ThS.BS Hoàng Văn Tâm, Phụ trách Khu Điều trị bệnh da bằng ánh sáng, Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho hay vào mùa hè, người dân đi biển nhưng chỉ chú ý tới việc chống nắng, sứa đốt mà ít biết tới tình trạng viêm da tiếp xúc thực vật ánh sáng.
 |
| Tay bệnh nhân bị đen do nước chanh đổ vào tay trước khi đi tắm biển. Ảnh: BSCC. |
Mới đây, chỉ trong một ngày khám, bác sĩ Tâm đã tiếp nhận tới 3 trường hợp viêm da tiếp xúc thực vật ánh sáng sau khi đi biển.
Trường hợp thứ nhất là bệnh nhân bị đổ cocktail chứa chanh vào tay trước khi xuống tắm biển. 12 tiếng sau, bàn tay của bệnh nhân xuất hiện đỏ da, bỏng rát. Bệnh nhân đến gặp bác sĩ sau một tuần vì tay bị đen loang lổ trên tay.
Hai trường hợp còn lại cũng đi biển trở về và bị tăng sắc tố, tay xuất hiện nhiều nốt đen. Khai thác tiền sử cho thấy bệnh nhân cũng có tiếp xúc với chanh trước khi tắm biển.
Theo bác sĩ Tâm, khi cơ thể tiếp xúc hoặc uống chất có chứa furocoumarin (trong đó psoralen và angelicin là hay gặp nhất), da trở nên dễ nhạy cảm với ánh sáng hơn. Nếu tiếp xúc đủ với ánh sáng mặt trời sau 30-120 phút, bệnh nhân xuất hiện đỏ da, hoặc mụn nước, bọng nước. Sau đó, một vài tuần, cơ thể sẽ xuất hiện tăng sắc tố sau viêm.
Người da màu, trong đó, có type da IV của người Việt Nam, thường không xuất hiện đỏ và mụn nước mà xuất hiện luôn tăng sắc tố. Những trường hợp này sau khi tiếp xúc với ánh sáng khoảng 1-2 tuần mới xuất hiện đốm đen da.
Những thực vật hay gây ra hiện tượng này bao gồm:
- Họ cam: Cam, chanh, cam bergamot (gây ra tăng sắc tố berloque ở những người sử dụng nước hoa chứa tinh dầu của loại cam này).
- Họ cà rốt: Cà rốt, cây cần tây, rau thơm Parsley, cải dại, cây thì là, cây dill (giống thì là nhưng ở châu Âu).
- Họ dâu tằm: Cây vả tây.
- Họ mao lương hay họ hoàng liên: Hoa mao lương.
- Họ cải: Hương mù tạt (hay dùng khi ăn hải sản).
Để tránh mắc bệnh này, chuyên gia lưu ý người dân cần tránh các loại thực vật kể trên khi đi biển.
“Đa số người viêm da tiếp xúc thực vật ánh sáng sẽ tự hết sau một vài tháng. Trường hợp dai dẳng hoặc muốn trở về da bình thường nhanh hơn có thể điều trị như tăng sắc tố sau viêm: hydroquinon, corticoid bôi, lột, laser”, bác sĩ Tâm cho hay.
