Ngành công nghiệp thời trang ngày càng phát triển đã tạo nhiều cơ hội kinh doanh kiếm lợi cho các công việc được xem là “ăn theo” lĩnh vực này như thợ trang điểm, stylist, nhiếp ảnh gia… và cả những blogger thời trang.
Là những người tự tạo nội dung chỉ liên quan đến lĩnh vực thời trang trên website cá nhân hoặc trang mạng xã hội như Blog, Instagram, Facebook, Twitter, You Tube… blogger thời trang cung cấp kiến thức cho người tiêu dùng về cách chọn quần áo, phụ kiện, cách mix, match trang phục, tư vấn mặc đẹp, phản ánh các xu hướng mới nhất trong năm, các kiểu ăn mặc của người nổi tiếng, những phong cách thời trang đường phố... Từ đó, một số blogger nổi tiếng sẽ có cơ hội liên kết với các hãng sản xuất trang phục quảng cáo sản phẩm trực tiếp đến khách hàng, là những thành viên đã “like” và đăng ký theo dõi các trang cá nhân của họ.
 |
| Blogger thời trang được xem là cánh cửa mở cho bất kỳ ai đam mê và sở hữu năng khiếu về lĩnh vực này có cơ hội tham gia thực sự vào làng mốt thế giới. |
Dù được xem là một ngành kinh doanh khá mới mẻ, nhưng nhiều blogger thời trang đã nhanh chóng khẳng định vị thế vững chắc trong làng thời trang quốc tế. Nghề blogger thời trang xuất hiện trước năm 2002, tuy nhiên, chỉ trong vòng 1 năm sau, Kathryn Finney, một trong những blogger đầu tiên đã chứng tỏ tầm ảnh hưởng của mình với giới thời trang khi vinh dự được mời tham gia Tuần lễ Thời trang New York. Không lâu sau, chủ nhân trang Fashiontribes đã được ngồi hàng ghế thứ tư trong show diễn của thương hiệu Bill Blass. Đến năm 2008, các blogger thời trang đình đám khác như Tina Craig Kelly… đã tiến lên ở hàng ghế thứ hai, những vị trí quyền lực của làng mốt, trong các buổi ra mắt bộ sưu tập các thương hiệu hàng đầu như Diane Von Furstenberg và Oscar De La Renta.
Ngoài việc dễ dàng khẳng định vị thế mơ ước trong làng mốt quốc tế, các blogger có thực tài cũng không quá khó để sở hữu hợp đồng giá trị hàng chục ngàn đến hàng triệu USD với nhiều thương hiệu nổi tiếng thế giới. Bằng việc định hướng và cung cấp kiến thức sâu sắc về thời trang cho độc giả, các blogger này nhanh chóng thu thập 1 lượng người “like” và đăng ký theo dõi thường xuyên khổng lồ. Những đối tượng này chính là khách hàng tiềm năng béo bở cho các thương hiệu thời trang. PR và bán hàng qua các trang blog thậm chí còn dễ dàng và hiệu quả hơn cả các hình thức tiếp thị truyền thống khác.
Chính vì thế, dù mới tham gia lĩnh vực blogger thời trang từ năm 2011, blogger thời trang kiêm fashionista, người mẫu, stylist, giám đốc sáng tạo Kristina Bazan đã sở hữu hàng loạt hợp đồng quảng cáo đáng ganh tị với các hãng thời trang cao cấp, danh giá như Louis Vuitton, Dolce&Gabbana, Yves Saint Laurent, Dior, Mango, Guess, và Jimmy Choo. Các blogger thời trang thu thập lượng fan khủng cũng là đối tác yêu thích của các thương hiệu bình dân như H&M, Mango, Zara, Forever 21, GAP... vì tầm ảnh hưởng cực lớn trong việc định hình và tác động đến thói quen mua sắm trang phục, phụ kiện của các độc giả trung thành.
