Nhiều người trẻ tử vong đột ngột vì dị dạng mạch máu não

Hàng loạt ca bệnh nặng, nguy kịch, thậm chí tử vong sau khi xuất hiện đau đầu đột ngột. Ảnh: Meducination.

Mới đây, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) đưa ra cảnh báo về tình trạng gia tăng các ca bệnh đột quỵ nặng, nguy kịch, thậm chí tử vong ở người trẻ, đặc biệt đáng chú ý là trường hợp một bệnh nhân mới 15 tuổi.

Khối dị dạng mạch não

Bệnh nhân là một thiếu niên 15 tuổi, nhập viện trong tình trạng đau đầu dữ dội và nhanh chóng rơi vào hôn mê. Tại bệnh viện tuyến dưới, em được chẩn đoán chảy máu não và chuyển gấp lên Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai.

Khi tiếp nhận, bệnh nhi đã hôn mê sâu, Glasgow chỉ đạt 5 điểm, giãn đồng tử bên phải và phải thở máy. Kết quả chụp MSCT mạch não phát hiện em bị chảy máu não đồi thị - não thất do vỡ khối dị dạng thông động - tĩnh mạch não (AVM), gây biến chứng giãn não thất cấp và rối loạn thân nhiệt nghiêm trọng.

Dù đã được hồi sức tích cực, tình trạng của bệnh nhi diễn biến rất xấu với tụt huyết áp, thiểu niệu và hôn mê sâu. Các bác sĩ đánh giá khối dị dạng mạch não tuy không lớn nhưng nằm ở vị trí cực kỳ nguy hiểm. Sau 2 ngày điều trị không có tiến triển, gia đình xin đưa bệnh nhi về nhà và em đã không qua khỏi.

Hình ảnh chụp phim MSCT mạch não chảy máu não đồi thị - não thất do vỡ khối AVM của bệnh nhân 15 tuổi. Ảnh: Diệu Hiền.

Ngoài trường hợp thiếu niên 15 tuổi tử vong do vỡ dị dạng mạch não (AVM), Bệnh viện Bạch Mai còn tiếp nhận nhiều ca bệnh khác ở người trẻ tuổi.

Một trường hợp đáng chú ý là bệnh nhân nam 19 tuổi, hoàn toàn khỏe mạnh trước đó, nhập viện trong tình trạng co giật, hôn mê sâu (Glasgow 6 điểm), liệt tứ chi và phải thở máy qua ống nội khí quản. Chẩn đoán hình ảnh MSCT mạch não phát hiện bệnh nhân bị chảy máu não thùy đỉnh chẩm trái và não thất, kèm phù não lan tỏa do vỡ khối dị dạng mạch máu não AVM (điểm Spetzler-Martin 3).

Bệnh nhân nhanh chóng được phẫu thuật hút khối máu tụ và loại bỏ ổ dị dạng mạch não. Tuy nhiên, do tổn thương quá nghiêm trọng, hiện tại bệnh nhân vẫn đang được điều trị tích cực tại khoa Hồi sức Ngoại với tiên lượng hồi phục rất hạn chế.

Trường hợp khác là nữ, 29 tuổi, tiền sử khoẻ mạnh, cũng đến viện vì đột ngột đau đầu, tê tay, nôn nhiều, vật vã. Tại bệnh viện tỉnh, bệnh nhân được chẩn đoán chảy máu não, các bác sĩ đã đặt ống nội khí quản thở máy rồi chuyển tuyến lên Trung tâm Đột quỵ.

Hình ảnh chụp MSCT mạch não của bệnh nhân nữ 29 tuổi. Ảnh: Diệu Hiền.

Tại đây, các bác sĩ tiếp nhận bệnh nhân trong tình trạng ý thức hôn mê, Glasgow 6 điểm, thở máy, đồng tử bên phải giãn 4 mm, tụt huyết áp, duy trì vận mạch. Chụp MSCT mạch não cho thấy bệnh nhân có chảy máu não thuỳ đỉnh phải, chảy máu não thất do vỡ AVM ( điểm Spetzler Martin 2 điểm).

Người phụ nữ này đã được phẫu thuật lấy máu tụ và khối dị dạng. Tuy được điều trị tích cực, nhưng di chứng để lại cho bệnh nhân vẫn rất nặng nề. Sau một tháng điều trị, bệnh nhân chưa nhận thức được, liệt hoàn toàn nửa người trái.

Dấu hiệu nhận biết mờ nhạt

Bác sĩ Lê Tuấn Anh, Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết dị dạng thông động tĩnh mạch não (AVM - Arteriovenous Malformations) là một dị tật mạch máu bẩm sinh, trong đó động mạch nuôi được kết nối trực tiếp với tĩnh mạch dẫn lưu mà không qua hệ thống mao mạch.

Điều này khiến máu chảy qua các mạch với lưu lượng lớn, gây mỏng thành động mạch, giãn tĩnh mạch và tăng nguy cơ vỡ, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như chảy máu não, tăng áp lực nội sọ, co giật, suy giảm ý thức, thậm chí tử vong nhanh chóng.

Dị dạng mạch máu não đặc biệt nguy hiểm ở người trẻ tuổi, không phân biệt giới tính. Theo bác sĩ Tuấn Anh, bệnh thường chỉ được phát hiện khi đã vỡ, gây ra hậu quả nghiêm trọng. Trong một số trường hợp, bệnh được phát hiện tình cờ qua các đợt kiểm tra sức khỏe hoặc chụp chiếu.

Nếu dị dạng mạch máu não chưa vỡ, các triệu chứng thường không đặc hiệu và phụ thuộc vào vị trí của khối dị dạng, bao gồm:

• Đau đầu hoặc chóng mặt kéo dài.
• Tê bì, yếu tay chân.
• Động kinh không rõ nguyên nhân.

Khi dị dạng mạch máu não vỡ, các triệu chứng trở nên trầm trọng, người bệnh thường sẽ: Đau đầu dữ dội, buồn nôn, nôn vọt; Liệt nửa người, lú lẫn, rối loạn ý thức; Hôn mê sâu hoặc tử vong nhanh chóng do tụt kẹt não.

Bác sĩ Tuấn Anh nhấn mạnh tỷ lệ tử vong khi vỡ dị dạng mạch máu não ước tính khoảng 10-15%, và khoảng 50% số bệnh nhân sẽ phải đối mặt với di chứng nghiêm trọng sau biến cố.

Để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm, bác sĩ khuyến cáo người dân cần chú ý đến các dấu hiệu sau và đến cơ sở y tế kiểm tra khi gặp phải:

• Đau đầu hoặc chóng mặt bất thường, kéo dài.
• Tê bì, liệt nửa người hoặc co giật không rõ nguyên nhân.
• Rối loạn ý thức đột ngột.

Trong trường hợp xuất hiện các triệu chứng nặng hoặc nghi ngờ dị dạng mạch máu não, người bệnh cần được đưa đến bệnh viện ngay lập tức để được chẩn đoán và xử trí kịp thời.