Tháng 8/1823, khi đang trên đường thám sát vùng rừng sâu hoang vu bang Nam Dakota, nước Mỹ, tay thợ săn da thú Hugh Glass bất ngờ chạm trán một gia đình gấu mẹ cùng hai chú gấu con. Theo bản năng bảo vệ con, con gấu xám to lớn lao vào tấn công Glass và nhanh chóng hạ gục người thợ săn kinh nghiệm bằng những đòn chí mạng, xé toạc thân thể nạn nhân.
Chỉ có sự xuất hiện kịp thời của những người bạn săn trong đoàn mà Hugh Glass mới thoát chết. Nhưng những cú cắn và táp của con gấu cũng đủ khiến ông hấp hối trong tình trạng bại liệt toàn thân, qua đó trở thành gánh nặng cho cả đoàn. Vừa phải đối chọi với thiên nhiên khắc nghiệt và sự truy đuổi của đám thổ dân da đỏ giận dữ, vừa phải gánh gã thợ săn thập tử nhất sinh xuyên rừng xuyên núi cùng biết bao kiện da thú, đoàn thợ săn quyết định bỏ lại Hugh Glass giữa vùng rừng thiêng nước độc.
 |
| The Revenant lấy cảm hứng từ câu chuyện phi thường có thật về nhà thám hiểm, thợ săn Hugh Glass hồi thế kỷ XIX tại miền Bắc nước Mỹ. |
Không một ai trong số các bạn săn của Hugh Glass có thể ngờ rằng gã đàn ông trung niên ấy không những không chết, mà còn bò qua 300 km rừng núi trong vòng sáu tuần lễ bằng bản năng sinh tồn, để có thể tìm về với văn minh, với sự sống và sau đó trở thành huyền thoại.
Câu chuyện đầy kinh ngạc xoay quanh Hugh Glass từ lâu đã trở thành đề tài quen thuộc đối với giới văn nghệ nước Mỹ, mà gần đây nhất là cuốn tiểu thuyết The Revenant của nhà văn Michael Punke, xuất bản năm 2002. Bước sang năm 2015, tác phẩm văn học được chuyển thể lên màn bạc bởi đạo diễn Alejandro González Iñárritu - người mới thắng lớn tại Oscar năm ngoái với Birdman (2014).
Trong bộ phim The Revenant, Hugh Glass (Leonardo DiCaprio) không những phải đối chọi với thiên nhiên khắc nghiệt, mà còn phải đương đầu với gã bạn săn hiểm ác John Fitzgerald (Tom Hardy). Hắn quyết loại bỏ ông bằng mọi thủ đoạn, từ đánh lừa chỉ huy đoàn săn Andrew Henry (Domhnall Gleeson), buộc người thợ săn trẻ Jim Bridger (Will Poulter) trở thành tòng phạm, cho tới sát hại Hawk (Forrest Goodluck) - đứa con trai mang dòng máu thổ dân của Glass.
Xuyên suốt bộ phim, khán giả được chứng kiến cuộc chiến một mất một còn giữa Hugh Glass với John Fitzgerald, giữa con người với thiên nhiên lạnh lẽo khắc nghiệt, giữa ý chí sinh tồn với bóng ma luôn hiện hữu của thần chết.
Hãy trao tượng vàng Oscar cho Leonardo DiCaprio!
Leonardo DiCaprio là một trong những ngôi sao lớn nhất của Hollywood. Nhưng trong vòng 10 năm qua, anh còn là đề tài của câu chuyện tiếu lâm không lấy gì làm thú vị với cá nhân tài tử: Liệu đến bao giờ Leo mới giành được tượng vàng Oscar?
Từng cộng tác với hàng loạt đạo diễn nổi tiếng, như James Cameron, Steven Spielberg, Quentin Tarantino hay Martin Scorsese, DiCaprio luôn nhận được nhiều lời khen ngợi về mặt diễn xuất qua những tác phẩm mà anh tham gia kể từ năm 2002. Nhưng bốn lần nhận đề cử Oscar, cả bốn lần ngôi sao đều ra về tay trắng. Câu chuyện đó trở thành đề tài được các mặt báo và mạng xã hội khai thác bất tận mỗi khi mùa giải thưởng điện ảnh sắp sửa diễn ra.
 |
| "Cơn khát Oscar" có lẽ xứng đáng chấm dứt với Leonardo DiCaprio sau The Revenant khi anh hóa thân thuyết phục thành nhân vật Hugh Glass. |
Liệu với The Revenant, Leonardo DiCaprio có thể hóa giải câu chuyện tiếu lâm ấy không? Rất có thể, thậm chí là xứng đáng! Bởi đây có lẽ là vai diễn khốc liệt và bi tráng nhất mà anh từng thể hiện trong suốt sự nghiệp. Bị thổ dân truy diệt, thú dữ tấn công, cóng người giữa cái lạnh khủng khiếp của miền Bắc nước Mỹ hoang dã, đói khát giữa bạt ngàn rừng hoang tuyệt nhiên không có thức ăn, nhân vật Hugh Glass của tài tử phải trải qua ngần ấy thử thách chỉ bằng bản năng sinh tồn và ý chí trả thù gã bạn săn nham hiểm đã đẩy mình tới cảnh đường cùng.
