Dù được ủng hộ nhờ thân thiện với môi trường, không ít người dùng ôtô điện vẫn lo ngại về bộ phận pin của xe. Với nhiều hình thức mua đứt, hoán đổi pin và thuê pin ngoài, các hãng xe càng khiến chủ xe ôtô điện thêm phần lúng túng khi lựa chọn.
Mua đứt pin - giải pháp mang đến lợi ích vô hình
Cho đến nay, pin vẫn là bộ phận đắt nhất của một chiếc xe điện, chiếm khoảng 30-40% giá thành (theo công ty nghiên cứu và tư vấn GlobalData có trụ sở tại Anh). Ở xứ sở sương mù, hầu hết xe điện hiện vẫn đắt hơn ít nhất 13.000 USD so với xe động cơ đốt trong tương đương. “Rào cản lớn nhất đối với việc sở hữu xe điện là chi phí”, chuyên gia Rod Dennis của RAC - hãng dịch vụ ôtô hàng đầu tại Anh, phát biểu.
 |
| Người dùng mua đứt pin phải tự chịu trách nhiệm các rủi ro về pin (nếu có) trong quá trình sử dụng. |
Dù chi phí sản xuất pin đã giảm từ mức 1.000 USD/kWh năm 2010 xuống còn khoảng 150-200 USD/kWh năm 2020, nhưng hãng tin Bloomberg cho biết để xe điện rẻ tương đương xe động cơ đốt trong, giá pin phải được đưa về ngưỡng 100 USD/kWh. Cũng theo Bloomberg, tình trạng tăng giá nguyên vật liệu trên quy mô toàn cầu có thể khiến mục tiêu hạ giá thành của pin điện trở nên khó khăn hơn.
Hoán đổi pin - nhiều rủi ro, tăng chi phí
Tháng 8/2020, hãng NIO ra mắt dịch vụ thuê đổi pin BaaS (Battery as a Service) với phí thuê bao từ 980 NDT/tháng (150 USD). Theo hãng này, dịch vụ BaaS giúp hạ giá xe khoảng 70.000 NDT (hơn 10.000 USD). Với khách hàng, việc nạp năng lượng cho chiếc xe cũng trở nên nhanh gọn tương tự đổ xăng.
Tuy nhiên, chính sách hoán đổi pin này cũng cho thấy nhiều bất cập. Trước NIO, mô hình hoán đổi pin đã được thử nghiệm ở các thị trường Pháp và Đài Loan (Trung Quốc) nhưng không thực sự thành công. Cụ thể năm 2019, hãng xe Pháp Renault đã phải ngưng chính sách này.
 |
| Thay vì mua đứt, khách sử dụng dịch vụ hoán đổi pin sẽ mang xe đến xưởng dịch vụ để thay pin mới đã được sạc đầy khi pin cũ gần cạn. |
“Hoán đổi pin sẽ phù hợp hơn với xe hai và ba bánh, sử dụng điện áp thấp, thường là 48 V, và dung lượng pin nhỏ từ 1,5 kWh đến tối đa 4 kWh. Pin ôtô sử dụng điện áp cao, được tích hợp nhiều công nghệ và liên quan đến hệ thống làm mát. Hoán đổi thường xuyên sẽ ảnh hưởng đến tính toàn vẹn, gây mất an toàn và gia tăng rủi ro liên quan đến tiếp xúc điện”, C.V. Raman - Trưởng bộ phận Kỹ thuật của Maruti Suzuki Ấn Độ, phân tích.
Omprakash Upadhyay, chuyên gia về xe điện của TATA AutoComp (Ấn Độ) cho rằng mô hình hoán đổi pin đòi hỏi cơ sở hạ tầng lớn, phức tạp và tốn kém khi các xưởng dịch vụ phải luôn dự trữ một lượng pin lớn đã được sạc sẵn. “Vô hình trung, mỗi chiếc xe phải có ít nhất 2 bộ pin. Điều này làm tăng chi phí của xe lên rất nhiều, vì thực tế pin là thành phần đắt nhất trong chiếc xe điện”, Upadhyay khẳng định.
Thuê bao pin - lựa chọn cân bằng
Chính sách thuê bao pin mà một số hãng như VinFast áp dụng có thể xem là lời giải giúp cân bằng được ưu điểm và hạn chế của hai hình thức mua đứt và hoán đổi.
Về mặt kinh tế, mức phí thuê bao hàng tháng được hãng đưa ra dựa trên tính toán về quãng đường di chuyển trung bình thay vì một khoản tiền lớn phải chi trả khi mua xe. Với mẫu VF e34, VinFast áp dụng phí thuê bao là 1,45 triệu đồng/tháng cho quãng đường 1.400 km, đáp ứng tốt nhu cầu di chuyển trung bình.
 |
| Mẫu xe ôtô điện VinFast e34 mới được ra mắt. |
“Chi phí vận hành gồm thuê pin và sạc điện, bằng đúng chi phí tiêu hao xăng, còn giá cả và các tính năng thì đều vượt trội so với xe xăng”, bà Thái Thị Thanh Hải - Tổng giám đốc VinFast khẳng định.
Theo ước tính của GlobalData, chi phí mua trọn gói bộ pin tương đương tổng phí thuê bao trong hơn 8 năm. Hình thức “chia nhỏ” chi phí theo thời gian hiện được áp dụng khá phổ biến với các sản phẩm, dịch vụ công nghệ như gói cước điện thoại, truyền hình hoặc Internet.
Đặc biệt, nhà sản xuất sẽ chịu trách nhiệm về pin trong suốt vòng đời sản phẩm, tới cả giai đoạn tái chế. Tại Việt Nam, VinFast cam kết thay thế cho khách hàng một bộ pin mới khi khả năng tiếp nhận sạc của pin giảm xuống dưới 70%.
“Việc thuê pin giúp chủ xe được hưởng lợi nhiều hơn khi pin được kiểm tra, bảo trì, bảo dưỡng kịp thời bởi chính nhà sản xuất. Mô hình này sẽ là chìa khóa để xe điện phát triển trên quy mô lớn”, GlobalData khẳng định.
Bình luận