Tài và tâm của vị tiến sĩ mở lớp học 1 đô la

Tiến sĩ trẻ Nguyễn Bá Hải (28 tuổi) đã và đang mở lớp dạy học chỉ với 1 USD. Với hàng loạt sáng chế và hoạt động vì cộng đồng, anh vừa được vinh danh là Công dân trẻ tiêu biểu TP.HCM 2012.

Tiến sĩ Nguyễn Bá Hải tại lễ vinh danh Công dân trẻ tiêu biểu TP.HCM 2012.

Anh cũng tham gia sáng chế thiết bị cho người khuyết tật, sản xuất và tặng cho họ. Hỏi về chuyện cá nhân, gia đình anh ít nói nhưng bàn về những công việc chung sao mang lại lợi ích cho cộng đồng anh bàn rất sôi nổi.

1 USD

Nguyễn Bá Hải (quê Thanh Hóa) nhớ lại thuở bé, cứ mỗi khi xe tải chạy ngang qua làng là anh lại cũng lũ trẻ đuổi theo cho đến cuối làng. Bá Hải mê ô tô nên hay làm thế. Rồi hết cấp 3, anh chọn ngành cơ khí động lực – ĐH SP Kỹ thuật TP.HCM. Một học bổng thạc sĩ giúp Hải được sang Hàn Quốc du học chuyên ngành biorobotics (robot sinh học).

Tiến sĩ Bá Hải hướng dẫn lập trình cho các giáo viên tại Vũng Tàu.

Hai năm cần cù học tập, Bá Hải lấy được 3 bằng sáng chế được chuyển giao cho các công ty tại Hàn Quốc cùng luận văn tốt nghiệp xuất sắc, Hải được cấp tiếp học bổng tiến sĩ. Dù đa số các nghiên cứu sinh tại Hàn Quốc thường phải kéo dài từ ba đến bốn năm trở lên, nhưng Bá Hải lại lập một thành tích đặc biệt – báo cáo thành công luận văn tốt nghiệp chỉ sau 2 năm làm nghiên cứu sinh ở tuổi 27 và ngay sau đó nhận được chứng nhận: Bằng tiến sĩ hay nhất trong năm của trường (the best dissertation).

Ở thời điểm tốt nghiệp, được giáo sư đề xuất ở lại Hàn Quốc làm việc với mức lương khoảng 5.000 USD/tháng tại Viện nghiên cứu quốc gia hang đầu về ô tô (KATECH) của Hàn Quốc. Anh từ chối và trở về nước ngay ngày bảo vệ luận văn để bắt đầu một hành trình mới. Với khao khát cống hiến cho quê hương, Bá Hải về nước công tác tại ĐH Sư phạm Kỹ thuật mà mình đã được dạy dỗ và mở lớp học 1 USD cuối năm 2010.

1 USD - người học chỉ đóng phí tượng trưng vậy để tránh tình trạng đăng ký tràn lan. 1 USD để học khóa học ngắn hạn về sáng tạo kỹ thuật. 1 USD để học về những kiến thức cơ bản nhưng quan trọng của kỹ thuật như cảm biến, cơ cấu chấp hành, điều khiển tự động. Cũng với 1 USD để học về ngôn ngữ lập trình trực quan. Điều thú vị là bất kỳ ai mê kỹ thuật đều có thể đăng ký học vào mỗi dịp cuối tuần. Người học có thể là học sinh cấp 2-3, cũng có thể là sinh viên, hay những kỹ sư cho đến những người lớn tuổi. Đến nay khóa học 1 USD đã mở được ở 6 tỉnh thành thu hút 1.000 người đăng ký học.

Với phương châm “học để làm việc”. Bá Hải truyền đạt kiến thức bằng phương pháp giảng dạy tích cực khiến người học phải kích não, người học phải tự mình sáng tạo, người học phải tự tay mình viết nên những chương trình để trong thời gian ngắn nhất có thể đạt được kiến thức vận dụng vào cuộc sống tốt nhất. Từ những khóa học 1 USD, học viên của Hải sáng tạo ra nhiều mô hình như xe năng lượng mặt trời cỡ nhỏ, thiết bị báo trộm, thiết bị tự bật đèn trong nhà, xây dựng kế hoạch phát triển bản thân, sống có mục tiêu và biến những khó khăn thành những thuận lợi trong học tập và phát triển cá nhân…

“Nhận thấy càng ngày càng ít bạn trẻ chọn ngành kỹ thuật mà chọn kinh doanh, thương mại, ngân hàng, nên mình muốn truyền lửa đam mê kỹ thuật cho nhiều bạn trẻ, bằng khả năng trong tầm tay của mình nên mở lớp học 1 USD này”. Bá Hải giải thích.

Tiến sĩ Nguyễn Bá Hải giảng dạy trong lớp học.

Bá Hải mất khoảng 40 triệu đồng để trang bị các dụng cụ, thiết bị để mở lớp. Và mỗi lớp học của khóa học ở ra anh lại mất 2–3 triệu đồng chi phí tổ chức, di chuyển, thiết bị thực hành. Tất cả đều từ thu nhập cá nhân của mình.

