Theo Viện Y tế Quốc gia (Mỹ), thủy ngân, tên hóa học là Hg, tồn tại ở ba dạng: nguyên tố, vô cơ và hữu cơ. Đặc biệt, dạng nào cũng có thể gây ngộ độc và ảnh hưởng tới sức khỏe con người.
Thủy ngân nguyên tốDạng thủy ngân này ít có hại nhất nếu chạm hoặc nuốt phải vì nó hấp thu rất ít ở đường tiêu hóa, dạ dày. Thủy ngân nguyên tố gây độc cho người rất nhanh sau khi hít vào, nó gây tổn thương đường hô hấp, phổi, gan, hệ thần kinh trung ương.
Các triệu chứng ngộ độc thủy ngân nguyên tố bao gồm nôn, khó thở, ho, sưng và chảy máu chân răng.
Tùy thuộc vào lượng thủy ngân hít vào, phổi có thể bị tổn thương vĩnh viễn và gây tử vong. Một lượng nhỏ thủy ngân nguyên tố cũng dễ dàng ngấm qua hàng rào mạch máu não và qua nhau thai, gây ảnh hưởng lâu dài đến não bộ và thai nhi.
Thủy ngân vô cơ
Theo Livestrong, không giống như thủy ngân nguyên tố, thủy ngân vô cơ thường gây độc khi nuốt phải. Do là chất ăn mòn nên dạng thủy ngân này gây bỏng trực tiếp trên niêm mạc. Nếu thủy ngân vô cơ xâm nhập vào máu, nó sẽ tích lũy ở thận và não, gây tổn thương vĩnh viễn. Một liều lượng lớn có thể làm mất máu, nước do tiêu chảy, suy thận và tử vong.
Các triệu chứng phổ biến khi nhiễm độc thủy ngân vô cơ là nóng trong dạ dày, cổ họng, tiêu chảy ra máu và nôn mửa.
Thủy ngân hữu cơ
Thủy ngân hữu cơ có thể gây bệnh nếu hít, nuốt và hấp thụ qua da trong thời gian tiếp xúc dài. Nói cách khác, tiếp xúc một lượng nhỏ thủy ngân hữu cơ mỗi ngày trong nhiều năm có thể gây ngộ độc nhiều năm sau đó.
Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy tiếp xúc với một lượng thủy ngân hữu cơ mythylmercury trong khi mang thai có thể gây tổn hại vĩnh viễn cho phát triển trí não của thai nhi. Do vậy, hầu hết các bác sĩ đều khuyên phụ nữ mang thai ăn ít cá, đặc biệt là cá kiếm.
Các triệu chứng chủ yếu do ngộ độc thủy ngân hữu cơ là:
- Tê hoặc đau ở một số khu vực trên da
- Run rẩy không kiểm soát
- Khả năng di chuyển bị hạn chế
- Không nhìn rõ
- Mất trí nhớ
- Co giật và tử vong
Thủy ngân nguyên tố có trong:
- Nhiệt kế thủy tinh và một số thiết bị y tế
- Công tắc điện
- Bóng đèn huỳnh quang
- Trám răng
Thủy ngân vô cơ có trong:
- Pin
- Các phòng thí nghiệm hóa học
- Một số chất khử trùng
Thủy ngân hữu cơ có trong:
- Khói từ than đốt chuyển thành thủy ngân hữu cơ
- Một số loại cá, hải sản
- Chất khử trùng thimerosal