Trong một vai diễn gần như không có thoại và thường xuyên phải nằm bất động, cặp mắt xanh trở thành phương tiện duy nhất để Leonardo DiCaprio diễn tả mọi trạng thái cảm xúc của nhân vật, từ đau đớn, sợ hãi, tuyệt vọng, cho tới hừng hực khao khát tồn tại, trả thù. Có lẽ kể từ Blood Diamond (2006, bộ phim đem về cho anh đề cử Oscar thứ ba) tới nay, nam diễn viên mới lại có một vai diễn đòi hỏi khắc nghiệt về mặt thể chất đến vậy, với rất nhiều pha hành động trong bối cảnh trời đông lạnh lẽo chỉ có cây khô, tuyết trắng, sông gầm, núi dữ.
Nhưng điều kiện quay phim của The Revenant là thử thách lớn hơn rất nhiều so với châu Phi nóng nực của Blood Diamond. Bởi đạo diễn Alejandro G. Iñárritu đã quyết định gần như không sử dụng kỹ xảo đồ họa vi tính để thay thế các cảnh quay khó, cũng như chỉ dùng ánh sáng tự nhiên khi quay phim thay vì đưa tất cả vào phim trường. Sự kỹ tính của nhà làm phim người Mexico khiến kinh phí thực hiện của The Revenant bị đội lên gấn gấp đôi và nhiều nhân viên xin nghỉ giữa chừng.
 |
|
Gian nan dành cho Hugh Glass không chỉ ở thể xác mà còn là tinh thần. Leonardo DiCaprio khéo léo không lặp lại mô-típ nhân vật mà anh từng thể hiện ở Shutter Island hay Inception. |
Tất nhiên, trong số đó không có Leonardo DiCaprio. Trái lại, điều kiện quay khó khăn dường như càng giúp tôi luyện cho hình ảnh sắt đá của nhân vật Hugh Glass qua mỗi thời khắc sinh tử. Bằng diễn xuất ngoại hạng, nam diễn viên đưa ra lời giải thích hợp lý cho khán giả về huyền thoại sinh tồn của Hugh Glass, cũng như tại sao người thợ săn có thể vượt qua ngần ấy khó khăn để tìm về với sự sống.
Cũng phải nhấn mạnh rằng, gian nan và thử thách ở đây không chỉ dừng lại ở mặt thể xác, mà còn nằm rất nhiều ở khía cạnh tinh thần. Bởi Hugh Glass là một con người mất mát. Dù cận kề cái chết hay chạm ngưỡng hồi sinh, trong trái tim ông luôn là hình ảnh người vợ và đứa con gốc thổ dân đã rời xa. Leonardo DiCaprio từng đóng những vai mất mát tinh thần tương tự như ở Shutter Island (2010) hay Inception (2010). Nhưng với The Revenant, cái cách anh thể hiện nỗi đau ấy qua đôi mắt sâu thẳm đã khô cạn nước mắt, qua cặp môi nứt toác run run đầy đau đớn, đã tạo ra hình ảnh tương đối khác biệt cho cá nhân người diễn viên.
Không thể phủ nhận đóng góp quan trọng của các diễn viên khác, đặc biệt là Tom Hardy trong vai John Fitzgerald, hay Will Poulter trong vai anh chàng thợ săn non nớt Jim Bridger. Nhưng có thể khẳng định rằng The Revenant gặt hái thành công chính là nhờ có Leonardo DiCaprio.
Thiên nhiên hoang dã: “Kẻ hai mặt”
Tuy nhiên, bên cạnh Leonardo DiCaprio, tác phẩm của Alejandro G. Iñárritu còn một “diễn viên” khác quan trọng không kém: thiên nhiên bao la của miền Bắc nước Mỹ. Trong The Revenant, thiên nhiên đóng cả hai vai chính diện và phản diện, khi vẻ đẹp đến nghẹt thở của núi rừng, sông suối, gió tuyết luôn đi kèm với sự khắc nghiệt chết người của cái lạnh, cái đói và thú dữ rình rập.