 |
| Sự thành công đáng ganh tị từ Kristina Bazan cũng là mục tiêu của hàng ngàn blogger thời trang đã và đang khởi nghiệp khác trên khắp hành tinh. |
Trong ngành công nghiệp trị giá hàng tỷ đô này, blogger thời trang ngày càng được định giá cao hơn. Theo thống kê của Wiki, vào năm 2005, trang web của các blogger nổi tiếng trung bình kiếm được khoảng 300.000 USD mỗi năm. Riêng chủ nhân trang Budget Fashionista kiếm được hơn 600.000 USD trong 1 năm. Chỉ tính thu nhập năm 2008, blogger quản trị trang SheFinds cũng đã bỏ túi trên 400.000 USD tiền hợp tác quảng cáo với các nhãn hàng. Đặc biệt, nhiều trang web thời trang hoạt động tốt như FabSugar còn được các quỹ đầu tư rót cho số tiền kỷ lục lên đến hơn 5 triệu USD để tiếp tục phát triển và thu lợi nhuận…
Do dễ kiếm tiền, nên số lượng các blogger đang tăng chóng mặt tại hầu hết các quốc gia có nền công nghiệp thời trang phát triển mạnh. Theo trang từ điển trực tuyến Wikipedia, nếu trong năm 2002, trên thế giới hầu như chỉ có khoảng 2 blogger dạng này, thì đến năm 2005, số lượng này tăng gấp hàng trăm lần. Và hiện nay, con số blogger thời trang đã đạt đến con số hàng vạn. Chính vì vậy, làm sao để thu hút độc giả và gia tăng lượng “fan” trung thành trở thành bài toán cạnh tranh không hề nhỏ của các blogger thời trang, nhất là với những người chọn nghề viết blog thời trang là công cụ kiếm sống. Bởi tăng lượng người “like” và theo dõi cũng chính là yếu tố “sống còn”.
Tuy nhiên, không phải blogger nào cũng đủ khả năng hút “fan” bằng chính thực lực của mình. Khi đó, bỏ tiền mua “like” và “fan” trở thành cách thức để nổi bật, cạnh tranh và tồn tại của nhiều blogger, cả mới lên lẫn đã thành danh, trong một thị trường đã khá bão hòa như hiện nay. Theo trang báo điện tử Racked, chuyện mua “like” bất chấp đi ngược lại đạo đức nghề nghiệp đã trở thành “chuyện thường ngày” của các blogger.
 |
| Khi không đủ khả năng thu thập lượng “fan” bằng thực lực của mình như Kathryn Finney (hình trên), nhiều blogger chọn cách đi tắt nhanh chóng bằng việc bỏ tiền mua người hâm mộ để thu hút sự chú ý của các nhãn hàng thời trang. |
Cũng theo trang Racked, mua “like” đã trở thành một lĩnh vực kinh doanh nhiều tiềm năng. Nhiều trang web còn công khai bán “like” và “fan” với các mức giá khác nhau, chẳng hạn như với Buzzoid, chỉ cần 3 USD bạn sẽ có 100 người theo dõi, và ở Hyper là 30 USD sẽ sở hữu lượng fan đông đảo đến 2.500 người. Còn ở các trang phổ biến và được yêu thích như Instagram, mức giá sẽ dao động từ 90 USD cho 1.000 lượt đăng ký theo dõi, đến 1.350 USD cho 15.000 tín đồ. Những con số quá “hời” để đổi lấy các phi vụ làm ăn lớn hơn.
Blogger Dale Janee thừa nhận cô và đồng nghiệp cảm thấy bị áp lực rất lớn khi chứng kiến các “siêu” blogger đã kiếm được hàng triệu USD mỗi năm chỉ nhờ vào viết blog. Cô cũng thẳng thắn thừa nhận: “Tôi hiểu được sự cám dỗ phía sau việc dùng số tiền nhỏ để mua 1 lượng “like” lớn, nhất là với các bạn trẻ mới bắt đầu con đường làm blogger chuyên nghiệp”. Janee cũng cho rằng chuyện các blogger bỏ tiền câu “view” và “like” rất phổ biến với cả các blog nổi tiếng như Cupcakes, Cashmere...
Thậm chí, một blogger giấu tên tại Los Angeles cho biết, nhờ mua 5.000 lượt like mà cô trúng được hợp đồng quảng cáo với một công ty thời trang nhỏ tại địa phương. Và theo cô thì việc mua “like” chẳng có gì đen tối hay đáng chê trách, cũng như tái khẳng định con số 40.000 lượt “like” trên tài khoản Instagram của mình hiện nay đều là “fan” thật sự.