Khi được hỏi làm sao để có tiền trang trải: “Tiến sĩ 1 đô la” chia sẻ: "Ngoài giờ làm, mình và các em trong nhóm tranh thủ đi dạy, tư vấn kỹ thuật cho các cá nhân và doanh nghiệp, tiết kiệm nhu cầu cuộc sống của cá nhân tối đa để có đủ tài chính duy trì các khóa học".

"Mình không thấy nản, sắp tới mình còn mở rộng khóa học hơn vì các học viên rất thích thú với lớp học này. Thấy được ích lợi mà lớp học mang lại cho người học, đã bắt đầu có những người đồng nghiệp chung tay, góp sức với mình. Có những lúc bận rộn lắm nhưng vẫn cố gắng thu xếp thời gian để trực tiếp đứng lớp” - anh chia sẻ thêm.

Và hơn 1 tỉ đồng

Làm từ thiện bằng mọi cách có thể là điều những người xung quanh dễ dàng nhận ra nhất ở Bá Hải. Đam mê tình nguyện, vừa rồi được bình chọn là một trong sáu Công dân trẻ tiêu biểu TP.HCM 2012, anh ngay lập tức trích một nửa số tiền của giải thưởng để giúp các em học sinh nghèo và người khiếm thị.

Nguyễn Bá Hải tham gia xây dụng quỹ Vì cộng đồng xã Đông Lĩnh.

Tiến sĩ trẻ còn giúp đỡ cho cộng đồng bằng chính những sáng chế của mình. Từ sản phẩm đầu tiên năm 2007, đến nay anh đã có 5 phát minh được cấp giấy chứng nhận và số đăng ký. Trong đó có sản phầm Thiết bị dẫn đường cho người khiếm thị mang tên “Mắt thần” hay “Chiếc nón kỳ diệu”. Đeo thiết bị nhỏ gọn như chiếc kính này vào, người khiếm thị sẽ cảm nhận và tránh được các vật cản để di chuyển dễ dàng hơn. Qua 8 phiên bản và rất nhiều lần thí nghiệm trên hội người mù, “Mắt thần” mang đến nhiều lợi ích thiết thực cho người khiếm thị.

Hướng dẫn cho “GS Cù Trọng Xoay” cách sử dụng thiết bị cho người khiếm thị.

Tuy nhiên, nếu bán với mức giá thị trường, chiếc nón sẽ lên đến hơn 10 triệu. “Đã có nhiều doanh nghiệp muốn mua toàn bộ dữ liệu và chuyển giao sáng chế quyền sản xuất sản phẩm này với giá hàng tỷ đồng nhưng mình không bán. Vì nếu họ bán ra thị trường, giá sẽ cao nên đâu phải người khiếm thị nào cũng mua được. Vì thế chỉ mang lợi nhuận cho họ”, anh nói.

Bá Hải cùng mạnh thường quân chung tay sản xuất “Chiếc nón kỳ diệu”. Anh chọn cách đem tặng sản phẩm mình làm ra cho người mù. Đến nay, gần 100 “Chiếc nón kì diệu” được sản xuất và 20 thiết bị ấy đã đến với những người không may mắn. Sắp tới, chủ nhân chiếc nón sẽ tiếp tục đi tặng cho các hội người mù. Và hơn 1 tỷ đồng trong năm qua đến từ cách quy 100 chiếc nón ra tiền là như vậy.

Bên cạnh đó, anh cũng còn những hoạt động tình nguyện khác như cùng Đoàn thanh niên, Đảng ủy, UBND xã Đông Lĩnh sáng lập ra quỹ Vì cộng đồng xã Đông Lĩnh, một xã nghèo của tỉnh Thanh Hóa để giúp đỡ những trẻ em nghèo được đến trường. Đến nay thu hút gần 100 người tham gia đóng góp và được Đoàn thanh niên quản lý công khai bằng mạng xã hội.

Nhìn vào những việc mà anh đang làm, có lẽ sống vì cộng đồng là trên hết và đối với Bá Hải, mục tiêu sống của anh là: “Cứ tiếp tục như hiện tại thôi, miễn là mỗi phút giây trôi qua mình thấy cuộc sống này thật ý nghĩa”.

Người viết xin kết thúc ở đây bằng một quan niệm giản dị của vị tiến sĩ trẻ: “Chúng ta, ai cũng có thể làm từ thiện bằng nhiều cách – hãy bắt đầu bằng việc đóng góp một vài ngày công của mình giúp ích cho những người khó khăn hơn, để xã hội một tốt đẹp hơn”. Thiết nghĩ, việc mở khóa học 1 USD vào những cuối tuần, hiến tặng phát minh sáng chế của mình, tặng nữa số tiền thưởng của mình, truyền cảm hứng thiện nguyện đến người xung quanh có lẽ cũng là những cách tình nguyện đến với cộng đồng bằng chính khả năng bé nhỏ của một nhà giáo trẻ tài và tâm ấy.

Như Quỳnh

Theo Infonet