Để khắc họa hai mặt đối lập ấy của thiên nhiên hoang dã, Iñárritu lựa chọn nhà quay phim Emmanuel “Chivo” Lubezki - người đồng nghiệp thân thiết, từng thắng hai giải Oscar liên tiếp với Gravity (2013) và Birdman (2014). Kết quả là người xem cảm thấy hoàn toàn choáng ngợp trước hàng loạt cảnh quay góc rộng, diễn tả thiên nhiên bao la ngút ngàn của rừng núi, đầy đẹp đẽ xen lẫn nét bí ẩn.
 |
| Thiên nhiên hùng vĩ là một "nhân vật" quan trọng trong The Revenant. |
Nếu như với Gravity, Emmanuel Lubezki trở nên nổi tiếng bằng khả năng kết hợp các cảnh quay không gian với kỹ xảo đồ họa tân tiến, Birdman thể hiện khả năng xử lý của ông với những đúp quay rất dài trong không gian hẹp, thì The Revenant lại cho thấy con mắt tài năng trong việc lựa chọn các góc máy lạ để truyền tải tối đa “tính cách” của thiên nhiên, tình cảm và suy nghĩ của những con người nhỏ bé phải sống và tồn tại giữa màu xám của trời, màu trắng của tuyết và màu nâu của cỏ cây.
Hỗ trợ cho những góc máy xuất sắc của Emmanuel Lubezki là phần nhạc phim bi tráng không kém của nhạc sĩ Ryuichi Sakamoto - một trong những tên tuổi lớn nhất của nền âm nhạc đương đại Nhật Bản, đồng thời là tác giả của nhiều phần nhạc phim nổi tiếng như Merry Christmas, Mr. Lawrence (1983), The Last Emperor (1987) hay The Sheltering Sky (1990). Phong cách tối giản của cả Lubezki và Sakamoto cho phần hình ảnh và âm nhạc là lựa chọn rất phù hợp cho thiên nhiên đơn sắc của The Revenant, góp phần đẩy cao xung đột giữa các nhân vật, giữa nhân vật với thiên nhiên, giữa lòng tham và sự tự trọng.
Lát cắt tinh tế về bi kịch của người da đỏ
Truyền tải hoàn hảo cuộc chiến sinh tồn của Hugh Glass là thành công lớn của The Revenant. Nhưng sẽ là thiếu sót nếu coi bộ phim dài tới hơn hai tiếng rưỡi chỉ kể một câu chuyện, chỉ có một lớp ý nghĩa duy nhất. Đây đó giữa mảnh đất rộng lớn phía Bắc nước Mỹ, người xem còn được thấy những khuôn mặt thổ dân khắc khổ và giận dữ, tro bụi và xác chết trong các bản làng bị hủy diệt bởi những kẻ định cư da trắng. Họ sẵn sàng giết hại thổ dân chỉ để treo lên cổ xác chết tấm biển “On est tous des sauvages” (Tất cả lũ bọn chúng chỉ là đồ mọi rợ).
Cũng chính giữa không khí chết chóc ấy, khán giả được thấy le lói ánh sáng của tình người, của sự cao thượng, bất kể họ là thổ dân hay người định cư da trắng. Thứ ánh sáng ấy tuy mờ nhạt giữa xám xịt hoang dại, nhưng cũng đủ để người ta cảm nhận được sự tồn tại của nhân tính.
Lịch sử bi thương của những bộ lạc thổ dân châu Mỹ phải lui dần tới chỗ diệt vong trước sự xuất hiện của người định cư da trắng thực sự là đề tài không mới, nhưng hiếm khi được Hollywood khai thác triệt để, ngoại trừ số ít tác phẩm xuất sắc như Dances with Wolves (1990) của Kevin Costner hay The Last of the Mohicans (1992) của Michael Mann. Bởi thế, cái cách mà The Revenant mang lại cho khán giả một lát cắt mỏng nhưng đầy tinh tế về câu chuyện thương đau của những người dân da đỏ là điều rất đáng trân trọng.
Một kịch bản sâu sắc với nhiều tầng ý nghĩa nhân văn. Phần hình ảnh tuyệt vời về thiên nhiên trường tồn của núi rừng nước Mỹ. Diễn xuất trọn vẹn của Leonardo DiCaprio. Chừng đó là quá đủ để giúp The Revenant trở thành một trong những tác phẩm đáng nhớ nhất năm 2015, và là chuyển điện ảnh xứng đáng đối với huyền thoại sinh tồn Hugh Glass.
The Revenant nhận được bốn đề cử Quả cầu vàng 2016, trong đó có Phim truyện xuất sắc, Đạo diễn xuất sắc và Nam diễn viên chính xuất sắc - Thể loại chính kịch (cho Leonardo DiCaprio). Ngoài ra, tác phẩm cũng mới nhận được 8 đề cử BAFTA - giải thưởng điện ảnh tương đương Oscar tại nước Anh.
Phim khởi chiếu tại Việt Nam từ ngày 5/2 dưới tựa đề Người về từ cõi chết.
Zing.vn đánh giá: 4,5/5