Thế nhưng, phát biểu của blogger này lại không được lòng giới thời trang và người hâm mộ khi cho rằng: “Tôi không thấy có gì sai trái khi dùng vài ngàn lượt like để khởi nghiệp blogger cả”. Phần đông người hâm mộ đều cảm giác họ đang bị lừa dối bởi chính những người họ từng ngưỡng mộ và yêu thích trên các blog thời trang.
 |
| Các hợp đồng trị giá hàng trăm, đến hàng triệu đô với các công ty thời trang tầm cỡ đã khiến nhiều blogger đi ngược lại đạo đức nghề nghiệp. Trang “Jessica Quirk of What I Wore” đã từng dính vào rắc rối bị tố mua “like”, khiến nhiều người hâm mộ thất vọng (theo Bustle). |
Ngay cả với một số blogger chân chính, hành động này được xem là thủ đoạn đáng hổ thẹn mà họ không thể áp dụng, dù nhờ đó không ít người đã kiếm được cơ hội kinh doanh lớn. Khi hàng loạt blogger tên tuổi như “Jessica Quirk of What I Wore”, “Kimberly Pesch of Eat Sleep Wear”, “Aimee Song of Song of Style” bị lộ chuyện mua like cũng là lúc người hâm mộ bày tỏ sự tức giận tột độ. Siel Devos, một blogger chuyên về văn hóa châu Âu, bức xúc vì bị lừa gạt: “Bạn nghĩ họ nổi tiếng vì họ đã làm việc bằng chính sức lao động và thực lực của mình, nhưng cuối cùng không phải vậy. Thật sự rất buồn”.
Với các doanh nghiệp thời trang, hậu quả còn nặng nề hơn cảm giác bị lừa. Janee, do vừa là blogger vừa là doanh nhân, nên hiểu rõ về cả 2 mặt của vấn đề: “Khi quyết định cộng tác với 1 blogger, các doanh nghiệp sẽ căn cứ vào lượng người hâm mộ. Do đó, khi mua “like” và “fan” chẳng khác nào blogger đang “ăn cắp” tiền của doanh nghiệp, vì các thương hiệu đều trả chi phí cho blogger thông qua lượng người hâm mộ mà họ sở hữu. Tôi cho rằng đây là hành động phi đạo đức”.
Dù vậy, rất may vẫn có nhiều tín hiệu lạc quan để ngăn chặn tình trạng này. Theo Mike Outrigger, giám đốc một công ty truyền thông, doanh nghiệp của ông không chỉ dựa hoàn toàn vào lượng người hâm mộ khi chọn Blogger cho khách hàng. “Cần phải đối chiếu tỷ lệ tham gia Blog từ nhiều phía khác nhau, tính cả lượt “like”, chia sẻ … Chúng tôi sẽ không xếp hạng một blogger trên You Tube nếu chỉ dựa vào lượt xem, bởi nhiều khi một kênh có 100 triệu lượt xem nhưng lại vô giá trị vì có hơn 95 triệu đến từ một video virus…”.
 |
| Công nghệ số ngày càng phát triển mạnh mẽ đã hỗ trợ tích cực cho doanh nghiệp thời trang và những công ty dịch vụ liên kết Blogger với các nhãn hàng nhận diện thủ đoạn mua “like” của nhiều blogger, đơn cử như một mẫu quảng cáo bán “like” và người theo dõi cho những tài khoản Instagram. |
James Nord, đồng sáng lập của Föhr Card, một dịch vụ liên kết blogger thời trang với các thương hiệu cao cấp như Chanel, Louis Vuitton, và Jaguar, thừa nhận rằng mua “fan” đã trở thành một thực tế ngày càng phổ biến trong giới blogger. Nhưng cũng giống như Henry, ông tập trung vào các yếu tố khác để loại bỏ các blogger không đáng tin cậy: "Nếu phát hiện một blogger dùng thủ đoạn này, ngay lập tức họ sẽ buộc phải chấm dứt dịch vụ với chúng tôi”.
Những động thái quyết liệt này đã góp phần tăng thêm hy vọng về môi trường cạnh tranh công bằng hơn cho các blogger thời trang chân chính, cũng là cách để các blogger bày tỏ lòng tôn trọng với người hâm mộ và độc giả trung thành của mình.
