Zing.vn trích dịch bài đăng trên Allure và Fast Company, đề cập đến chuyện phụ nữ bị áp lực phải trang điểm cầu kỳ, có vẻ ngoài nổi bật khi đi làm bởi số đông đều mang nặng suy nghĩ phải xinh đẹp mới dễ có thiện cảm.
Alex (27 tuổi) đảm nhận vị trí nhân viên bán hàng tại một hãng thời trang trẻ em nổi tiếng tại Anh. Trong công việc, cô được đánh giá là người chăm chỉ, luôn hoàn thành chỉ tiêu bán hàng mỗi tháng và chưa bao giờ bị khách hàng phàn nàn về thái độ.
Tuy nhiên, chừng ấy chưa đủ để cô gái 27 tuổi được tiếp tục ký hợp đồng làm việc.
“Vị quản lý yêu cầu tôi nên trang điểm mỗi ngày khi đến chỗ làm với lý do mọi người sẽ chẳng buồn nghe lời khuyên về việc nên mua món đồ nào nếu họ không cảm thấy bị thuyết phục bởi vẻ ngoài của tôi”, Alex nhớ lại.
Thông thường, Alex không chăm chút mấy cho ngoại hình. Trang phục đi làm thường ngày của cô là đồng phục, kèm mái tóc đuôi ngựa được buộc gọn gàng.
Với Alex, mức lương nhận được chỉ vừa đủ tiêu và phải chi thêm tiền cho những thứ “son, kẻ mắt, mascara, kem nền, má hồng” như lời người quản lý nói là cả vấn đề với cô gái trẻ.
Xinh đẹp mới dễ thăng tiến công việc
Cuối cùng, kết thúc hợp đồng ngắn hạn, Alex không được cửa hàng giữ lại.
“Người quản lý nói rằng tôi là một nhân viên tiềm năng và có thể quay lại ứng tuyển vào năm sau, với điều kiện tôi phải ăn mặc đẹp hơn, biết chăm chút cho vẻ ngoài bắt mắt thêm. Trong khi đó, cấp trên của tôi chỉ mặc áo phông và quần jean đơn giản”, Alex cho hay.
Nữ giới nói chung, đặc biệt trong các ngành dịch vụ, dễ bị áp lực phải có vẻ ngoài xinh đẹp khi đi làm. Đôi khi, trang điểm kỹ lưỡng trở thành yêu cầu “ngầm” mà nhiều nhà quản lý đặt ra với nhân viên nữ, với lý do “bộ mặt đại diện cho công ty”.
  |
| Nữ giới bị áp lực phải có ngoại hình xinh đẹp tại nơi làm việc, đặc biệt trong các ngành nghề tiếp xúc với nhiều khách hàng. Ảnh: Vogue. |
Victoria (32 tuổi) làm tiếp tân tại một tòa nhà chung cư cao cấp, nơi nhiều quy tắc ăn mặc được đặt ra và buộc phải tuân thủ nghiêm ngặt. Tuy nhiên, chừng ấy chưa đủ, các nhân viên nữ như Victoria vẫn nhận được tin nhắn từ cấp quản lý, yêu cầu họ cần “có diện mạo xinh đẹp hơn”.
“Có lần, tôi không đánh phấn mắt vì đang bị dị ứng. Phản ứng từ sếp tôi cho thấy không có sự thông cảm nào. Với sếp, chỉ đến khi tôi phải chải chuốt như một biên tập viên chuẩn bị lên hình, vẻ ngoài của tôi mới được đánh giá là chấp nhận được”, cô nói.
Katie (28 tuổi) làm việc tại một hãng mỹ phẩm chăm sóc da nổi tiếng, nơi nhân viên bắt buộc phải sử dụng 5-7 lớp trang điểm “tự nhiên” từ các sản phẩm của hãng.
“Công việc của tôi chỉ làm bán thời gian, mức lương quá ít ỏi để đầu tư tận 80 USD cho các món đồ tôi chỉ sử dụng trong giờ làm. Yêu cầu quá ngặt nghèo khiến tôi thường xuyên bị khiển trách vì không chịu tuân thủ các nguyên tắc của cửa hàng”, cô giải thích.
“Việc phải dậy sớm trước hẳn 1 tiếng mỗi sáng chỉ để đủ thời gian make up khiến tôi bực bội. Nhưng trên hết là cảm giác thiếu sót cứ bủa vây mỗi khi tôi không dưỡng ẩm đủ 14 bước cho da vào ban đêm hay lông mày bị lệch vì kẻ vội vàng. Sự tự tin về bản thân bị lung lay hơn bao giờ hết khi tôi làm công việc này”.
"Tô son là quyền nhưng phụ nữ đẹp thì mới thành công", Katie kết luận.
Jordan (22 tuổi) làm việc tại một nhà hàng và quán bar cũng phải đối mặt với các quy tắc tương tự.
