha mẹ. Trẻ sẽ khóc và ăn vạ dữ dội hơn. Trẻ biết đó là cách duy nhất thắng bạn.
 |
| Việc vòi vĩnh ở trẻ là dạng tâm lý học được, không phải do phát triển tự nhiên. Ảnh: Leitner Olga
|
Cách giúp trẻ bớt đòi hỏi
Câu trả lời cho bài toán vòi vĩnh của trẻ nằm ở cách chúng ta từ chối và dạy bài học "làm sao để được cho". Dưới đây là một số điều cha mẹ nên làm:
Cân bằng giữa từ chối và cho phép: Đừng luôn từ chối tất cả yêu cầu của trẻ, bạn hãy lắng nghe và cho phép nếu điều đó con có thể làm hoặc ta có thể kiểm soát. Nhiều cha mẹ thường mắc sai lầm vô ý hay cố ý luôn luôn từ chối không cho phép trẻ làm bất cứ điều gì. Trẻ sẽ nhận ra chỉ khi phản kháng mới được giải phóng.
Nếu bạn giải thích vì sao từ chối hoặc đồng ý đòi hỏi của trẻ dưới một điều kiện nào đó chắc chắn con sẽ luôn tôn trọng bạn và đưa ra yêu cầu sau khi suy nghĩ kỹ. Làm tốt điều này, bạn dạy trẻ bài học tại sao cần được cho phép.
Từ chối bằng một lời đề nghị hoặc giải thích ngắn gọn, hơn là chỉ nói "không được": Tôi từng gặp một đứa trẻ đang vòi vĩnh đôi giày màu xanh có hình siêu nhân mới ra. Mẹ đáp lại bằng câu nói lớn tiếng: "Không được mua giầy nữa!". Điều này chỉ gửi thông tin kém tích cực và không có thông điệp gì để trẻ nhận ra tại sao không mua đôi giày đó. Dĩ nhiên, phản ứng đáp trả của cậu bé là khóc đòi bằng được.
 |
| Câu trả lời cho bài toán vòi vĩnh của trẻ nằm ở cách chúng ta từ chối và dạy bài học "làm sao để được cho". Ảnh: Pinterest |
Nếu người mẹ gửi thông điệp có thông tin hơn, kết quả sẽ khác. Ví dụ, mẹ có thể nói: "Con nghĩ đôi giày này có giống đôi màu đỏ con có ở nhà không? Chúng ta có thể tìm loại khác có hình siêu nhân mới ở dịp khác nhé". Thông tin truyền đến trẻ rất rõ ràng và có lý do tại sao mẹ từ chối. Hãy cho trẻ thông tin hơn là những lời từ chối suông. Trẻ hiểu bài học làm sao để được cho phép.
Dừng các hành động mắng chửi hoặc đe dọa trẻ: Điều này không mang một thông điệp nào giúp trẻ ngừng vòi vĩnh. Đây chỉ là "ngòi nổ" giúp trẻ nhận ra cần làm dữ hơn, quyết tâm hơn để có được điều mong muốn.
Đừng quá dễ dãi với trẻ: Bài học cần thiết mà mọi đứa trẻ ngày nay cần học không phải là "chỉ nhận", mà hiểu "tại sao được nhận". Khi hiểu bài học này, trẻ sẽ có được bài học quan trọng thứ hai là "cho đi như thế nào?". Nếu chỉ nhận, trẻ rất khó để học bài học thứ hai.
Tâm thái của cha mẹ khi trẻ vòi vĩnh quyết định sự thành công: Bạn nên giữ vững quyết định của mình đến phút cuối cùng. Việc bạn đồng ý cho trẻ mua món đồ ngay từ đầu vẫn tốt hơn sau một thời gian giằng co và la mắng, cuối cùng chấp nhận mua món đồ đó. Do đó, quay lại ý số một, bạn nên đánh giá cần hay không để đưa ra quyết định cho phép hoặc từ chối và giữ vững quyết định này. Bạn sẽ truyền sự cương quyết cho trẻ và sớm nhận ra vòi vĩnh không phải là cách hữu hiệu để đạt được điều mình muốn.