“Từ trước khi làm, tôi đã nhận được một đống quy tắc về việc phải make up đầy đủ phấn nền, son môi, kẻ mắt…Ba trong số năm nữ quản lý thường xuyên đi kiểm tra và chỉnh đốn lại những người không có gương mặt đúng như yêu cầu”, Jordan cho biết.
“Nếu tôi xuất hiện với lớp make up nhạt, quản lý ngay lập tức khiển trách và tìm cách gây khó dễ trong công việc. Kết cục, bạn bị trừ lương, lấy mất phần tiền khách thưởng thêm. Tất nhiên, chi phí mua đồ trang điểm chắc chắn ảnh hưởng lớn đến tài chính”, cô nói thêm.
 |
| Việc trang điểm, chăm sóc da tốn khoản chi phí đáng kể của nữ giới. Ảnh: Fast Company. |
Tiêu chuẩn kép đặt lên phái đẹp
Vẻ ngoài được coi là yếu tố tác động không nhỏ đến khả năng thành công trong sự nghiệp của phụ nữ.
Để chiếm cảm tình của số đông, phụ nữ phải chau chuốt cho ngoại hình.
Năm 2016, nghiên cứu của của 2 nhà xã hội học Jaclyn Wong và Andrew Penner thuộc Đại học Chicago (Mỹ) chỉ ra tỷ lệ thành công của các cá nhân có vẻ ngoài hấp dẫn vượt xa các đồng nghiệp của họ khoảng 20%.
Tuy nhiên, vẻ ngoài nổi bật cũng có thể trở thành “con dao hai lưỡi” với phái đẹp.
Các nữ doanh nhân có ngoại hình xinh đẹp, quyến rũ được đánh giá là kém trung thực, kém đáng tin hơn so với những người có vẻ ngoài giản dị, không hấp dẫn bằng, theo nghiên cứu năm 2019 của của Đại học Colorado Boulder (Mỹ).
Mặt khác, trang điểm tốn một khoảng chi phí đáng kể, đặc biệt là những người có mức thu nhập thấp.
Một cuộc khảo sát của SkinStore cho thấy phụ nữ tại Mỹ trung bình tốn 8 USD/ngày cho các sản phẩm make up, chăm sóc da và mất đến 300.000 USD trong suốt cuộc đời để chi cho các món đồ làm đẹp.
Điều này đồng nghĩa với việc với những phụ nữ có mức lương tối thiểu, tiền lương một giờ làm việc chỉ đủ chi trả cho các món đồ trang điểm mỗi ngày, thứ giúp họ có vẻ ngoài chỉn chu tại chỗ làm.
  |
| Nữ giới bị đặt dưới tiêu chuẩn kép, trong khi nam giới không hề có nghĩa vụ phải chải chuốt, ngoại hình nổi bật khi đi làm. Ảnh: Devil Wears Prada. |
Các quy tắc công ty đặt ra về diện mạo của nữ giới phần nào dễ hiểu, vì mục đích giữ gìn hình ảnh chuyên nghiệp của doanh nghiệp. Nhưng khi phụ nữ bị áp lực bởi việc trang điểm, họ trở thành nạn nhân của tiêu chuẩn kép.
Không có gì đáng ngạc nhiên, nam giới không có nghĩa vụ phải che đi quầng thâm dưới mắt hay làm ửng hồng đôi má, diện lớp trang điểm kĩ lưỡng khi đi làm.
“Nam quản lý của tôi ăn mặc đơn giản hết sức có thể và chẳng cần nỗ lực gì để cải thiện vẻ ngoài của họ. Điều này thật vô lý”, Alex khẳng định.
Sarah, 30 tuổi, làm việc trong lĩnh vực công nghệ, thừa nhận mình cũng rơi vào tình trạng tương tự.
“Các chàng trai thường xuyên mặc áo hoodie và quần jean, đôi khi thậm chí là đi chân trần. Chẳng ai gây khó dễ cả vì họ làm công việc chuyên môn như phát triển phần mềm, điều khiến nhiều người cho rằng họ xuề xòa một tí cũng chẳng sao”, cô giải thích.
Tiêu chuẩn càng khắt khe hơn với phụ nữ có thân hình quá khổ.
“Có nhiều định kiến đặt lên phụ nữ có vóc dáng kém thon gọn, như họ thường là mẫu người lười biếng hoặc cẩu thả. Mọi người thường hỏi tôi trông có vẻ mệt mỏi hay mọi thứ có ổn không nếu hôm ấy tôi bỏ qua lớp make up”, Sarah kể lại.
Trên thực tế, gương mặt mộc không đồng nghĩa với sự cẩu thả hay không để ý đến vẻ bề ngoài.
Câu hỏi phụ nữ rằng họ có mệt mỏi, ốm yếu không trong khi thực chất họ chỉ không trang điểm cho thấy số đông đều ăn sâu suy nghĩ nữ giới nên xuất hiện cùng lớp son môi nổi bật hay lông mi phải được chuốt mascara cong vút cùng làn da không tì vết.
Trong khi đó, tất cả những thứ đàn ông cần làm mỗi sáng là “tát nước lên mặt, lau khô và bước ra khỏi cửa”.
